یارانه حمایتی از نقدی به اشتغالزایی تغییر کند

محمد کهندل
کارشناس اقتصادی
یارانه‌ها در مقطع کنونی در قالب‌های نقدی و معیشتی پرداخت می‌شود که در بخش اول 78 میلیون نفر و در بخش دوم 60 میلیون نفر را شامل می‌شود. بر این اساس، ماهانه 3500 میلیارد تومان برای یارانه نقدی و 2700 میلیارد تومان برای یارانه معیشتی پرداخت می‌شود. دولت به مناسبت چهل و سومین سال پیروزی انقلاب اسلامی ایران مبلغ 100 هزار تومان به 34 میلیون نفر پرداخت کرد. مجموع پرداختی دولت در بخش یارانه این ماه به بیش از 10 هزار میلیارد تومان رسیده است. به بیان بهتر یک خانواده 4 نفره که جزو 4 دهک پایین درآمدی محسوب می‌شود، این ماه حدود 800 هزار تومان دریافت کرد. هدف دولت جبران بخشی از قدرت خرید از دست رفته‌ای بود که در طول سال‌های گذشته به اقشار مختلف جامعه تحمیل شد. پرداخت یارانه به مناسبت دهه فجر یک حرکت انقلابی از سوی دولت محسوب می‌شود اما باید توجه داشت مشکلات اقتصاد ایران باید به صورت ریشه‌ای حل شود. برخی بر این باورند که پرداخت یارانه نقدی منجر به افزایش نقدینگی شده است اما باید توجه داشت اگر رویکرد دولت افزایش نقدینگی و رشد پایه پولی بود برای جبران کسری بودجه خود دست به این اقدام می‌زد. به نظر می‌رسد دولت از محل درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، یارانه 100 هزار تومانی را پرداخت کرده یا یک جابه‌جایی و صرفه‌جویی در بودجه لحاظ کرده تا بتواند دست به این اقدام بزند. رویکرد دولت تا اینجا نشان داده به دنبال افزایش پایه پولی برای جبران کسری بودجه و هزینه‌های جاری نیست.  اکنون تعدادی از افراد یارانه‌ دریافت می‌کنند که نیازی به آن ندارند و تنها هزینه‌ دولت را افزایش داده‌اند. همچنین موضوع دهک‌بندی شفاف نیست و دولت سیزدهم باید نسبت به این موضوع اقدامات لازم را انجام دهد. اکنون بسیاری از گروه‌های درآمدی اطلاعی درباره اینکه در کدام دهک قرار گرفته‌اند، ندارند و صریحاً باید اعلام شود هر کسی با چه میزان درآمد در چه گروهی قرار می‌گیرد. در این صورت هدفمندی یارانه‌ها با جدیت بیشتری دنبال می‌شود. میراثی که به دولت سیزدهم رسیده میراث بدهی است و در حالی که انقلاب اسلامی اقناع‌سازی مردم را دنبال می‌کند. به نظر می‌رسد دولت نیز باید شکل حمایتی خود را تغییر دهد. آقای عبدالملکی (وزیر کار و تعاون) که در کمیته امداد هم فعالیت داشته می‌تواند در زمینه اشتغالزایی اقشار کم درآمد برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشد.