سود سازی به واسطه افزایش قیمت ها

 با انتشار صورت‌های مالی فولاد مبارکه اصفهان مشخص شد، این شرکت در 9 ماهه نخست سال‌جاری توانسته مقدار درآمدها و سود‌سازی خود را افزایش دهد؛ این افزایش در شرایطی رخ می‌دهد که مقدار فروش شرکت در مجموع با کاهش روبه‌رو شده است. از این رو افزایش درآمدهای این شرکت از طریق عوامل تأثیر‌گذار بر قیمت محصولات همچون افزایش نرخ جهانی قیمت محصولات و نرخ ارز بوده است. گزارش پیش‌رو به بررسی عملکرد فولاد مبارکه اصفهان با توجه به اطلاعات و صورت‌های مالی منتشر شده می‌پردازد.
فولاد مبارکه اصفهان در سال 1369 به صورت سهامی خاص و با هدف خودکفایی کشور در زمینه محصولات فلزی و درجهت کاهش خام فروشی محصولات تأسیس شد و از سال 1372 شروع به بهره‌برداری کرد. این شرکت که در ابتدا با ظرفیت 2.4 میلیون تن تولید فولاد خام شروع به کار کرد، در سال 1385 با الحاق ناحیه فولاد سبا ظرفیت خود را به 4.9 میلیون تن، در سال 1390 با الحاق فولاد هرمزگان به 4.6 میلیون تن و در سال 1395 با تکمیل طرح‌های افزایش ظرفیت در شرکت اصلی و شرکت‌های تابعه ظرفیت تولید خود را به مجموع 10 میلیون و 300 هزار تن افزایش داد. این شرکت در سال 1384 به سهامی عام تبدیل شد و به بازار بورس اوراق بهادار راه یافت.در شرکت فولاد مبارکه اصفهان محصولاتی همچون گندله، آهن اسفنجی، تختال، کلاف گرم، کلاف سخت سرد، کلاف قلع اندود، کلاف گالوانیزه و کلاف رنگی تولید می‌شود که در 9 ماهه 1400، شرکت به ترتیب 13 درصد از تولید گندله، 27 درصد تولید آهن اسفنجی و 38 درصد از تولید شمش فولادی کشور را به خود اختصاص داده است. فولاد تولید شده در این شرکت در صنایع خودرو‌سازی و قطعه سازی، صنایع فلزی سبک و سنگین، لوله‌های انتقال سیالات، صنایع بسته‌بندی، صنایع لوازم خانگی و الکتریکی و صنایع لوله و پروفیل استفاده می‌شود. طبق صورت‌های مالی منتشر شده برای 9 ماهه سال 1400، فولاد مبارکه اصفهان از فروش محصولات خود در حدود 105 هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی کسب کرده و به همراه سود حاصله از سپرده‌گذاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها، فروش ضایعات و سود حاصل از تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی، سود خالص خود را با 156 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه در سال 1399 و با 2 درصد انحراف نامساعد نسبت به بودجه تعیین شده، به حدود 53 هزار میلیارد تومان برساند. سود‌سازی‌ای که نه تنها به عملکرد شرکت بلکه به وجود انواع رانت‌های اختصاص داده شده به این صنعت بخصوص قیمت ارزان انرژی و سایر نهاده‌های تولید مربوط می‌شود.
تأمین انرژی چالش اصلی فولاد مبارکه اصفهان
این شرکت در بخش انرژی با چالش‌هایی نیز روبه‌رو شد. قطعی‌های پی‌در‌پی برق در ساعت‌های اوج مصرف زمستان و تابستان و توقف تولید، بارها روی روند سود‌سازی شرکت تأثیر‌گذار بوده است. در سه ماهه دوم سال‌جاری، محدودیت مصرف برق منجر به کاهش مقدار تولید فولاد خام به میزان بیش از 500 هزار تن نسبت به برنامه تولید شد. همچنین در سه ماهه سوم سال‌جاری، محدودیت مصرف گاز منجر به کاهش 90 هزار تنی تولید فولاد خام نسبت به برنامه تدوین شده بود. بر این اساس گرچه درآمد‌های عملیاتی شرکت با افزایش روبه‌رو شده است، اما مقدار فروش شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل با 6 درصد کاهش به حدود 5 میلیون و 400 هزار تن رسیده است. طبق برآوردهای انجام گرفته، انتظار می‌رود تا پایان سال مقدار فروش شرکت به 7 میلیون و 370 هزار تن برسد و شرکت از این محل 142 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند. لازم به ذکر است، درآمد حاصل از صادرات 9 ماهه شرکت در حدود 14 هزار و 700 میلیارد تومان بوده و مقدار فروش صادراتی نیز با 14 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه در سال قبل روبه‌رو شده است. در جدول عملکرد تولید و فروش محصولات در 9 ماهه سال 1400 و میزان تغییرات نسبت به مدت مشابه سال 1399، آورده شده است.شرکت پروژه‌هایی چون، احداث نورد گرم با ظرفیت 4.2میلیون تن کلاف و ورق گرم، احداث واحد‌های نیروگاهی با ظرفیت 914 مگاوات، احداث واحد تولید آهن اسفنجی فولاد هرمزگان با ظرفیت 2 میلیون تن آهن اسفنجی، احداث اسیدشویی و نورد سرد فولاد امیرکبیر کاشان را در دستور کار قرار داده است. این شرکت در راستای تأمین آب مورد نیاز خود نیز در نظر دارد با تکمیل و بهره‌برداری شبکه فاضلاب 6 شهر مجاور مبارکه، 3 میلیون مترمکعب پساب به شبکه تأمین خود بیفزاید. هر چند که این مقدار در مقایسه با 18 میلیون مترمکعب آب مصرفی شرکت، بخش بسیار کمی از نیاز‌ها را تأمین می‌کند ولی می‌تواند گام مؤثری در بهینه‌سازی مصرف انرژی شرکت باشد.
سود 3 هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه اصفهان از محل سپرده‌ها
طبق آمار‌های منتشر شده، شرکت در 9 ماهه سال‌جاری از محل سود سپرده‌های بانکی در حدود 2 هزار میلیارد تومان سود شناسایی کرده است که پیش‌بینی می‌شود این مبلغ تاپایان سال، یک هزار میلیارد دیگر افزایش یابد. این موضوع نشان‌دهنده مبلغ بالای سپرده‌های بانکی شرکت در سال است. افزایش حجم سپرده‌ها و پرداخت سود‌های بالا می‌تواند منجر به افزایش مداوم حجم نقدینگی و خلق پول در کشور شود. در این راستا، دولت در بودجه سال 1401 با هدف انتقال پول از سوداگری به تولید مولد، اقدام به اخذ مالیات از این منابع خواهد کرد که این موضوع می‌تواند متعاقباً بر روند سود‌سازی شرکت در سال آینده تأثیر‌گذار باشد. شرکت پیش‌بینی می‌کند تا پایان سال در حدود 10 هزار میلیارد تومان نیز از محل سرمایه‌گذاری (عمدتا در سهام شرکت‌های زیرمجموعه) سود کسب کند.
افزایش هزینه‌ها قابل قبول نیست
بر‌اساس آمار‌های منتشر شده، شرکت در بخش عملیاتی با افزایش 82 درصدی در بهای مواد مستقیم مصرفی و 58 درصدی در حقوق و دستمزد روبه‌رو شده است و هزینه‌های سربار ساخت نیز 71 درصد افزایش داشته است. در بخش فروش، عمومی و اداری نیز هزینه‌ها با افزایش 80درصدی روبه‌رو بوده که شرکت دلیل عمده آن را افزایش در نرخ نهاده‌ها و سطح عمومی تورم دانسته است. این درحالی است که مقدار تورم سالانه اعلامی در این دوره در بخش‌های مختلف از جمله حقوق و دستمزد، انرژی و سایر اقلام هزینه‌ای مرتبط با شرکت کمتر از این مقدار بوده و این موضوع نشان می‌دهد هزینه‌های شرکت به نسبت تولید بیشتر از تورم موجود افزایش داشته است. همچنین شرکت در بخش هزینه‌های غیرعملیاتی، 7 درصد افزایش را شناسایی کرده است. افزایش این رقم، عمدتاً ناشی از افزایش سود و کارمزد تسهیلات دریافتی بوده که پیش‌بینی می‌شود تا انتهای سال‌جاری با افزایش بیشتری روبه‌رو شود. تحقق اهداف شرکت با چالش‌هایی همچون تأمین پایدار کنسانتره سنگ آهن و گندله، محدودیت در مصرف انرژی (برق و گاز) در کنار کمبود آب و عدم ارتباط فنی با سازندگان اصلی ماشین آلات و تجهیزات به منظور تسریع در اجرای طرح‌های توسعه و سیاست گذاری‌های ناپایدار روبه‌رو است.
مصرف سوخت و انرژی فولاد مبارکه اصفهان چقدر است؟
طبق آمار‌های ارائه شده، شرکت تا پایان سال‌جاری، 3 میلیون و 691 هزار مترمکعب گاز، 8 میلیون و 936 هزار مگاوات (ساعت) برق و 18 میلیون و 442 هزار مترمکعب آب مصرف خواهد کرد. میزان مصرفی که گرچه در مقایسه با سایر تولیدکننده‌های فولاد در جهان زیاد نیست اما در شرایط اقلیمی کشور بسیار قابل توجه است. در مورد مصرف برق، با توجه به اینکه بیشترین مصرف شرکت‌های فولادی در کوره‌های قوس مصرف می‌شود بیشترین عوامل تعیین کننده میزان مصرف انرژی مربوط به عواملی چون کیفیت مواد ورودی، سطح فناوری مورد استفاده، روش کنترل فرایند، سبک استفاده از شارژ فلزی، روش بازیابی و استفاده از انرژی‌های هدررونده، کاهش توقفات، جایگزینی انرژی شیمیایی با الکتریکی و آموزش منابع انسانی خواهد بود. شرکت بیشتر برق مصرفی خود را از شبکه سراسری تأمین و از این منظر بار بسیار زیادی را بر دوش نیروگاه‌ها گذاشته است. امروزه شرکت‌های بزرگ تولید فولاد در صدد خودکفایی در برق مورد نیاز خود از طریق ساخت نیروگاه‌های اختصاصی و حتی استفاده از نسل‌های جدید نیروگاه‌های هسته‌ای بوده‌اند و فولاد مبارکه اصفهان نیز در این خصوص اقداماتی انجام داده است، اما با توجه به موقعیت جغرافیایی شرکت و عدم دسترسی به تکنولوژی‌های به روز جهانی تحقق این خواسته با چالش‌های بسیار زیادی روبه‌رو خواهد بود.