سلام، شما طمعه جدید ما هستید!

فرناز قلعه دار
ساعت از 6 عصر گذشته بود که خسته و بی‌حوصله از محل کارم بیرون آمدم و پای پیاده به سمت خانه راه افتادم. چند قدم بیشتر نرفته بودم که گوشی تلفن همراهم زنگ خورد. تماس از طریق واتس‌اپ بود و بالای صفحه لوگوی یکی از شرکت‌های تلفن همراه نقش بسته بود. با خودم گفتم من که همین امروز صبح قبض تلفنم را پرداخت کردم چرا تماس گرفته اند؟ با تردید و تعجب تلفن را جواب دادم. صدای خانم جوانی را شنیدم که پس از یک سلام و احوالپرسی مؤدبانه خودش را اپراتور شرکت تلفن همراه معرفی کرد و در حالی که با خوشحالی خبر از برنده شدن من در قرعه کشی خوش حسابی پرداخت قبوض تلفن همراه می‌داد، گفت: امروز به مناسبت سالگرد فعالیت این شرکت با حضور وزیر مخابرات یک مراسم قرعه‌کشی برگزار شده و به نیت بیست و چهارمین سال فعالیت شرکت به 24 مشترک خوش حساب به قید قرعه جوایز 5 میلیون تومانی تعلق گرفته است که شما هم یکی از این مشترکان خوش‌شانس برنده هستید.
از شنیدن این خبر خیلی خوشحال شدم و خدارو شکر کردم یک لحظه در دلم گفتم چه جایزه به موقع و شیرینی چون هم شب عید بود و به این پول خیلی نیاز داشتم و هم از طرفی می‌خواستم مادرم را به یک سفر زیارتی ببرم، بلافاصله از آن خانم تشکر کردم و گفتم: خدا خیرتان بدهد چقدر این پول به موقع بود الان من باید چه کار کنم؟ خانم اپراتور گفت: تماس را قطع نکنید تا برایتان توضیح بدهم چه کار باید انجام دهید. بعد در حالی که نام و مشخصات و شماره کارت ملی‌ام را پرسید، گفت: همین الان باید به نزدیکترین دستگاه عابر بانک بروید و مراحلی را که برایتان توضیح می‌دهم با دقت انجام دهید.
در همین موقع چشمم به یک بانک افتاد و بلافاصله پای دستگاه رفتم آنقدر عجله داشتم تا این پول به حسابم واریز شود که از مشتری‌ای که پای دستگاه ایستاده و در حال دریافت پول بود خواهش کردم نوبتش را به من بدهد تا مبادا تلفن قطع شود و من به این جایزه نرسم. بعد خانم اپراتور از من خواست اسم بانکی را که در آن حساب دارم به او بگویم وقتی همه مشخصات را پرسید از من خواست یک شماره را در دستگاه وارد کنم بعد دکمه انتقال وجه را بزنم و بعد دوباره یک شماره برایم خواند و من هم بدون اینکه بدانم چه اتفاقی در حال رخ دادن است در رؤیاهای خودم غرق بودم. با پایان یافتن عملیات، خانم جوان گفت: خسته نباشید تا یک دقیقه دیگر پول واریز خواهد شد. سپس تلفن را قطع کرد.
از کنار دستگاه فاصله گرفتم که صدای زنگ ارسال پیامک تلفن همراهم را شنیدم با خوشحالی پیامک را باز کردم و خواندم اما با مشاهده موجودی حسابم انگار یک سطل آب یخ روی سرم خالی شد. در پیامک آمده بود برداشت از حساب 6 میلیون تومان، موجودی صفر.
باورم نمی‌شد چند بار پیامک را باز و بسته کردم اما واقعیت این بود که به جای واریز پول کل موجودی حسابم را خالی کرده بودند در واقع خودم با دستان خودم حقوق و کل مبلغ عیدی آخر سالم را که همان روز به حسابم ریخته بودند به حساب کلاهبرداران منتقل کرده بودم.
وقتی با پلیس تماس گرفتم و صبح روز بعد راهی کلانتری و اداره آگاهی و دادسرا شدم فهمیدم من هم یکی از هزاران زن و مرد و پیر و جوانی هستم که هر روزه حسابشان از سوی کلاهبرداران تلفنی خالی شده و فریب برنده شدن در قرعه‌کشی و مسابقه رادیویی و سفر زیارتی و...را خورده‌اند.
*‌*‌*
این پرونده یکی از هزاران ماجرای واقعی است که هر روزه در کشورمان رخ می‌دهد و کلاهبردارانی که اغلب آنها از داخل زندان و به ریاست یکی از زندانیان سابقه دار هدایت می‌شوند به راحتی مردم را فریب و سرمایه‌شان را بر باد می‌دهند. این مجرمان که گویی مهارتی خاص در برقراری ارتباط کلامی با مخاطب و به نوعی هیپنوتیزم دارند، چنان فرد را مسحور کلمات خود می‌کنند که وی قدرت تعقل و تفکر را از دست می‌دهد. این مجرمان چنانچه مخاطب‌شان افراد سالخورده باشد از ترفند برنده شدن کمک هزینه سفرهای زیارتی استفاده می‌کنند و اگر مخاطب جوان باشد به بهانه قرعه‌کشی خوش حسابی و مسابقه رادیویی و... آنها را فریب می‌دهند و با اجرای یک سناریوی کاملاً حرفه‌ای و ماهرانه طوری نقش بازی می‌کنند که کوچکترین تردیدی ایجاد نمی‌کنند و البته واقعیت این است در این روزها که بیشتر مردم با مشکلات مالی و اقتصادی رو به رو هستند نه گفتن به یک جایزه 5 میلیون تومانی از عهده بسیاری خارج است.
اما این اتفاقات در حالی هر روزه تکرار می‌شود که شرکت مخابرات، صدا و سیما، پلیس و دستگاه قضایی مدام در حال هشدار به مردم هستند و با صدور اطلاعیه‌های متعدد از مردم می‌خواهند فریب این تماس‌ها را نخورند. چندی قبل شرکت مخابرات ضمن هشدار به مشترکان خود اعلام کرد: برخی افراد سودجو از طریق تماس تلفنی یا ارسال پیامک به بهانه خوش حسابی و پرداخت بموقع قبوض یا برنده شدن و ارائه جوایز نقدی و غیرنقدی و با درخواست مراجعه به دستگاه‌های عابر بانک، اقدام به سوء‌استفاده مالی از شهروندان می‌کنند.بر همین اساس مخابرات از مشتریان و شهروندان درخواست می‌کند به منظور اطمینان از صحت این موارد و اطلاع‌رسانی در این خصوص و قبل از هر گونه اقدام، با شماره (۲۰۲۱) واحد ارتباط مردمی اداره کل روابط عمومی تماس بگیرند.
در همین رابطه سرهنگ داوود معظمی گودرزی، رئیس پلیس فتا تهران بزرگ نیز اظهار می‌دارد: «کلاهبرداران با استفاده از ترفندهای مهندسی اجتماعی و از طریق مشغول‌سازی ذهن مخاطب، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات شخصی و بانکی شهروندان می‌کنند. این مجرمان در ابتدا خود را از مجریان رادیو یا تلویزیون معرفی می‌کنند و معمولاً با جملاتی مانند اینکه در حال حاضر یکی از بازیگران معروف سینما و تلویزیون در استودیو حضور دارد یا اینکه به قید قرعه شما برنده قرعه‌کشی شده‌اید و تا لحظاتی دیگر به پخش زنده خواهیم رفت، شخص پاسخ دهنده را متقاعد می‌کنند که واقعاً برنده جایزه شده است. در ادامه روند این کلاهبرداری، از قربانی خواسته می‌شود برای دریافت جایزه خود به یکی از دستگاه‌های عابر بانک مراجعه نماید و سپس با جلب اعتماد او و دسترسی به محتویات پیامکی که در واقع پیامک دسترسی به خدمات غیرحضوری یکی از اپلیکیشن‌های پرداخت در سیستم بانکی است، اقدام به خالی کردن حساب بانکی افراد می‌کنند. ممکن است شیوه‌های کلاهبرداری این افراد مجرم متفاوت باشد اما در نهایت با ترفندهای ماهرانه تمام اطلاعات حساب بانکی، کارت عابر بانک افراد یا کد فعالسازی اپلیکیشن‌های بانکی آنها را دریافت کرده و با استفاده از آن اقدام به برداشت از حساب افراد یا سوءاستفاده از این اطلاعات به نام مالباخته می‌کنند.»
یکی از مهم‌ترین موضوعات در این نوع جرایم بحث سبک بودن مجازات هاست چرا که اگر خوشبینانه نگاه کنیم و متهم پس از ارتکاب جرم از سوی پلیس دستگیر شود، اغلب چنان مجازات اندکی برایش در نظر می‌گیرند که نه تنها تنبیه محسوب نمی‌شود بلکه تازه با ورود به زندان در همان چندماه دوران حبس روش‌های دیگر کلاهبرداری را نیز می‌آموزد و پس از آزادی یا همدست باندهای دیگر می‌شود یا خودش به استادی حرفه‌ای در امر سرقت و کلاهبرداری تبدیل شده و روز از نو روزی از نو.