سقوط بازارهای مالی زیر سایه جنگ اوکراین

گروه اقتصادی - بازارهای مالی، با شروع تنش‌ها در اروپا، در روز‌های گذشته با ریزش شدید روبه‌رو شدند. افزایش تنش‌ها بین روسیه و اوکراین و تشدید نااطمینانی در بازار‌های جهانی منجر به ریزش شدید بازار‌ها در سراسر دنیا بخصوص اروپا و امریکا شد. آمارها نشان می‌دهد که در روز چهارشنبه (23فوریه و 4اسفند) شاخص سهام روسیه با 39درصد کاهش، بیشترین ریزش را به خود اختصاص داد. کارشناسان ترس از تحریم‌های اتخاذشده از طرف امریکا و اروپا را عامل اصلی این کاهش می‌دانند. همچنین در این روز، شاخص سهام در کشورهای آلمان، انگلیس، امریکا، فرانسه و لهستان به‌طور میانگین با کاهش 5درصدی روبه‌رو شد. اگرچه در روز پنجشنبه بازارها با رشد جزئی روبه‌رو شدند اما به نظر می‌رسد در صورت افزایش تنش‌ها، بازارهای مالی همچنان با نزول بیشتری روبه‌رو خواهند شد.
درگیری روسیه و اوکراین قیمت انرژی و فلزات را افزایش می‌دهد
نفت برنت معاملات خود را در روز پنجشنبه، بالای 100 دلار در هر بشکه آغاز کرد اما بیشتر این افزایش‌ها را در طول روز پس داد. در حالی که پیش‌بینی آینده درگیری‌ها بین روسیه و اوکراین و تأثیرات آن بر بازارها تقریباً غیرممکن است، برخی تحلیلگران می‌گویند که احتمالاً تأثیر این جنگ بر بازارها کوتاه مدت و زودگذر خواهد بود. بنا بر اعلام بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس، «درگیری آشکار» در اوکراین همراه با تحریم‌های اتخاذ شده از طرف غربی‌ها می‌تواند قیمت سهام را در کوتاه‌مدت پایین بیاورد و زیان‌های بدتری در اروپا و ژاپن مشاهده شود. با این حال، این بانک سرمایه‌گذاری (investment bank) اضافه می‌کند که آنچه در بلندمدت یا میان‌مدت حرکات بازار را دیکته می‌کند، افزایش بالقوه نرخ بهره فدرال رزرو و تأثیر آن بر رشد اقتصادی و درآمد شرکت‌ها است. استراتژیست‌های بانک جی‌پی‌مورگان در یادداشت اخیر خود به مشتریان، نکات مشابهی را مطرح کردند و به ریسک مهم‌تر ناشی از تشدید سیاست‌های پولی برای سهام اشاره و خاطرنشان کردند که درگیری روسیه و اوکراین یک ریسک کوچک برای شرکت‌های امریکایی است. در یادداشت آنها آمده بود:
«شوک قیمت انرژی در بحبوحه سیاست‌های اتخاذ شده بانک مرکزی در خصوص تورم می‌تواند انتظارات سرمایه‌گذاران در خصوص رشد آتی بازارها را تحت تأثیر قرار دهد.» در یک رویداد جهانی مانند آنچه در اوکراین در حال وقوع است، برخی از بخش‌ها بهتر از بخش‌هایی که نسبت به چنین رویدادهای نامطلوب ژئوپلیتیکی حساس هستند، عمل می‌کنند. در زیر، ما دو حوزه از بازار را به‌طور خلاصه بررسی کرده‌ایم که می‌توانند در نتیجه تحولات اخیر با سودآوری برای سهامداران همراه باشند.
انرژی
پس از افزایش قیمت‌ها در سال 2021 به‌دلیل کمبود منابع و افزایش تقاضا در نتیجه کاهش اثرات ناشی از کرونا، بخش انرژی امسال نیز دوباره عملکرد بهتری دارد. علاوه بر این، محدودیت‌های انرژی ناشی از بحران اوکراین ممکن است قیمت‌های این کالا را بیشتر کند و در نتیجه چشم‌انداز این بخش را بهبود بخشد.
با توجه به اینکه روسیه یکی از تأمین‌کنندگان اصلی نفت اتحادیه اروپا است، در کنار افزایش قیمت نفت خام و ظرفیت اضافی محدود، تحلیلگران بر این باورند که در غیاب تنش‌زدایی قریب‌‌الوقوع درگیری، بازار نفت با افزایش قیمت‌ها در تنگنا باقی خواهد ماند.
سهام ETF صندوق پیشتاز انرژی (NYSE:VDE) - که 10 دارایی برتر آن شامل اکسون موبیل (NYSE:XOM) و شورون (NYSE:CVX) است - در سال‌جاری 19.7 درصد افزایش یافته است که عملکرد قابل توجهی از شاخص S&P s&p500 دارد. در مدت مشابه بیش از 10 درصد کاهش یافته است. این صندوق روز پنجشنبه با قیمت 93.01 دلار بسته شد.
فلزات
فلزات نیز بویژه در بحبوحه افزایش قیمت مواد خام سود خواهند برد. دیروز، آلومینیوم به یک رکورد جدید رسید و نیکل به بالاترین میزان در بیش از یک دهه گذشته افزایش یافت، زیرا این نگرانی وجود داشت که بحران اوکراین باعث تشدید کمبود عرضه خواهد شد. حتی قبل از شروع جنگ بین روسیه و اوکراین، ذخایر فلزات اساسی به‌دلیل کاهش عرضه و افزایش تقاضا کاهش یافته بود. همه قراردادهای اصلی بورس فلزات لندن رو به عقب هستند - شرایطی که در آن قیمت‌های تحویل نقدی بالاتر از قراردادهای آتی است - که نشانه‌ای از محدودیت‌های عرضه است. اگر این بحران گسترش یابد، شرکت‌های امریکایی، از جمله
(Alcoa Corporation (NYSE:AA و (United States Steel (NYSE:X سود خواهند برد. سهام US Steel مستقر در پیتسبورگ در ماه گذشته حدود 26.5 درصد افزایش یافته است و در روز پنجشنبه در 24.36 دلار بسته شده است.
افزایش قیمت‌های جهانی می‌تواند منجر به ورود سرمایه به بازار سهام ایران شود
پیش‌بینی افزایش قیمت محصولات بخصوص انرژی و فلزات، متعاقبا می‌تواند بر بخش بزرگی از بازار سهام ایران اثر‌گذار باشد. با تداوم روند افزایشی قیمت‌ها، شرکت‌های مرتبط بورسی از جمله پتروپالایشی‌ها و فلزات، با افزایش بازدهی و رشد (eps) روبه‌رو خواهند شد که این موضوع می‌تواند با گردش انتظارات سهامداران، به ورود سرمایه به بازار سهام ایران منجر شود.