قدرت خط آثار دبیری را ساده و مینی‌مال کرده است

سهراب هادی
نقاش و گرافیست
 آقای بهرام دبیری از چهره‌های مؤثر و تأثیرگذار نقاشی معاصر ایران هستند. قبل از هر چیز باید بگویم که دبیری بیشتر اهل سکوت است و با کارش شناخته می‌شود و کمتر در فضای کلام حضور دارد. اینکه به کار پرداخته و کار کرده و توانسته در امروز ایران راهی را برای نقاشی معاصر گشوده باشد و نشانه‌شناسی آثارش به زمینه‌ بنیان‌های فکری اسطوره‌ای ایران برمی‌گردد و در این زمینه نشانه‌های سلحشوری، غیور بودن و آزادگی ایران در آثار دبیری همیشه مدنظر بوده است. از این بابت می‌توان گفت که یک نوع نگاه تازه به این مفاهیم داشته است و از جنبه تکنیک هم بیشتر به ایجاز و مینی‌مال توجه دارد. آخرین نمایشگاهی که از او دیدم حدود یک ماه پیش در گالری نشان بود.
عموماً آقای دبیری به صورت تک پرتره و به صورت توجه به شناخت شخصیت درونی پرتره کار می‌کند و پیوستگی انسان با طبیعت و پیرامونش هم از ویژگی‌هایی است که در کارهای ایشان می‌توان دید که انسان را جدا از محیط و اقلیمش نمی‌بیند و درواقع خط به عنوان یک عنصر بیانگر در کارهای ایشان همیشه وجود دارد و قدرت خط، موجب می‌شود که به جنبه سادگی و بیان خیلی مینی‌مال در کارهایشان برسند.
رنگ را هم  بسیار مختصر و تمپلات استفاده می‌کنند. عموماً  در کارهایشان پرهیز از پرسپکتیو دارند که نشانگر این است که یک نگاه بن‌مایه‌ای به نوع نقاشی کلاسیک ایران دارند که همان نگارگری است و درواقع ساختارهای مینیاتوری در آثار کلاسیک هنر تجسمی ایران است. درباره سبک هم باید بگویم که اصولاً موضوعی با عنوان سبک در نقاشی که شاخص فرد باشد، نداریم. اینها زاییده دوره‌های تحول هنر نقاشی و هنر تجسمی هستند و می‌توانم بگویم که عموما پیدا کردن متریال و  یک نوع وسیله که بتواند بین یک شیء اثرگذار و یک شیء اثرپذیر ارتباط ایجاد کند و همچنین پیدا کردن آن متریال الزاما نه رنگ روغن و نه گواش و پاستل باشد. هر وسیله‌ای که نقاش بتواند از طریق کشف و شهود پیدا کند و خودش را احساس کند که از این طریق می‌تواند به دلیل ایجاد ارتباط بین شیء اثر‌گذار و اثرپذیر یعنی نوع آن متریال و آن سطحی که روی آن طراحی می‌کند، یک حالت اختصاصی و منحصربه فرد از آن هنرمند را در نگاه مخاطب و دیگران ارائه دهد.
آقای دبیری در این جنبه هم موفقیت‌های قابل‌توجهی داشته‌اند که متریال و نوع به کارگیری آن هم خاص خودش است. آثار دبیری بدیع و نو به نو است. دوره‌های کاری که از او دیدم، هم از جنبه تفکر و نگاه به موضوع و هم از جنبه ارائه تکنیک تازه در کارهایش، هر نمایشگاهی از او  برای من تازگی خاص خود را داشته است.
آقای دبیری از جمله نقاشانی است که به حقیقت رنگ در آثارش پرداخته و درنهایت سادگی را به‌عنوان عنصر اساسی طراحی و نقاشی در کارش یک اصل اساسی می‌بیند. او کمتر از فضاهایی در قالب‌های چندلایه‌ای، چند بعدی و لایه‌های پرسپکتیو استفاده می‌کند.
 به گونه‌ای می‌توان گفت پیوندی در کارهای آقای دبیری بین نقاشی و گرافیک وجود دارد. بن‌مایه‌های گرافیکی را می‌توان به خاطر اختصارهایی که در کار ایشان می‌بینیم به آثارش نسبت داد. دبیری می‌تواند حالت ایجاز و اختصار را در آثارش بیان کند و درحقیقت قدرت و حضور پررنگی را برای خود ایجاد کرده است.
عموماً نقاشان سعی می‌کنند به مناظر و مرایا و به پرسپکتیو توجه کنند. این موضوع در کارهایی که ساختار گرافیکی داشته باشد، خیلی تخت و تمپلات است و عموماً وقتی در نقاشی به اختصار نزدیک شویم و رنگ‌ها را در قالب تمپلات و بدون پرسپکتیو و بعد مکان درنظر بگیریم، ویژگی خاصی است که جرأت بالایی می‌خواهد که حدفاصل نقاشی حرکت کنیم و یک اثر نقاشی را ارائه دهیم.