نمایشی تازه از ورشکستگی اخلاقی کاپیتالیسم

سحر غمخور / تحلیلگر سیاسی خاورمیانه
مترجم: وصال روحانی
نزدیک به یک ماه پیش «جو بایدن»، رئیس‌جمهور امریکا اعلام کرد 5/3 میلیارد دلار از اندوخته‌های مالی افغانستان را ضبط کرده تا خرج دعاوی حقوقی‌ای شود که خانواده قربانیان واقعه 11 سپتامبر در محاکم غربی گشوده‌اند. این پولی است که دولت «بایدن» از آگوست 2021 یعنی زمان به قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان مصادره کرده بود، از همان تاریخ مردم دردمند این کشور آسیایی دریافته بودند که یک بار دیگر ملعبه دست واشنگتن شده‌اند.
ابراز خشم جامعه جهانی از جدیدترین مورد تصاحب سرمایه کشورهای کم برخوردار توسط امپریالیست‌ها اگرچه خبر از بیداری نسبی ملت‌ها درخصوص استثمارگری دولت‌های بزرگ غربی می‌دهد اما مشکلات معیشتی مردم درمانده افغانستان را حل نمی‌کند.
این در حالی است که اسلاف بایدن با ادعای دست داشتن سازمان‌های تروریستی افغانستان و عراق واقعه 11 سپتامبر و سایر انفجارهای مهلک در سطح اروپای غربی به کابل و اطراف آن لشکرکشی‌های انبوه کرده و جان بسیاری از زنان و کودکان را هم گرفته بودند. خیلی‌ها در غرب نمی‌دانند مردم افغانستان بیش از آنکه بانی تروریسم باشند، قربانی آن بوده‌اند. افغانستان و عراق درحالی 20 سال زیر چکمه‌های نظامیان امریکایی به خاک و خون کشیده شدند که حتی یکی از اتباع آنها در میان بیست و چند نفری قرار نداشتند که حمله هوایی به برج‌های تجارت جهانی در نیویورک را در اواخر تابستان سال 2001 به اجرا درآوردند و اکثر قریب به اتفاق‌شان وابستگان و اتباع عربستان سعودی بودند.
 آنچه «جرج دبلیو بوش» به‌عنوان شروع کننده جنگ افغانستان در دستور کار خود داشت و توسط رؤسای جمهور بعدی امریکا هم تکرار شد، نمایش قدرت نظامی امریکا برای مردم افغانستان و عراق به‌عنوان بانیان اصلی تروریسم بود. این در حالی بود که آبشخور اصلی تروریسم جایی دیگر بود و تقویت و تجهیز آنها نیز از سوی خود غرب انجام می‌شد. امریکا در سال‌های نخست بعد از ورود نیروهای نظامی‌اش به افغانستان مدعی شد دست تروریست‌ها را کوتاه کرده و طالبان را ریشه‌کن ساخته و مردم بینوای افغانستان را به آزادی و زندگی بی‌دغدغه نائل ساخته است. امروز اما واقعیت امر و آنچه در افغانستان رخ داده، جلوه‌گری آشکارتری دارد. چیزی به نام اقتصاد مستقل در کابل وجود ندارد و هر آنچه به‌صورت قوت لایموت به دست افغان‌ها می‌رسد، با پول و سرمایه غربی‌ها و در قالب وارداتی‌ اندک به شهرهای افغانستان منتقل و در آنجا تقسیم می‌شود. میلیاردها دلاری که امریکا وعده داده بود صرف بازسازی افغانستان می‌شود، از طریق «حساب‌های پشتی» و عملیات پنهانی فرابانکی و شریان‌های اقتصادی غرب و بویژه امریکا تزریق و بواقع به نقطه مبدأ عودت داده شد و فقط پیش از زمان طالبان به‌عنوان واقعیتی تلخ به مردم این کشور چهره نمایاند.
بدتر از همه اینکه مردم دریافتند امنیتی هم که در زمان طالبان داشتند، رنگ باخته است و دولت‌های جانشین آنها نه تنها سر در اردوگاه غرب داشته‌اند که از نیروی نظامی کافی برای تأمین امنیت مردم هم بی‌بهره بودند، کار به جایی کشید که مردم افغانستان به جای پذیرفتن دعوت دولت این کشور به باز کردن حساب‌های سپرده بانکی و ریختن پول اندک‌شان به این حساب‌ها و انجام مخارج و خریدهایشان با کارت‌های بانکی ترجیح می‌دادند که به سبک و سیاق قدیم سکه‌ها و اسکناس‌های خود را زیر بالش و پتو در خانه‌هایشان پنهان کنند و هر روز با قسمتی از آن خریدهای خود از مغازه‌ها را انجام دهند، بدیهی بود که سازمان‌های متظاهری مانند «عفو بین‌الملل» نیز با تحسین روش‌های مدرن‌گرایی غربی و تأیید روش عمل امریکایی‌ها پیرامون آنچه پیشرفت صنعتی و توسعه تکنولوژی افغانستان نامیده می‌شد، شعار بدهند و کاخ سفید را بابت این مدرن‌گرایی‌های فریبنده (و البته اجرا نشده) ستایش کنند.
آنچه در سال‌های گذشته واقعاً در افغانستان روی داد، یک افتضاح اجتماعی و نمایشی تازه از ورشکستگی اخلاقی کاپیتالیسم بود و امروز نمادهای آن در کابل بیش از هر زمانی به چشم می‌خورد. دیگر نه خبری از حامد کرزای است که تلاش‌های نصف و نیمه‌اش برای پیش راندن جامعه افغانستان در مسیر یک پیشرفت اولیه ثمر داد و نه چهره جانشینان کوتاه مدت وی که به محض خروج ارتش شکست خورده امریکا از کابل با شنیدن اولین صدای غرش طالبان پا به فرار گذاشتند و به کشورهای دیگر رفتند، قابل رؤیت است. با اقدام اخیر بایدن افغانستان اینک اندک ذخیره مالی خود را هم برباد رفته می‌بیند و خبر نگونبختی فزاینده چیزی در افق به سوی افغان‌ها چشمک نمی‌زند.
 منبع: Al Jazeera