اقتصاد جهان، دامنگیر التهاب بازار نفت و گاز

گروه اقتصادی - با اوج‌گیری قیمت گاز به نرخ‌های بالاتر از 300 سنت دلار برای هر متر مکعب و همین‌طور جهش قیمت نفت به بالاتر از بشکه‌ای 100 دلار، نرخ تورم در اغلب کشورهای جهان رو به افزایش است. برای مثال، بر اساس نظرسنجی رویترز از تحلیلگران، در خصوص نرخ تورم ترکیه که اخیراً با افزایش قیمت گاز و دیگر کالاها در پی تهاجم روسیه به اوکراین مواجه شده بود، باز هم انتظار می‌رود در ماه مارس به ۶۱،۵ درصد برسد. شرکت دولتی واردکننده انرژی ترکیه موسوم به بوتاش BOTAS، در روزهای اخیر اعلام کرد که قیمت گاز طبیعی برای تأسیسات صنعتی را 50 درصد و برای خانوارها را 35 درصد افزایش داده است. این افزایش قیمت باعث رشد چشم‌انداز تورم در این کشور شده است. شرکت بوتاش همچنین اعلام کرد که قیمت گاز طبیعی برای تولید برق تا 1 آوریل 44،3 درصد افزایش یافته است. این شرکت افزایش جهانی قیمت حامل‌های انرژی را دلیل این افزایش ذکر کرد.
آمارهای دولتی نشان می‌دهد که هزینه‌های انرژی این کشور در ماه سپتامبر شروع به افزایش کرد و در دو ماه اول سال 2022 با 212 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 16،8 میلیارد دلار رسید. تورم قیمت مصرف کننده در ترکیه با 54،4 درصد در ماه فوریه، عمدتاً به‌دلیل کاهش 44 درصدی ارزش لیر در برابر دلار در سال گذشته صورت گرفت، اما حالا قیمت انرژی به‌دلیل تهاجم روسیه به اوکراین محرک تورم در این کشور شده است.
جایگزینی گاز روسیه، دشوار و حتی نشدنی
بخش قابل توجهی از گاز مصرفی جهان را روسیه تأمین می‌کند. در همین راستا، نخست‌وزیر مجارستان در یک مصاحبه رادیویی تأکید کرد که واردات گاز طبیعی مایع یا ال‌ان‌جی (LNG) از ایالات متحده نمی‌تواند جایگزین گاز ارزان روسیه شود. به گزارش خبرگزاری تاس، ویکتور اوربان، با بیان اینکه پروژه جایگزینی گاز ارزان روسیه با گاز گران امریکایی موفقیت‌آمیز نخواهد بود، چنین پیشنهادهایی را «پوچ» و برای اقتصاد ملی کشور خود فاجعه‌بار خواند.
نخست‌وزیر مجارستان می‌گوید که نمی‌توان روی انتقال حجم کافی گاز ال‌ان‌جی از آن سوی اقیانوس حساب کرد، بنابراین هیچ جایگزینی برای عرضه گاز از روسیه به اروپا، بویژه مجارستان، در کوتاه‌مدت وجود ندارد.
در همین حال، پیش از این، آلفرد استرن، رئیس شرکت اتریشی اوام‌وی (OMV) که در حوزه انرژی فعال است، در پاسخ به درخواست کشورهای اروپایی برای تحریم گاز روسیه اعلام کرده بود که اتریش نمی‌تواند امسال خرید گاز طبیعی روسیه را متوقف کند.
وی در یک مصاحبه گفت: اگر ما آمادگی پذیرش عواقب وخیم تحریم گاز روسیه را نداشته باشیم، اعمال این (تحریم) غیرممکن است.
کارل نهمر، صدراعظم اتریش نیز هفته گذشته اعلام کرده بود که از هیچ محدودیتی برای عرضه نفت و گاز از روسیه به اروپا حمایت نمی‌کند. با وجود این، خبرها از افزایش صادرات ال ان جی امریکا حکایت دارد. به طوری که بر اساس داده‌های اولیه مؤسسه رفینیتیو، صادرات گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) ایالات متحده امریکا در ماه مارس نزدیک به ۱۶ درصد افزایش یافته است.
رویترز در این باره می‌نویسد: بر اساس داده‌های اولیه مؤسسه رفینیتیو، صادرات گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) ایالات متحده امریکا در ماه مارس به بالاترین سطح خود رسید و صادرات گاز این کشور به اروپا همچنان ادامه دارد. مقامات امریکایی می‌گویند که ال‌ان‌جی ایالات متحده امریکا تقاضای زیادی دارد زیرا کشورهای اروپایی سعی می‌کنند واردات گاز از روسیه را پس از تهاجم مسکو به اوکراین کاهش دهند و در عین حال به‌دنبال بالا بردن ذخیره‌سازی‌های محدود خود هستند.
صادرات ال‌ان‌جی ایالات متحده به مقاصد مختلف در ماه گذشته میلادی حدود ۷ میلیون و ۴۳۰هزار تن بود که این رقم بیش از صادرات ۶ میلیون و ۴۰۰هزار تنی فوریه و بالاتر از رکورد پیشین یعنی ۷ میلیون و ۲۵۰ هزار تن در ماه ژانویه بود.
اروپا برای چهارمین ماه پیاپی بزرگترین واردکننده ال‌ان‌جی ایالات متحده امریکا بود و حدود ۶۵درصد صادرات امریکا را به خود اختصاص داد، حدود ۱۲درصد از صادرات واشنگتن به آسیا و 3 درصد به امریکای جنوبی بوده است، حدود ۲۰ کشتی ۲۰درصد حجم صادراتی ال‌ان‌جی امریکا را به خود اختصاص داده بودند و مقصدشان علامت‌گذاری نشده بود. با وجود این، خبرگزاری راشاتودی روسیه، روز گذشته اعلام کرد که شرکت گازپروم صادرات خود را به چین از طریق خط لوله گاز «قدرت سیبری» افزایش داده است. ظرفیت این خط لوله 61 میلیارد مترمکعب گاز در سال است که 38 میلیارد مترمکعب آن برای صادرات در نظر گرفته شده است.
آنچه مشخص است این است که تنش‌ها در بازار جهانی گاز این روزها بالا گرفته و قیمت انرژی بویژه گاز محرک تورم در اغلب کشورها بویژه کشورهای اروپایی شده است. کارشناسان بر این باورند که ایران یکی از گزینه‌های بالقوه در بازار گاز است و می‌تواند با جذب سرمایه‌گذاری در مدت زمان کوتاهی، سهم بیشتری از بازار گاز را به دست بیاورد.