بازدهی بازار سرمایه در سال جاری، معقول و بالاتر از نرخ تورم

صابر شیخلو
تحلیلگر بازارهای مالی
گروه اقتصادی/ بازار سرمایه در سال 1400 با چالش‌های زیادی همراه بود که مهم‌ترین آنها را می‌‌توان موضوع تغییر دولت و انتظارات نسبت به تغییر مواضع دولت درخصوص نحوه برخورد با برجام و نوسانات زیاد نرخ ارز عنوان کرد.
از طرفی، در سال گذشته بازار سرمایه همچنان درگیر اصلاح عدم توازن‌های صورت گرفته در این بازار به واسطه رشد افسار گسیخته بازار سرمایه در سال 99 بود که تکانه‌های سنگینی را بر بورس وارد کرد.یکی دیگر از دلایل ناکامی بازار سرمایه در سال گذشته، عدم اطمینان نسبت به ثبات قیمت‌های بازارهای جهانی پس از رشد قابل توجه کامودیتی‌ها بود که فعالان بازار سرمایه را نسبت به سرمایه‌گذاری این بازار دچار تردید کرد.با این حال، در سال جاری بخشی از ابهامات بازار سرمایه مرتفع و ریسک ریزش قیمت‌های جهانی با جنگ روسیه و اوکراین تا حد زیادی برطرف شده است.به نظر می‌‌رسد با بهبود چشمگیر درآمدهای نفتی کشور، چشم‌انداز کسری بودجه دولت در سال جاری تا حد زیادی مرتفع شده و این موضوع ریسک قیمت‌گذاری دستوری و تحمیل هزینه‌های اضافی بر شرکت‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌‌دهد.
انتظار می‌‌رود بازار سرمایه در سال جاری روند معقولی داشته و بازدهی بالاتر از تورم را داشته باشد.عملکرد بسیار ضعیف دولت در سال 99 در هدایت درست جریان نقدینگی به سمت بازار و متضرر شدن بسیار زیاد سرمایه‌گذاران تازه وارد، باعث بی اعتمادی نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس شده است.از این رو به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها سرمایه‌گذاران حقیقی خرد وارد بازار سرمایه شوند.اما بازیگران حقیقی و باسابقه بازار سرمایه آهسته در حال ورود به این بازار هستند.
همان طور که اشاره شد، بی اعتمادی شدید ایجاد‌شده در سرمایه‌گذاران خرد به این راحتی قابل ترمیم نیست و نمی‌توان انتظار ورود آنها را به این بازار در مقطع کنونی داشت.بخصوص اینکه رشد چند روز اخیر بازار، عموماً بابت اخبار عرضه بلوک‌های شرکت‌های خودروساز کشور و همچنین رشد نرخ جهانی برخی کامودیتی‌ها نظیر نفت و فلزات اساسی بوده است.با این حال در صورتی که دولت سیاست‌های درستی از قبیل تسهیل فضای کسب و کار، عدم دخالت در قیمت‌گذاری و مکانیزم عرضه و تقاضای بازار را دنبال کند می‌‌توان به آشتی مجدد اشخاص حقیقی امیدوار بود.انتظار می‌‌رود بازار سرمایه در سال جاری متناسب با تغییر متغیرهای اساسی بازار از قبیل نرخ ارز، نرخ بهره، چشم‌انداز برجام و روند قیمت‌های جهانی و در نظر گرفتن معیارهای ارزش گذاری سهام در قبل سال 1399 به صورت منطقی‌تری نسبت به دو سال گذشته حرکت کند.
در این بین، با توجه به الزام اخذ مالیات از سپرده‌های حقوقی‌ها در بانک‌ها در سال جاری، انتظار می‌‌رود بخشی از سپرده‌های حقوقی به سمت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت حرکت کند ولی نمی‌توان درخصوص میزان دقیق آن اظهار نظر کرد.
بخصوص که اخیراً بانک مرکزی مجوز انتشار اوراق با درآمد ثابت را به بانک‌ها داده و طبیعتاً بخشی از این سپرده‌ها از طریق این اوراق از بانک‌ها خارج نخواهد شد.
درمجموع به نظر می‌‌رسد اخذ مالیات از سپرده‌های حقوقی تصمیم درست و منطقی بود و با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت ملزم به تخصیص بخشی از منابع خود به سرمایه‌گذاری در بورس هستند، این تصمیم می‌‌تواند در نهایت فضای بازار سرمایه را تقویت کند.
ناگفته نماند که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و با توجه به سوابق تاریخی بنظر می‌‌رسد دو گروه بانک و خودرو در کوتاه مدت مورد توجه بازار سرمایه باشند.با این حال، شرکت‌ها و صنایعی که طرح‌های توسعه خوبی دارند که این طرح‌ها به دلیل تحریم‌ها متوقف یا به شدت کند شده‌اند، می‌‌توانند شرایط خوبی در میان مدت و بلندمدت داشته باشند.تشکیل صفوف خرید سهام طی چند روز اخیر عمدتاً مربوط به چند سهم خاص گروه خودرویی بوده که به واسطه اخبار عرضه بلوک شرکت‌های خودرویی ایجاد شده است.
 به غیر از این شرکت‌ها، اکثر سهم‌ها با عرضه‌های خوبی همراه بوده بنابراین در این مورد، نمی‌توان ضعف رگولاتور و بازارگردان را عنوان کرد و بازار روند طبیعی خودرا طی کرده است.هرچند که مشکل اساسی صفوف خرید و فروش به واسطه دامنه نوسان تعیین شده توسط سازمان بورس است.همواره بازار سرمایه نشان داده که نسبت به سایر بازارهای موازی در بلندمدت بازدهی به مراتب بالاتری داشته و سرمایه‌گذاران این بازار، برندگان واقعی در اقتصاد کشور بوده‌اند.با این حال، با توجه به فضای کنونی بازار سرمایه و قیمت‌های معقول و حتی پایین‌تر از ارزش ذاتی آنها، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، تاحد زیادی کم ریسک ارزیابی می‌‌شود و در صورت تحقق برجام و رکود سایر بازارها، بازدهی معقولی را می‌‌توان انتظار داشت.بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها بخصوص ملک، خودرو و ارز شرایط بهتری داشته و ارزانتر است.