تعیین تکلیف مالکیت در بندرعباس

حمیرا حیدریان
خبرنگار
طبق آمار و ارقام ارائه شده توسط وزارت راه و شهرسازی، استان هرمزگان دارای 2 هزار و 391 هکتار بافت فرسوده شهری است که شهر بندرعباس از این نظر بیشترین سهم را در دارابودن بافت فرسوده بین مراکز استان‌های ایران بجز پایتخت دارد. از سوی دیگر 43 درصد جمعیت این شهر در سکونتگاه‌های غیررسمی به سر می‌برند.
این در حالی است که این حجم از سکونتگاه‌های فرسوده، حاشیه‌ای و غیررسمی نه خدمات مناسب، نه امکانات قابل قبول و نه ایمنی قابل اتکا دارد به طوری که هرگونه خطر احتمالی می‌تواند آن را تهدید کند و فاجعه‌هایی را به بار بیاورد که جبران‌ناپذیر باشد. در این محلات زمین‌هایی وجود دارد که سابقه مالکیت آنها توسط مردم به یک قرن‌ هم می‌رسد اما عدم وجود سند مالکیت برای مردم مشکلاتی را ایجاد کرده‌ و کسانی که حتی خودشان می‌خواهند خانه‌های‌شان را مقاوم‌سازی کنند با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند.
 وقوع زلزله روز 23 آبان در سال 1400در مناطق شمالی شهرستان بندرعباس و تخریب اماکن و خانه‌ها؛ زنگ خطری بود تا مسئولان به اجرای طرح تفضیلی خاک خورده که از تصویب آن بیش از 3 دهه می‌گذرد، تأملی کنند چرا که به گفته مسئولان شهری اگر این زلزله با این شدت در بافت فرسوده شهر رخ می‌داد هم اکنون شاهد فاجعه بسیار بزرگ و جبران‌ناپذیر بودیم.
 صدور 500 سند ملکی در بافت‌های فرسوده بندرعباس
استاندار هرمزگان در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: دولت سیزدهم از روزهای شروع به کار، یکی از اولویت‌های خود را تعیین تکلیف اسناد مالکیتی مردم در بافت‌های حاشیه‌ای و محلات کمتر برخوردار قرار داد. در سفر آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی به استان هرمزگان نیز این مسأله یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های رئیس دولت بود و وی بر تعیین تکلیف و صدور اسناد مالکیتی مردم در محلات مختلف استان و بویژه شهر بندرعباس تأکید داشت.
مهدی دوستی یکی از اهداف مهم تسهیل صدور اسناد مالکیتی را احیای بافت‌های فرسوده در محلات حاشیه‌ای عنوان کرد و افزود: یکی از گرفتاری‌های اساسی در شهر بندرعباس و استان هرمزگان مسأله اسناد مالکیتی است که موجب شده روند توسعه شهر و احیای بافت فرسوده با مشکل مواجه شود. به همین دلیل با در اختیار گرفتن 350 هکتار زمین و دادن این زمین‌ها به مالکان خصوصی زمین‌ها در محلات بندرعباس، بخش قابل توجهی از مشکل اسناد مالکیتی مردم در حال رفع شدن است. معتقدیم با حل معضل اسناد مالکیتی، زمینه برای احیای بافت فرسوده و نوسازی محلات بویژه در بندرعباس تسریع می‌شود و مردم می‌توانند برای زمین‌ها و بازسازی خانه‌های خود برنامه‌ریزی کنند.
دوستی با بیان اینکه 46 درصد املاک شهرستان بندرعباس فاقد سند هستند، خاطرنشان کرد: با موافقت رئیس‌جمهور ٣۵٠ هکتار برای جابه‌جایی زمین‌های موجود در شهر بندرعباس و رفع اختلاف با مالکان حقیقی و حقوقی از جمله بنیاد مستضعفان تخصیص داده شده است که با تکمیل شدن جابه‌جایی زمین‌ها، سندهای مردم ساکن در این مناطق از جمله اسلام‌آباد، دوهزار و جزیره هرمز به مرور ارائه خواهد شد. این مسئول با بیان اینکه در همین راستا اقدامات پیگیرانه استانی و کشوری آغاز شد، افزود: فرایند اعطای اسناد مالکیتی در ایام دهه فجر با تحویل اولین سندها به ساکنان محله اسلام‌آباد در بندرعباس شروع شد. تاکنون نیز تعداد 100 فقره پرونده تشکیل و سند آنها صادر شد که عموماً در محلات مختلف از جمله محله چاهستانی‌ها، کمربندی و محله اسلام‌آباد بوده است. همچنین تعداد 400 سند نیز در دست اقدام و پیگیری است که پیش‌بینی می‌شود بزودی صادر شود.معتقدم مالکیت پایه اصلی توسعه در کشور است، چرا که با مالکیت، مردم برای بهسازی اموال خود تلاش خواهند کرد. این مقام ارشد استانی با اشاره به ساخت 80 واحد مسکونی در مناطق زلزله‌زده استان هرمزگان در دوماه پس از حادثه، اظهار کرد: در پی وقوع چندین زلزله و پس لرزه بزرگ در آبان 1400 به مرکزیت روستا‌های بخش فین شهرستان بندرعباس، پس از خدمات‌رسانی اولیه و اسکان اضطراری زلزله‌زدگان، با اقدامات جهادی و شبانه‌روزی، 80 واحد مسکونی در این مناطق، در کمتر از دو ماه احداث شد که این رقم در حال حاضر به 90 واحد رسیده است.
دوستی با اشاره به تسهیلات 180 میلیون تومانی قرض‌الحسنه و کمک بلاعوض 70 میلیون تومانی به خانه‌های تخریب شده بر اثر زلزله فین گفت: با توجه به اینکه بسیاری از مردم ممکن است توان بازپرداخت این وام را نداشته باشند، مقرر شد برای کمک به مردم این مناطق، صندوقی متشکل از صنایع بزرگ هرمزگان تشکیل شود. با وجود اینکه این تسهیلات در نظر گرفته شده است اما همچنان بخش عمده‌ای از افراد  برای دریافت تسهیلات بانکی مراجعه نکرده‌اند.
 واگذاری 40 هزار مترمربع به مردم از سوی بنیاد مستضعفان
مدیرکل اموال و املاک بنیاد مستضعفان هرمزگان نیز در این خصوص گفت: سازمان اموال و املاک، پشتوانه قوی بنیاد مستضعفان است و در هرمزگان نیز از سال 70تشکیل شده و توانسته بسیاری از املاک وابسته به خود را سنددار کند.
محمد هادی نیک پرور با اشاره به اینکه در محلاتی که تعارضاتی در مورد وضعیت اسناد خانه‌های مردم مطرح بود، واگذاری اراضی به مردم در دستورکار قرار گرفت، افزود: در محله نایبند جنوبی که سهم بنیاد دو دانگ مشاع بود، 375 سند به مردم واگذار شد. وی افزود: در محله اسلام‌آباد با همکاری رئیس بنیاد مستضعفان کشور، از 39 هکتار وسعت این محله، 5/4 هکتار متعلق به بنیاد است که در تعامل با مردم 174 سند به مردم واگذار شده است. نیک‌پرور با تصریح بر این که در محله حسین‌آباد که هر ششدانگ متعلق به بنیاد است، واگذاری‌ها را به مردم آغاز کردیم تا خانه‌های مردم سنددار شود و بتوانند اقدامات مربوط به بازسازی و نوسازی را انجام دهند، تصریح کرد:در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۳۲ مورد سند در محلات اسلام‌آباد و حسین‌آباد به‌صورت رایگان به مردم واگذار شده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه در محله نایبند جنوبی ۱۶۰ مورد مسکونی باقی مانده است، عنوان کرد: در حال انجام اقدامات لازم برای واگذاری این زمین‌های وابسته به بنیاد مستضعفان به مردم هستیم و واگذاری‌ اسناد به مردم نیز برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی کاملاً رایگان است.کل قطعات تاکنون واگذار شده ۵۲۴ مورد بالغ بر ۴۰ هزار متر مربع بوده است. وی هرگونه واگذاری زمین و سنددار ساختن مردم را نیز با رعایت طرح تفضیلی شهر عنوان کرد تا صاحبان سندها در آینده با شهرداری به مشکل برنخورند.
نیک‌پرور با تأکید بر اینکه به‌دنبال توانمندسازی اقشار کم‌بضاعت محلات بندرعباس هستیم، بیان کرد: استان هرمزگان از معدود استان‌های کشور است که در مرکز این استان این واگذاری اراضی تصرفی به‌صورت رایگان انجام شده است. واگذاری ۱۵۱ مورد از اراضی محله اسلام‌آباد در سال ۹۹ از دیگر اقدامات انجام شده توسط این بنیاد است که ۳۰ مورد از این واگذاری‌ها مربوط به خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) بوده است. مدیرکل اموال و املاک بنیاد مستضعفان هرمزگان با اشاره به اینکه در حال پیگیری اخذ مجوز برای واگذاری اراضی تصرفی بنیاد در شهر رودان هستیم، یادآور شد: در راستای کاهش مشکلات مردم و بالا بردن بنیه اقتصادی محلات، با قدرت به این واگذاری‌ها در محلات مختلف استان ادامه خواهیم داد.

نیم نگاه

استاندار هرمزگان در گفت و گو با «ایران»: دولت سیزدهم از روزهای شروع به کار، یکی از اولویت‌های خود را تعیین تکلیف اسناد مالکیتی مردم در بافت‌های حاشیه‌ای و محلات کمتر برخوردار قرارداد. در سفر آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی به استان هرمزگان نیز این مسأله یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های رئیس دولت بود و وی بر تعیین تکلیف و صدور اسناد مالکیتی مردم در محلات مختلف استان و به ویژه شهر بندرعباس تأکید داشت