ورود غیرقانونی به امپراطوری «سمندر لرستان»

بیتا میرعظیمی
خبرنگار
زیستگاه تعدادی از سمندرهای امپراطور با احداث جاده‌ای جدید در روستای شوی از توابع بخش شهیون، شهرستان دزفول نابود شد. به گفته رئیس محیط زیست دزفول، این عملیات عمرانی توسط فرمانداری منطقه و بدون اخذ هرگونه مجوزی از اداره محیط زیست انجام شده است.
این جاده جدید توسط دهیاری روستای شوی در مسیر آبشار شوی و لنگر کوه در حال احداث بود که با گذر عملیات عمرانی جاده از نزدیکی منابع آبی، بخشی از آوار وارد چشمه طبیعی تلخاب می‌شود. در نتیجه گروهی از سمندرهای در حال انقراض که برای تخم‌ریزی در فصل زادآوری به این زیستگاه آمده بودند با کمبود آب مواجه شده و نابود می‌شوند. در حال حاضر فعالیت عمرانی به دستور اداره محیط زیست متوقف شده است.

ساخت جاده بدون مجوز محیط زیست
«مسعود نوری‌پور» رئیس محیط زیست دزفول با اشاره به عدم صدور هرگونه مجوزی برای ساخت این جاده از سوی سازمان محیط زیست به «ایران» می‌گوید: برای ساخت این جاده از محیط زیست هیچ گونه درخواست مجوزی صورت نگرفته و در نتیجه مجوزی نیز صادر نشده است.
وی متولی ساخت این جاده را فرمانداری شهرستان معرفی کرده و می‌گوید: این پروژه به دستور فرمانداری و زیر نظر دفتر فنی این دستگاه در حال اجرا بود که به محض اطلاع از نابودی زیستگاه سمندرها، بلافاصله دستور توقف آن را صادر کردیم. محل اعتبارات این پروژه از سوی فرمانداری تأمین شده است. بنابراین آنها باید در خصوص اینکه بودجه را از کجا تأمین اعتبار کرده  یا از چه طریقی مجوز ساخت این جاده را صادر کرده‌اند، پاسخگو باشد.

منابع طبیعی مجوزی صادر نکرده است
«سیدمحمد تقی سجادی» مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان نیز به «ایران» می‌گوید: دستگاه‌های دولتی به زعم خود فکر می‌کنند اقدامی را در راستای خدمت‌رسانی برای صنعت گردشگری یا تسهیل تردد روستاییان انجام می‌دهند، اما متأسفانه به منابع طبیعی و محیط زیست منطقه آسیب وارد می‌کنند.
به گفته سجادی، به محض دریافت خبر آسیب‌رسانی به زیستگاه سمندرها در هنگام ساخت جاده در روستای شوی به اداره محیط زیست، اقدامات لازم صادر شده و با یگان حفاظت منابع طبیعی در محل حضور پیدا کرده و کار را بلافاصله متوقف کردیم. آنگونه که ما مطلع شدیم یک یا دو دستگاه دولتی دست اندرکار، متولی اجرای این پروژه هستند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان می‌افزاید: ظاهراً بخش‌هایی از این جاده، جاده مال رو قدیمی بوده و متولیان این پروژه، بیشتر فرض شان بر این بوده که بهبود و بهسازی کمک حال مردم این روستا خواهد شد؛ اما متأسفانه مشکلاتی را ایجاد کرده است. ما به‌عنوان مسئولان در حوزه منابع طبیعی، وقتی صحبت از مجوز می‌کنیم خسارت بند ب ماده 12 لحاظ می‌شود. هرگونه فعالیت عمرانی در اراضی که به نوعی مالکش منابع طبیعی است، باید با اخذ مجوز از سوی منابع طبیعی صورت گیرد که در ارتباط با این پروژه تاکنون هیچ گونه مجوزی درخواست و بالطبع نیز اخذ نشده است.
در همین ارتباط «علیرضا فتح اللهی» رئیس اداره منابع طبیعی دزفول نیز به «ایران» می‌گوید: به محض دریافت خبر آسیب به زیستگاه سمورها در روستای شوی، وارد عمل شده و بررسی‌های لازم را آغاز کردیم. بخش زیادی از جاده قدیمی بوده و مقداری از آن نیز بازسازی شده است. اگر تخریب یا خاکبرداری در نتیجه ساخت این جاده، به درختان و منابع طبیعی آسیبی وارد کرده است، حتماً بررسی شده و نتایج اعلام خواهد شد.
وی می‌افزاید: در ساخت بخش جدید جاده، تخلف صورت گرفته است زیرا برای اجرای این پروژه هیچ گونه مجوزی از سوی منابع طبیعی منطقه صادر نشده است. با توجه به اینکه این جاده به گونه جانوری (سمورهای لرستانی) آسیب زده، متولی امر برای رسیدگی سازمان محیط زیست خواهد بود. اداره منابع طبیعی نیز نسبت به هرگونه تخریب درختان و دیگر گونه‌های گیاهی، جابه‌جایی و تخریب خاک و... متولی امر بوده و بزودی نتایج تحقیقات خود را اعلام خواهد کرد.
«رحیمی» بخشدار منطقه شیهون نیز در خصوص چرایی ساخت این جاده بدون مجوز اداره محیط زیست و منابع طبیعی منطقه به «ایران» می‌گوید: این منطقه صعب‌العبور و قدیمی بوده و تنها جاده قدیمی برای تسهیل ساکنین این روستا ترمیم شده است. در صورت تصمیم برای ساخت جاده‌ای جدید، تمام مجوزهای لازم از محیط زیست و منابع طبیعی اخذ خواهد شد.

خسارت جدی به زیستگاه سمندر امپراطور
در همین ارتباط «مهرداد فتحی» مدیرکل پیشین حفاظت محیط زیست لرستان نیز به «ایران» می‌گوید: منطقه شوی و جاذبه دیدنی آبشار آن، از لحاظ جغرافیایی جزو شهرستان دزفول و استان خوزستان است. اما این منطقه از لحاظ موقعیت اکولوژیکی و با توجه به قرارگیری زیستگاه سمندر لرستان در جنوب لرستان و قسمت کوچکی از شمال استان خوزستان، زیستگاه سمندر به شمار می‌رود. سمندر امپراطور یک گونه جانوری در حال انقراض بوده و مورد حمایت بین‌المللی قرار دارد.
وی می‌افزاید: با توجه به مصوبات ابلاغی و دستور اخیر معاون اول رئیس جمهور، هیچ دستگاهی حق کلنگ زنی  یا اجرای پروژه‌ای را بدون اخذ مجوز از سازمان محیط زیست ندارد. در ارتباط با موضوع نابودی زیستگاه سمندرها در روستای شوی، موضوع حساس‌تر بوده و کسانی که مبادرت به احداث این جاده کردند باید مجوزهای لازم را از محیط زیست اخذ کرده و طرح‌های عمرانی را به گونه‌ای اجرا می‌کردند تا حداقل خسارت به زیستگاه سمندر لرستان وارد شود.