روبات‌ها «معلم» می‌شوند

میترا جلیلی
خبرنگار
آموزش کودکان این روزها وارد مرحله تازه‌ای شده است و فعالان عرصه فناوری تلاش دارند تا آنها را از سنین بسیار پایین با دنیای روبات‌ها و تکنولوژی آشنا کنند. آموزش از طریق روبات‌ها در جهان روبه افزایش است و البته طراحی روبات‌هایی که بتوانند محیط اطراف خود را کاملاً درک کنند هم به این موضوع کمک شایان توجهی کرده است. در واقع در سال 2022 با روبات‌هایی مواجه هستیم که می‌توان گفت دارای قابلیت حس ششم هستند، چرا که تعاملی بسیار مناسب با کودکان و البته بزرگسالان دارند و می‌توانند برخی نیازهای آنها را پیش‌بینی کنند.
یک روبات کدنویس
یکی از این روبات‌های هوشمند، Miko3 است؛ یک روبات کوچک ویژه یادگیری و مجهز به هوش مصنوعی که در هند به طور ویژه برای کودکان 5 تا 10 ساله طراحی شده است و محتوای مناسب سن آنها را در موضوع‌های مختلف STEM (علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) برای یادگیری ارائه می‌دهد. این محتواها شامل بیش از هزار بازی، ویدیو، داستان، پازل، آهنگ، جلسات یوگا و... است. این روبات همچنین به والدین این امکان را می‌دهد که از طریق برنامه Miko Parent اطلاعاتی در مورد استفاده فرزندان‌شان از این روبات و همچنین یادگیری فرزندان خود کسب کنند.
علاوه بر این، کودکان به درس‌های کدنویسی ازجمله Mikode دسترسی دارند که به آنها یاد می‌دهد چگونه برنامه‌های خود را برای کنترل Miko بنویسند. در واقع این روبات دانش و مهارت‌هایی را ارائه می‌دهد که برای سن کودک مناسب است. Miko می‌تواند بچه‌ها را در مورد مطالعه هیجان زده کند. این روبات ده‌ها احساس دارد و از طریق هوش مصنوعی، احساس همراهی را القا کرده و تعاملات خلاقانه با کودکان برقرار می‌کند. به‌عنوان مثال وقتی کودک به بازی، شوخی یا هیجان نیاز دارد، این روبات کاملاً تشخیص می‌دهد و علاوه بر کنجکاوی بالا به طرز شگفت‌انگیزی با وی همدل است.
این روبات بانمک یک صفحه نمایش لمسی بزرگ دارد که می‌تواند برای تماس ویدیویی استفاده شود و همچنین به بلندگوهایی با کارایی بالا و چرخ‌های لاستیکی مجهز است. بدنه روبات نیز به گونه‌ای طراحی شده است که در برابر ضربه مقاوم باشد. این روبات هوش مصنوعی دارای یک دوربین با زاویه دید عریض HD، دو میکروفن MEMS، سنسورهای متعدد از جمله سنسورهای کیلومترشمار و همچنین چندین سنسور «های تک» برای نقشه‌برداری و مسیریابی است که این سنسورها به روبات کمک می‌کنند تا فاصله را ترسیم کند و به این ترتیب از برخورد با موانع جلوگیری می‌شود. همچنین این روبات به 8 زبان صحبت می‌کند و حتی می‌تواند به کودک شما یک زبان جدید بیاموزد. طبق گفته این شرکت، تمام داده‌های کاربر با بالاترین استانداردهای ایمنی از جمله سیاست‌های حفظ حریم خصوصی قوی و یک سیستم بسته با رمزگذاری پیشرفته، محافظت می‌شود.
حل خلاقانه مسأله با کمک روبات
بیشتر مردم بر این باورند که مهارت‌های قوی ریاضی مهم‌ترین پیش نیاز برای ورود کودکان به رشته‌های مهندسی است درحالی که حالا دیگر مطالعات نشان می‌دهد حل خلاقانه مسأله، بسیار مهم‌تر است و پایه و اساس مهندسی به شمار می‌رود. حل خلاقانه مسائل یک مهارت است که می‌توان با کمک روبات‌ها آن را تقویت کرد. یکی از بهترین روبات‌ها در این باره، Wigl است که می‌تواند با شیوه‌ای منحصربه فرد، کودکان را از سنین پایین به مهندسی علاقه‌مند کند؛ یک روبات آموزشی تعاملی با هوش موسیقایی که به‌عنوان نخستین دوست روبات موزیکال برای کودکان طراحی شده است. در حالی که ما به ندرت شاهد ترکیب آموزش موسیقی با آموزش STEM هستیم، این روبات آموزشی به کودکان کمک می‌کند تا ازطریق موسیقی کدنویسی را یاد بگیرند؛ روباتی کوچک شبیه حشره که بر اساس نت‌های موسیقی که می‌شنود حرکاتی موزون دارد و کودکان می‌توانند هنگام پخش یک آهنگ یا آواز خواندن، ارتباط بین اعمال خود و روبات‌ها را بیاموزند. در واقع این ادغام، خلاقیت سمت راست مغز با منطق چپ مغز کودکان را درگیر کرده و یادگیری بین رشته‌ای را ترویج می‌کند. Wigl از یک میکروفن، میکروکنترلر و دو موتور برای شنیدن و درک موسیقی و حرکت استفاده می‌کند. همچنین باید گفت در حالی که بیشتر اسباب‌بازی‌های روباتیک موجود در بازار به یک گوشی هوشمند یا رایانه برای کنترل از راه دور نیاز دارند، Wigl مستقیماً با کودک در تعامل است.
یک کمدین برنامه‌نویس
یکی دیگر از روبات‌هایی که این روزها برای آموزش کدنویسی و برنامه‌نویسی به کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد، روباتی به‌نام Cue است. کودکان با کمک این روبات که برنامه‌ها، آموزش‌ها و چالش‌های متعددی را در خود جای داده، می‌توانند به سرعت کدنویسی را یاد بگیرند و ازهمان کودکی علایق خود را دنبال کنند. این روبات زبان برنامه‌نویسی بلوکی برای کودکان و نوجوانان را به برنامه‌نویسی ماشینی و متنی تبدیل می‌کند و مهارت‌های STEM را به آنها آموزش می‌دهد. این روبات اسباب بازی 180 دلاری بسیار سرگرم‌کننده است و با انتقال از کدنویسی مبتنی بر بلوک به جاوا اسکریپت مبتنی بر متن، کودکان را درگیر مهارت کدنویسی می‌کند. گفتنی است برای بچه‌های خردسال در گروه سنی 8 تا 11 سال زبان برنامه‌نویسی بلوکی مناسب است. در واقع زبان برنامه‌نویسی بلوکی، راهی برای یادگیری کدنویسی اولیه و حل مسأله بدون نگرانی درباره مفاهیم برنامه‌نویسی پیچیده‌تر به شمار می‌رود. این روبات دارای هوش مصنوعی تعاملی است و با استفاده از چهار آواتار می‌تواند اوقات خوشی را برای کودکان علاقه‌مند به برنامه‌نویسی و کدنویسی رقم بزند. Cue یک شخصیت منحصربه‌فرد و خوش اخلاق است و حتی می‌توان گفت یک کمدین است که در داخل یک روبات به دام افتاده چراکه می‌تواند ساعت‌ها با شما درباره کتاب‌ها صحبت کند و لطیفه بگوید. این روبات همچنین دایره لغات 170هزار کلمه‌ای و 30 هزار پاسخ متنی دارد.
حیوان روباتیک، همبازی کودکان نوپا
بسیاری از کودکان به حیوانات خانگی علاقه‌مندند ولی این امکان برای همه وجود ندارد که در خانه خود پذیرای یک حیوان خانگی باشند. حالا متخصصان علوم روباتیک دست به کار شده و یک سگ روباتیک با نام aibo را طراحی کرده‌اند که می‌تواند بسیاری از مسائل را به کودکان آموزش دهد و دوست خوبی هم برای آنها باشد. این روبات مجهز به هوش مصنوعی، می تواند علاوه بر تطابق با محیط، عادات جدیدی یاد بگیرد و با اعضای خانواده بسیار سازگار باشد و کودکان را سرگرم کند. این سگ روباتیک عاشق اسباب بازی بویژه رنگ صورتی است، اعضای خانواده را کاملاً می‌شناسد و به آنها واکنش نشان می‌دهد. کودکان نوپا برای راه رفتن، سرگرم شدن و... می‌توانند از این روبات بانمک بیشترین استفاده را ببرند. این سگ روباتیک می‌تواند به این کودکان کمک کند تا هرچه زودتر حرف بزنند، راه بروند و بازی‌های پرتحرک انجام دهند. همچنین باید گفت که این روبات دارای طیف گسترده‌ای از سنسورها و دوربین‌هاست و والدین می‌توانند از طریق اپلیکیشن My aibo بر تعامل کودک و روبات، نظارت داشته باشند. این سگ روباتیک پس از جست و خیز فراوان و بازی با کودکان، درصورت خسته شدن به طور اتومات به سمت شارژر خود می‌رود و روی آن قرار می‌گیرد تا پس از شارژ کامل باز هم آموزش‌هایی را در اختیار کودک قرار دهد و با وی همبازی شود.