9 هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز احداث متروی پردیس

خط پایانی متروی پرند بهمن‌ماه امسال تکمیل می‌شود، برنامه اجرای متروی پردیس سال 1401 آغاز و زمان بهره‌برداری از آن سال 1406خواهد بود

گروه اقتصادی/ اتصال شهرهای اقماری در نزدیک کلانشهرها به شبکه ریلی در کشورهای توسعه‌یافته، مهم‌ترین برنامه کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل است. در کشور ما نیز، ارتباط شهرهای جدید به شهر مادر از طریق ریل، از طرح‌های اصلی برنامه‌های بالادستی توسعه است. با توجه به جمعیت‌پذیری شهرهای جدید اطراف تهران، راه‌اندازی خطوط ریلی در این شهرها در اولویت قرار دارد. مهم‌ترین شهرهای اقماری کلانشهر تهران، دو شهر پردیس و پرند است. ساخت متروی این دو شهر در دولت قبل پیش نرفته است. ساخت متروی پردیس که وعده آن در سال 99 داده شد، شروع نشد و متروی پرند نیز تکمیل نشده و تا فرودگاه امام به بهره‌برداری رسیده است. دولت سیزدهم تکمیل و ساخت این دو خط مهم ریلی را در دستور کار قرار داده است.
بازنگری در طرح
اکنون علیرضا جعفری، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ایران از بازنگری طرح متروی پردیس با نگاه مهندسی ارزش خبر داد و گفت: ترسیم یک نقشه راه برای ساخت متروی پردیس ضروری است، تا به گفته او «طرحی به مرحله اجرا برسد که هیچ نقطه ابهام و نقدی در حوزه فنی نداشته باشد.»
با توجه به اینکه منابع ساخت متروی پردیس از سه منبع دولت، منابع داخلی شرکت عمران شهرهای جدید و سرمایه‌گذار بخش خصوصی تأمین می‌شود، به همین دلیل آنطور که مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید اظهار داشته «نحوه همکاری‌های مالی بین بخش‌های مختلف برای جلوگیری از توقف پروژه بسیار حائز اهمیت است که همگی پس از تعیین هزینه تمام‌شده پروژه به تاریخ امروز باید آن را مشخص کنند.»
جعفری با تأکید بر ضرورت انجام بازمهندسی طرح با نگاه مهندسی ارزشی با هماهنگی مشاوران طرح، دفتر فنی استانداری و شهرداری ظرف مدت زمان مشخص بیان کرده که «پس از اتمام این مرحله مقدمات فعالیت برای آغاز عملیات اجرایی و تجهیز کارگاه بسرعت انجام شده و در این مسیر از مشارکت نخبگان، مردم و رویکردهای مدیریتی لازم نیز استفاده شود.»
احداث متروی پردیس بر اساس برنامه زمان‌بندی قرار بود سال 99 آغاز شود که اجرایی نشده است. مدیرعامل وقت عمران پردیس از کلنگ‌زنی متروی این شهر در 20 اسفندماه همان سال خبر داده بود. هزینه پروژه‌های عمرانی از این دست به‌خاطر تعلل دولت‌ها چند برابر هزینه اولیه می‌شود و این افزایش هزینه برای ساخت متروی پردیس و تکمیل متروی پرند به دولت سیزدهم منتقل شده است. در حالی که اتمام بموقع طرح، علاوه بر کاهش هزینه ساخت، میلیاردها تومان صرفه‌جویی از محل کاهش هزینه جابه‌جایی مردم از این شهرها به سمت تهران و بالعکس را به همراه داشت.
اجرای پروژه متروی پردیس
علی وکیلی، مدیرکل دفتر حمل‌و‌نقل و‌ ترافیک شرکت عمران شهرهای جدید در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به اینکه دولت مصمم به اجرای پروژه متروی پردیس است، گفت: پروژه متروی پردیس، با مشارکت سرمایه‌گذار ساخته می‌شود. نسبت قدرالسهم هر بخش سرمایه‌گذاری در متروی پردیس به این صورت است که، 30درصد منابع مالی توسط سرمایه‌گذار، 40درصد از منابع داخلی شرکت عمران شهرهای جدید و 30 درصد هم از ردیف بودجه عمومی دولت، تأمین می‌شود.
وی افزود: سرمایه‌گذار متروی پردیس، قرارگاه خاتم است که 30 درصد سرمایه‌گذاری را تقبل کرده و مجری پروژه است. مشکلی در حال حاضر در فرایند پروژه متروی پردیس وجود ندارد.
او در خصوص زمان اجرای ساخت متروی پردیس گفت: قراردادهای مشارکتی با بخش خصوصی برای تأمین مالی، به این‌صورت است که بعد از انعقاد قرارداد اولیه، دوره‌ای به اسم قطعیت پروژه و تکمیل شروط مقدم داریم. قرارداد ابتدایی ساخت متروی پردیس با سرمایه‌گذارآذرماه سال گذشته منعقد شد. قرارداد دوره 6 ماهه قطعیت دارد که در این دوره باید 12 الزام را تجمیع کنیم تا پروژه به قطعیت برسد و آغاز شود. مجوزهای مختلف از محیط زیست، پدافند غیرعامل و...، آماده کردن مطالعات اولیه، برآورد روز هزینه پروژه و... همه در زمان تکمیل شروط مقدم انجام می‌شود. بعد از آن پروژه شروع می‌شود. پروژه پردیس از نظر اجرایی هنوز شروع نشده است. در حال حاضر در مراحل پایانی تکمیل شروط مقدم هستیم، بعد از آن پروژه شروع می‌شود.
به گفته وکیلی، در نشستی که ابتدای هفته با عوامل اجرایی پروژه متروی پردیس برگزار شد، با توجه به اهمیت طرح و استفاده از منابع ملی برای آن، قرار شد پروژه بازمهندسی شود تا بعد از آن پروژه شروع شود.
وی خاطرنشان کرد: متروی پردیس بر‌اساس اسناد بالادستی شورای عالی ترافیک کشور ساخته می‌شود. مصوبه 156 شورای عالی ترافیک کشور پیرو طرح جامع مطالعات خطوط ریلی تهران و حومه است که توسط شهرداری مطالعات جامع آن انجام شده است. برای حرکت مترو از پردیس به سمت تهران ایستگاه مطالعاتی در شرق خط دو متروی تهران داریم. این خط باید ظرفیت جابه‌جایی مسافری را که از متروی پردیس می‌آید در تهران داشته باشد، به همین دلیل باید با شهرداری تهران برای ساخت متروی پردیس و ادامه آن در تهران هماهنگی انجام شود.
منابع مورد نیاز
وکیلی در مورد تأمین منابع طرح خاطرنشان کرد: 30 درصد منابع ساخت را سرمایه‌گذار تأمین می‌کند، سرمایه‌گذار از آورده خود مطمئن است. 40 درصد آورده از منابع داخلی شرکت عمران شهرهای جدید است، برآورد روز پروژه 9 هزار میلیارد تومان است. از نظر تأمین 40 درصد منابع، شرکت عمران مشکلی ندارد. به نظر می‌رسد چون از کل منابع مالی پروژه 30 درصد برعهده دولت است و با توجه به اهمیت این خط ریلی، از لحاظ تأمین منابع پروژه در دولت نیز مشکلی نداریم.
700 هزار نفر جابه‌جا می‌شوند
به گفته وکیلی، دوره اجرای متروی پردیس از زمان آغاز پروژه 5 ساله است. اگر پروژه امسال شروع شود 1406 به بهره‌برداری می‌رسد. خط متروی پرویس قرار است به پردیس، رودهن، بومهن، منطقه صنعتی جنوب پردیس و پارک فناوری پردیس سرویس‌دهی داشته باشد. مجموع جابه‌جایی جمعیت با متروی پردیس در افق طرح حدود 700هزار نفر است.
وکیلی افزود: هر پروژه‌ ریلی برنامه زمان‌بندی تقاضا را هم در شروع پروژه و هم در افق طرح دارد. افق طرح متروی پردیس 1420 تا 1430 است که تعداد مسافر در اوج ساعت در آن سال‌ها حدود 20 هزار نفر پیش‌بینی شده است. در زمان شروع کار مترو که سال 1406 برآورد می‌شود، تعداد جابه‌جایی مسافر 6500 نفر در اوج ساعت تقاضا، خواهد بود.
تکمیل متروی پرند
متروی حومه‌ای مهم دیگر، متروی شهر جدید پرند است. متروی پرند تا فرودگاه امام در دست بهره‌برداری است و از فرودگاه تا شهر جدید پرند تکمیل نشده است. مدیرکل دفتر حمل‌ونقل و ‌ترافیک شرکت عمران شهرهای جدید در خصوص تکمیل متروی پرند گفت: 17.5 کیلومتراز این مترو از فرودگاه امام تا شهر جدید پرند باقی مانده که توسط شهرداری تهران در حال انجام عملیات است و 65 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. شرکت عمران شهرهای جدید از محل منابع داخلی، 750 میلیارد تومان در سال‌جاری برای تکمیل متروی پرند اختصاص می‌دهد و متروی پرند تا پایان امسال تکمیل می‌شود.
از شهرهای جدید اطراف تهران، پرند و هشتگرد مترو دارند و متروی پردیس هم در دست اجرا است.

بــــرش

مشخصات عمومی مسیر قطار حومه‌ای تهران - پرند

پس از شکل‌گیری پروژه بهره‌برداری از قطارهای حومه‌ای در شرکت راه آهن، بیشترین رشد زیرساخت‌ها (اختصاص ناوگان و افزایش سیر قطارها) در بین 20 خط حومه‌ای و منطقه‌ای کشور به مسیر تهران - پرند اختصاص یافته است. به همین دلیل این مسیر کمترین ضریب اشغال را نسبت به سایر خطوط حومه‌ای و منطقه‌ای تهران دارد؛ لذا لازم است مسئولان محترم شهرهای بین راه و پرند در اطلاع‌رسانی، راه‌اندازی و تقویت خطوط حمل‌ونقل کمکی در این مسیر کوشا باشند.

با توجه به اینکه در دو سال گذشته به‌خاطر کرونا، استفاده از مترو و جابه‌جایی مسافر به حداقل رسید، برای مشخصات اختصاصی متروی پرند، سال 98 سال مبنا قرار گرفته است. به ازای جابه‌جایی این تعداد مسافر توسط این سیستم در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای سالانه حدود 22 میلیارد تومان منافع اقتصادی برای کشور حاصل می‌شود. این منافع عبارتند از: صرفه‌جویی یا کاهش هزینه‌های ناشی از تصادفات، مصرف سوخت و آلودگی هوا. منافع دیگری نیز از این سیستم عاید کشور می‌شود که در این محاسبات منظور نشده است.
پروژه توسعه خطوط این مسیر به نحوی که دو خط تفکیک شده به قطارهای حومه‌ای اختصاص یابد، در حال اجرا است که به دلیل کمبود منابع مالی پیشرفت کندی دارد. همچنین احداث ایستگاه و توقفگاه‌های جدید در مسیر و همچنین احداث ایستگاه و دپو و پارکینگ در پرند از ضروریات توسعه این خط است.

قطار حومه‌ای تهران - پرند
خط حومه‌ای تهران - پرند بعد از خط تهران - پیشوا از قدیمی‌ترین خطوط حومه‌ای راه‌آهن در مجموعه شهری تهران است که در سال 1385 مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این مسیر بجز تهران و پرند دارای 6 ایستگاه بین‌راهی است.