دل سپردن به «مناجات‌ها و آوازهای آیینی»


رضا مهدوی
موسیقی پژوه و نوازنده سنتور
سید احمد مراتب اصفهانی شاید از آخرین بازماندگان قدیمی مناجات خوانی توأم با موسیقی ردیف دستگاهی در کنار آوازهای آیینی دینی، ملی و مذهبی باشد. پدر و پدربزرگش ازمریدان اهل بیت(ع) و از نامداران موسیقی مذهبی درزمان خود بودند. جدا از آموزه‌ها در محضر عبدالحسین سپهری‌نژاد و محمدرضا شمشیری با مکتب سید‌رحیم اصفهانی آشنا شد و جزو اولین شاگردان تاج اصفهانی در مقوله ردیف آوازی بود. ایشان بدرستی لقب «درة التاج» می‌گیرد و به‌عنوان اولین ایرانی بر بام کعبه در سال 1352 مناجات مولا علی(ع)؛ «لک الحمد یا ذالجود والمجد و العلی» در مایه سه‌گاه را می خواند و درسال 1352 به درخواست «امام موسی صدر» در کعبه اذان سر می‌دهد و باز هم به‌عنوان یک ایرانی نخستین نفر محسوب می شود. گفتنی است برای کسب فیوضات بیشتر از فن موسیقی و دقایق و ظرایف بیشتر آواها و آوازها و اشعار آیینی- مذهبی، محفل علامه جلال‌الدین همایی را هم درک کرده اند. این مقدمه کوتاه حاکی از توانمندی و آمادگی ذهنی و بیانی شخصیتی مثل سید احمد مراتب درگرد‌آوری و تولید و نشر چنین مجموعه‌ای کافی است تا نسل‌های علاقه‌مند به چنین الحانی نگرانی فراموشی و از دست رفتن مناجا‌ت‌ها و ادعیه‌های مذهبی مبنی بر فرهنگ خاص موسیقایی ایرانیان از دیر باز تا کنون را نداشته باشند؛ فرهنگی آمیخته با هنری آیینی برگرفته از عشق به پیامبر و اهل بیت اش که جزو ملزوماتِ سبک زندگانی خانواده ایرانی در ابعاد چند بعدی ساحتِ معنوی و میراث ملموس هنر دینی جای داشته است. محتوای شنیداری این مجموعه شامل: «مردان خدا» با شعر قاسم رسا در بیات ترک، «شرف مرد»، با شعر سعدی در مایه سه گاه، «نیمه شب» با شعر غلامحسین جواهری درآواز افشار، «تویی آنکه» با شعر صغیر اصفهانی در گوشه شوشتری و آواز اصفهان،« ای که به عشقت» با شعر فؤاد کرمانی در آواز ترک، «قامت را چو قضا» با شعر فؤاد کرمانی در مایه سه گاه «و «نوروجود» با شعرفؤاد کرمانی در آواز دشتی است. سال‌ها پیش خاطره خوشی در سی شب سحری ماه مبارک رمضان در رادیو نغمات آیینی به طور زنده داشتم که استاد مراتب تلفنی به زیبایی این نغمات را می‌خواند و بنده هم در ادامه تحلیل و توضیح موسیقایی به بیان نکاتی می‌پرداختم. ستودنی است توجه و اهتمام حوزه هنری اصفهان به چنین مهمی.

نجوای جان
مناجات‌ها و آوازهای آیینی
احمد مراتب
ناشر: حوزه هنری
سال: 1399

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7891/32/610483/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها