سهم بازار سرمایه از پول‌های داغ چقدر است؟

سعید رشیدی نوبندگانی
 خبرنگار
دوشنبه شب رئیس جمهور در یک برنامه تلویزیونی ظاهر شد و به تشریح یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین برنامه‌های دولت برای اصلاح ساختار‌های اقتصادی کشور پرداخت. وی با ذکر این نکته که درپی اصلاحات اقتصادی پیش رو هیچ گرانی ای در قیمت اقلام اساسی مصرفی خانوار پیش‌بینی نشده، از برنامه دولت برای پرداخت یارانه 300 و 400 هزار تومانی به ازای هر نفر خبر داد. همچنین در این خصوص وزیر اقتصاد نیز در گفت‌و‌گویی مجزا به تشریح روند پرداخت این یارانه‌ها پرداخت و بیان کرد: از 77 میلیون نفر ایرانی که گیرنده انواع یارانه در دولت قبل بوده‌اند حدود 30 درصد مشمول یارانه 400 هزار تومانی هستند و 60 درصد یارانه 300 هزار تومانی را دریافت می‌کنند و همچنین 10درصد نیز بی‌نیاز از دریافت یارانه هستند. با این حساب ماهانه در حدود 23 هزار و 100 میلیارد تومان یارانه به اقشار مختلف جامعه پرداخت خواهد شد که در یک سال حدود 277 هزار و 200 میلیارد تومان می‌شود. این مبلغ که از منبع حذف یارانه‌های مستقیم پرداختی به صنایع تأمین خواهد شد گرچه منجر به افزایش حجم پول در اقتصاد نخواهد شد اما از طریق افزایش قدرت خرید افراد، تبدیل به پول‌های داغی می‌شود که سرعت گردش پول را بالا خواهد برد. به نظر می‌رسد به‌دلیل خرد شدن این سرمایه بین اقشار مختلف، مقصد بیشتر یارانه‌های پرداختی، کالاها و خدمات مصرفی خانوارها باشد و سهم به نسبت کمتری از این یارانه به طور مستقیم به دیگر بازارها تعلق گیرد.

بازار سهام چه سهمی از پول‌های آزاد شده دارد؟
از منظر سرمایه‌گذاری اما، به نظر می‌رسد در بین تمام بازار‌های پولی و مالی برای آن بخش از این پول که صرف انگیزه‌های سرمایه‌گذاری خواهد شد، بازار سهام جذاب‌ترین گزینه باشد. بازار سهام با توجه به ماهیتی که دارد می‌تواند پول‌های خرد را در جهت تأمین مالی بخش‌های مولد اقتصادی جمع‌آوری کند و از این طریق در نقش یک منبع بسیار مناسب برای تأمین سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها ایفای نقش کند. با این اوصاف باید دید که سهم بازار سرمایه از پول‌های داغ جدید که در آینده وارد روند مبادلات و معاملات بازارهای ایران خواهد شد چقدر است؟ آیا بازار سرمایه زیرساخت‌های مناسبی را در جهت جذب هر چه بیشتر این سرمایه‌ها دارا خواهد بود؟

تجربه سال 1399 پیش روی بازار سهام
ورود نقدینگی که از سال 1398 بتدریج درحال افزایش بود با عدم آمادگی زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه از طریق بازار سهام، در سال 1399 تبدیل به یک سونامی شد. روندی که در آن سال‌ها نقایص عمده موجود در ساختار بازار را نمایان کرد و این نقایص، باعث شد بازار سهام نه تنها در جذب نقدینگی و تأمین مالی بخش مولد موفق نباشد بلکه خود به یک بحران بزرگ تبدیل شود که جامعه از طریق آن هزینه‌های عدیده‌ای را پرداخت کند. در سال 1400 و با روی کار آمدن دولت جدید یکی از نهادهایی که همواره مورد توجه دولت قرار گرفت بازار سهام بود، در این سال مسئولان وقت تلاش کردند با اصلاح ساختار‌های معیوب و تقویت ظرفیت‌های موجود، سهام را به‌عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری معرفی کنند. تقویت و اصلاح ساختار‌ها در جهت عمق دهی به بازار به سهامداران این نوید را می‌دهد که می‌توانند در یک چهارچوب نسبتاً برابر به سرمایه‌گذاری بپردازند. لذا مسئولان بازار باید با درس گرفتن از تجربیات گذشته، فرصت‌های پیش رو را مغتنم شمارند و برای جذب پول‌های رها شده درجهت سرمایه‌گذاری هدفمند در بخش واقعی اقتصاد برنامه‌ریزی و آمادگی کامل داشته باشند.