بلاتکلیفی سه پروژه سینمایی در البرز

ایران واشقانی فراهانی
خبرنگار
در حالی که استان البرز با کمبود سرانه‌های فرهنگی روبه‌رواست و چهار زندان بزرگ کشور در پهنه آن قرار گرفته است، بلاتکلیفی و معطل ماندن سه پروژه سینمایی-فرهنگی، زخم کهنه‌ای بر پیکر فرهنگی مردمی است که امیدوارند عدالت، ضامن و حافظ منافع آنها باشد.
معاون هنری سینمایی اداره کل ارشاد استان البرز اظهار کرد: طبق سرانه جمعیتی، در البرز با کمبود سرانه فرهنگی روبه‌رو هستیم که مهم‌ترین دلیل آن تلفیق با استان تهران در گذشته بوده است.
محمود دهقان هراتی ادامه داد: در البرز 16 سالن فعال سینما وجود دارد که 4 سالن در سینما پرشین، 4 سالن در سینما ساویز، 2 سالن در سینما هجرت و 6 سالن در مرکز تجاری اکومال فعالیت دارند و از این تعداد سالن‌های سینما، 10 سالن در اختیار شهروندان کرجی است.
وی با اشاره به نبود سینما در برخی شهرهای استان البرز گفت: متأسفانه در شهرهای محمدشهر، نظرآباد و اشتهارد سالن سینما نداریم اما سالن پخش فیلم داریم. در شهر گرمدره نیز 4 سالن سینما ساخته شده و در حال بهره‌برداری است که بزودی به این فهرست می‌پیوندد.
دهقان هراتی با بیان اینکه سازندگان سینما به خاطر منفعت واحدهای تجاری به سرمایه‌گذاری در این حوزه رغبت نشان می‌دادند، افزود: در برنامه توسعه پنجم برای افرادی که رغبت به ساخت سینما داشتند، این امکان وجود داشت که در قالب مجتمع تجاری، اقدام به ساخت کنند. اما در برنامه توسعه ششم این فرایند لغو و شرایط سخت‌تر شد.
وی در خصوص بلاتکلیفی 16 ساله یک سینما در مرکز شهر افزود: از سال 85 ساخت مجتمع سپنتا در بلوار طالقانی جنوبی، در مساحت 12 هزار متر آغاز شد. این بنای تجاری سینمایی طبق پیش‌بینی‌ها دارای 6 سالن سینما است. در این سال‌ها عملیات کارگاهی ساخت سینما با تأخیر و به‌صورت ناپیوسته صورت گرفته اما از سه سال پیش به‌دلیل مشکلات مالی سازندگان، عملیات عمرانی به طور کامل متوقف شده است.
دهقان هراتی عدم تمکن مالی سازندگان را علت اصلی توقف اجرای پروژه دانست و گفت: سازندگان سینما در بازپرداخت وام دچار مشکل شدند و بانک پرونده را به اجرائیات داد. طبق اظهارات سازندگان، به‌دلیل نداشتن پشتوانه مالی، این پروژه با 75 درصد پیشرفت فیزیکی متوقف شد.
معاون هنری سینمایی اداره کل ارشاد استان البرز افزود: هرچند برخی فیلم‌ها با استقبال عمومی مواجه‌اند، اما اگر واحد تجاری نباشد، نمی‌توان با فروش فیلم یک سینما و هزینه‌هایش را نگه داشت.
 گرد پیری بر چهره تنهای قدیمی‌ترین سینما
54 سال پیش سینما هجرت در میدان اصلی کرج ساخته شد و ظرفیت آن به مرور به بیش از ۸۰۰ نفر رسید.سبک کلاسیک، معماری و کاشیکاری‌های خاص، نمای نوستالژیک و پرده نمایش بزرگ و کم نظیرش، چشم و چراغ روشن شهر شد. اما با توسعه شهر و قرار گرفتن این مرکز فرهنگی در کنار مراکز فروش حیوانات زنده و گاری‌های جگرکی، مردم رغبت چندانی برای‌گذراندن اوقات فراغت خود دراین سینما نشان ندادند و این روزها چراغ سینمای قدیمی شهر، رو به خاموشی می‌رود.
هرچند سینما هجرت بخشی از هویت شهری کرج است، اما تغییر سلیقه شهروندان و پرهیز از حضور در محلی پرازدحام و پرهیاهو، یکی از دلایلی است که موجب شد تا مسئولان حوزه هنری درصدد ایجاد یک مرکز فرهنگی جدید در محلی با شرایط متفاوت باشند.
حفظ سینما در بافت قدیمی
مالک این سینمای قدیمی، حوزه هنری استان البرز است. از سال ۹۱ مذاکره با شهرداری شکل جدی به خود گرفت تا ملکی را با این سینما تهاتر کنند و در مکانی مناسب، پردیس سینمایی ساخته شود. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن داشت که یک فرهنگسرای جدید با امکاناتی چون استودیو، سالن تئاتر، گالری، نگارخانه و سینما در محلی مناسب و به دور از هیاهو با زیرساخت‌هایی مانند پارکینگ احداث شود. اختصاص زمین برای ساخت پردیس سینمایی توسط حوزه هنری در شورای چهارم پیگیری و مصوب و زمین معوض نیز معرفی شد و حوزه هنری نقشه و طرح پیشنهادی برای ساخت پردیس سینمایی را هم ارائه داد.
همیــشه تصـــمیم‌گیری‌هــــای بزرگ، دستخوش تغییرات مدیران شده‌اند و کرج نیز با تغییر سلیقه‌ها و دیدگاه‌ها، دچار این سرنوشت بوده است. شورای پنجم اعتقاد بر حفظ سینما در بافت قدیمی میدان کرج و بازسازی آن داشت تا رونق گذشته خود را بازیابد. اما این اتفاق نیفتاد و شرایط این روند در شورای پنجم متوقف و بلاتکلیفی سینما و تلاش برای حفظ این بافت قدیمی، باعث شد اوضاع بدتر شود.
پرمخاطب‌ترین سینماهای استان البرز که هر ماه حدود 900 نفر از فیلم‌های روی پرده آن دیدن می‌کردند، امروز در برخی سانس‌هایش تنها 5 نفر بیننده دارد. شهروندان ترجیح می‌دهند به جای تردد در محیطی شلوغ و آشفته، از سینماهایی مانند ساویز، پرشین، اکومال و... دیدن کنند و رغبت چندانی برای‌گذراندن اوقات فراغت خود دراین سینما نشان نمی‌دهند.
وعده ساخت یک سینما با امکانات به روز و فناوری جدید در یک محیط فرهنگی، 10 ساله شد. در این میان شهروندان مرفه برای تماشای فیلم مورد علاقه یا تئاتر مورد سلیقه خود، مسافت تهران تا کرج را طی می‌کنند و از امکانات پایتخت بهره می‌برند. امکاناتی که می‌تواند با همت و پیگیری مدیریت شهری کرج، به ثمر بنشیند و مهر پایانی بر این انتظار طولانی باشد.
نمایش غفلت 21 ساله بر پرده سینما
تصویر محرومیت 21 ساله مردم محمدشهر بر پرده سینمایی که وعده داده بودند، تصویری از ناکارآمدی است که با سهل‌انگاری موجب بلاتکلیفی این پروژه فرهنگی در منطقه‌ای محروم شدند.
قرار شد با ساخت یک مجتمع سینمایی، فصل تازه‌ای از فعالیت‌های فرهنگی_تفریحی در منطقه محمدشهر آغاز شود. در سال 1380 سه پلاک ثبتی به متراژ 1442 متر برای ساخت سینما، سالن، کافی شاپ و واحدهای تجاری برابر مصوبه شورا به شخصی واگذار شد. اما ابهام در چگونگی واگذاری این زمین به‌صورت مشارکت یا قطعی، بهانه‌ای شد تا یک قرارداد به زیان مردم شهر منعقد شود.
او یکسال بعد با تأسیس یک شرکت خصوصی و با معرفی خود به‌عنوان مدیرعامل شرکت، به طور رسمی تعهد داد چنانچه به تعهدات خود در قبال ساخت و راه‌اندازی سینما عمل نکند، به طور قانونی خلع ید شود.
اجرای این پروژه طی وکالتنامه رسمی با قیمت منطقه‌ای و اقساط 10 ساله واگذار و بعدها نیز یک پلاک دیگر اضافه شد که سازنده با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک سند تجمیع دریافت کرد. با توجه به تغییر اشخاص حقیقی، مدیران شرکت و طرح دعاوی کیفری و حقوقی، پروژه بیش از 3 سال متوقف شد و در ادامه، شرکت مذکور اقدام به احداث بنا در کلیه طبقات و اجرای اسکلت و دیوار چینی کرد.
پلاک واگذار شده در سال 85 به نام شرکت منتقل شد و در سال 90 مدیرعامل شرکت در شورای دوره سوم حضور یافت و تعهد داد که ظرف مدت یکسال، پروژه را به گونه‌ای تکمیل کند که قابل بهره‌برداری باشد. اما هیچگاه به این‌تعهد عمل نشد.
با توجه به عدم توجه شرکت به تعهدات خود، شهرداری محمدشهراز حق فسخ خود استفاده کرد و در شعبه 20 دادگاه عمومی کرج دعوی فسخ قرارداد سینما را مطرح کرد. اما رئیس وقت شورای محمدشهر، دستور استرداد این دادخواست را صادر کرد و بدین ترتیب حق فسخ شهرداری از بین رفت.
 مدیرعامل شرکت با استفاده از اختیاراتش، سینما را به شخص دیگری واگذار کرد و در حال حاضر مدیرعامل جدید هیچ تعهدی نسبت به راه‌اندازی سینما برای مردم این شهر ندارد.
 شهرداری در شعبه 26 دادگاه حقوقی محمدشهر شکایت تازه‌ای مطرح کرد. اما هنوز پرونده این سینما در حال رسیدگی است و مردم این منطقه نمی‌دانند چه کسی ضامن و حافظ منافع آنها خواهد بود.
فرایند خرید و فروش احتمالی با مشکلات قانونی روبه‌رو خواهد بود
شهردار محمدشهر با اشاره به اینکه این مشکلات در دوره‌های قبل رقم خورده است، گفت: قرار بود اتفاق خوشایندی با راه‌اندازی این سینما برای مردم منطقه رقم بخورد اما مدیریت شهری وقت شاید به‌دلیل ناآگاهی، نتوانست تعهدات لازم را از طرف قرارداد بگیرد و نتیجه‌اش 21 سال معطلی و بلاتکلیفی این پروژه فرهنگی- تفریحی شد. پروژه‌ای که به عقیده مردم منطقه، برای به ثمر نشستن آن عدالت قضایی می‌تواند گره‌گشا باشد.
مهرداد حسن‌زاده با تأکید بر پیگیری منافع معنوی و انتظارات مردم افزود: متأسفانه زمین این سینما که در حال حاضر در بلوار اصلی همایون ویلا واقع شده، بدون هیچ تعهدی واگذار شده است. بنا به وظیفه ذاتی و اخلاقی‌ام در حفظ منافع عمومی، کوتاه نمی‌آیم. شهرداری اجازه واگذاری و انتقال سند این پروژه به غیر را نخواهد داد و قطعاً فرایند خرید و فروش احتمالی آن با مشکلات قانونی و عدم صدور مجوز روبه‌رو خواهد بود.