تلاش برای بازگشت 200 واحد تولیدی راکد در قزوین

ایران واشقانی فراهانی
صنایع راکد در استان قزوین در حالی پایش می‌‌شوند که به گفته مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی قزوین، در سال گذشته قرارداد 57 واحد صنعتی که باید در زمان تعیین شده به بهره‌برداری می‌‌رسید، فسخ و حتی خلع ید شدند. وی با اشاره به وجود حدود ۲۰۰ واحد تولیدی راکد در شهرک‌های صنعتی استان قزوین اظهار امیدواری کرد با برنامه‌ریزی مناسب و همکاری دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها بتوان بخش زیادی از این واحدها را ظرف ۲ سال به چرخه تولید بازگرداند.
استان قزوین با دارا بودن تنها یک درصد از مساحت کشور، حدود ۸ درصد در اقتصاد و تولیدات ایران نقش دارد. این استان دارای ۱۳ شهرک صنعتی و ۶ ناحیه صنعتی است که در بازار محصولات، حمل و نقل و کارآفرینی کشور نقش بسزایی دارند.
قرار گرفتن استان قزوین در نزدیکی پایتخت و ممنوعیت احداث صنایع در محدوده ۱۲۰ کیلومتری تهران، متقاضیان ساخت واحدهای صنعتی را به سرمایه‌گذاری در این استان ترغیب کرده‌است. دارا بودن قابلیت‌های مختلف در زمینه پیشرفت صنعتی، کشاورزی و اشتغال از دیر باز مورد توجه صاحبان صنعت بوده است. در این میان تأمین ایمنی و زیرساخت‌های مراکز و شهرک‌های صنعتی، می‌‌تواند از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعتگران و کارگرانی باشد که مال و جانشان در معرض حوادث است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان قزوین گفت: تمامی شهرک‌ها، نواحی صنعتی و شهرک خصوصی صنعتی در قزوین بر اساس فاز عملیاتی به تجهیزات و شیرهای آتش‌نشانی مجهزند که به تناسب شهرک‌ها، این ماشین‌آلات خریداری و اضافه شده‌اند.
رضا صفاری با اشاره به شرایط خاص شهرک صنعتی چرمسازی قزوین اظهار کرد: متاسفانه این شهرک فاقد تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی است. در این لکه صنعتی واحدهای تصفیه روغن و پتروشیمی در سنوات گذشته بدون مجوز احداث شده که بروز یک حریق گسترده خسارت مالی و جانی سنگینی در سال گذشته بر جا گذاشت.
وی ادامه داد: استانداری و دادگستری قزوین نیز بارها به این موضوع ورود و محدوده‌ای را تعیین کرده‌اند تا این لکه صنعتی بزرگ‌تر نشود و وسعت بیشتری نداشته باشد. اما ساخت‌وسازهای غیرمجاز در این منطقه اتفاق افتاده است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان قزوین با اشاره به برنامه‌های پیش رو درخصوص شهرک چرمسازی گفت: قرار است شهرک خصوصی چرمسازی به گونه‌ای ایجاد شود که واحدهای صنعتی فعال در آن به عنوان سهامدار باشند. همچنین ایجاد گمرک تخصصی صنایع نفتی در آنجا مطرح است.
صفاری درخصوص تعیین تکلیف شرکت‌های تعطیل یا غیرفعال در شهرک‌های صنعتی قزوین اظهار کرد: شرکت شهرک‌های صنعتی با فراهم کردن فضای سرمایه‌گذاری و امکانات زیرساختی، حق انتفاع را طی قرارداد با شرایط و تعهدات دوطرفه واگذار می‌‌کند اما زمین مورد قرارداد به فروش نمی‌رود و عموماً قرارداد با هدف «تخصیص زمین» و«استفاده از امکانات زیربنایی»  شهرک است. طرف قرارداد نیز متعهد به پرداخت اقساط و تولید است که عدم ایفای تعهدات از سمت خریدار حقیقی یا حقوقی، موجب سلب حق وی خواهد شد.
وی افزود: در سال گذشته 57 قرارداد را که باید در زمان تعیین شده به بهره‌برداری می‌‌رسید، تعیین تکلیف کردیم که تعدادی فسخ و تعدادی خلع ید شدند.
صفاری با اشاره به اینکه شرکت شهرک‌های صنعتی، حلقه نخست چرخه اقتصادی استان است، ادامه داد: ایجاد بستر مناسب و زیرساخت‌ها برای شرکت‌ها و صنایع مستقر در این شهرک‌ها، دغدغه و نگرانی این مجموعه است. صنایع دچار مشکل در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان، شناسایی و به شکل مستمر پایش می‌‌شوند تا در کم‌ترین زمان به مشکل آنها رسیدگی شود. 
کمبود تجهیزات ایمنی در لکه‌های صنعتی قزوین
کمبود یا فقدان تجهیزات آتش‌نشانی در مجاور صنایع، یک زنگ خطر و هشدار به شمار می‌رود. قزوین با اینکه استانی صنعتی است ولی کاستی‌ها در تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی بویژه در شهرک‌های صنعتی آن، نیازمند جدیت و تدابیر لازم در این زمینه است. مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی استان قزوین با بیان اینکه این استان از قطب‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود، اظهار کرد: نخستین شهرک صنعتی کشور به نام البرز در قزوین است و بیش از سه هزار واحد صنعتی در قزوین مستقرند که بسیاری از آنها، صنایع پرخطر و تولیدکننده مواد شیمیایی و رنگ هستند.
قدیر موسی‌خانی ادامه داد: شهرک‌های صنعتی ملزم به تجهیز ایستگاه‌های آتش‌نشانی شده‌اند تا آمادگی کامل برای بروز آتش‌های احتمالی داشته باشند. طبق ماده 85 قانون کار، رعایت دستورالعمل‌های شورای عالی حفاظت فنی، برای‌ تمامی کارگاه‌ها، کارفرمایان و کارگران الزامی است و کلیه شرکت‌ها ملزم به تأمین ایمنی محیط کار و کارگران هستند. صاحبان صنایع حتی باید نیروهای آموزش‌دیده و آتش‌نشان هم داشته باشند، اما به خاطر عدم نظارت کافی، این الزام به اجرا درنیامده است.
وی با اشاره به اینکه تجهیزات و امکانات ایمنی شرکت‌ها و صنایع آن طور که باید و شاید کافی نیست، گفت: برخی از شرکت‌ها در شهرک‌های صنعتی این استان، فاقد تجهیزات ایمنی هستند و برخی مجهزند. اما حتی کارگاه‌های دارای این امکانات نیز فاقد تجهیزات ایمنی کافی و به‌روز هستند. در این مناطق حجم مواد اولیه و تولیدات خروجی بسیار بالا است و به‌روزرسانی تجهیزات ایمنی ضروری است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی استان قزوین با بیان اینکه برخی از لکه‌های صنعتی در این استان دارای صنایع فعال هستند اما هنوز عنوان شهرک صنعتی ندارند، افزود: تقریباً 80 درصد شرکت‌ها به تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی مجهز شده‌اند اما نگرانی ما درخصوص لکه‌های صنعتی است. سال گذشته چند مورد آتش‌سوزی گسترده داشتیم که مهم‌ترین آنها در کارخانه تصفیه روغن بوئین زهرا بود که پس از 12 ساعت تلاش نفسگیر آتش‌نشانان مهار شد و 4 کشته برجا گذاشت. متاسفانه حجم گسترده آتش و اشتعالزا بودن مخازن نفتی، مهار این آتش را پیچیده کرده بود که از استان‌های تهران و البرز هم تقاضای کمک کردیم.
موسی‌خانی با تأکید بر اینکه آتش‌نشانی در تعریف و شرح وظایفش به عنوان آتش‌نشانی شهری است و ردیفی برای حضور در شهرک‌های صنعتی ندارد، ادامه داد: 85 تا 90 درصد آتش‌سوزی‌ها قابل پیشگیری است و صاحبان صنایع و شهرک‌های صنعتی می‌‌توانند با پیشگیری و اطفای حریق مانع از بروز حادثه و خسارت شوند، اما به محض بروز حادثه، ناچار به مداخله و انجام عملیات اطفای حریق و نجات هستیم. به طوری که سال گذشته حدود 40 مورد آتش‌سوزی به این سازمان ارجاع شد که ناچار به انجام عملیات شدیم.