ریل خطرناک

زیست بوم-رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور از شناسایی ۲۱۰ پهنه دچار فرونشست در کشور خبر داد. علی جاویدانه گفت: این فرونشست‌ها اگر در مسیر‌های راه‌آهن و سد‌ها باشد پیامد‌های خطرناکی دارد و در صورت بروز حادثه خسارت‌های زیادی در پی خواهد داشت. خبر بدتری هم وجود دارد. فرونشست همین الان مسافران قطار سراسری شمال به جنوب را هم در ورامین تهدید می‌کند. فرو نشست در اطراف راه‌آهن سراسری در سمنان نیز محوطه ۷ هزار ساله تپه حصار دامغان را هم نشانه رفته است.
 شواهد نشان می‌دهد فرو نشست به خط راه‌آهن استان یزد – اردکان هم رسیده است. مطالعات می‌گوید حداکثر نرخ فرونشست سالانه در مسیر خط راه‌آهن یزد – اردکان 3/2سانتی متر در بازه زمانی 2002 بوده است. به گزارش «ایران» در فرونشست، خاک می‌میرد و امکان احیای سفره‌های زیرزمینی برای همیشه از دست می‌رود. زمین تشنه و پوک شده مدام دهان باز می‌کند و بخشی از سرزمین را با هر آنچه در آن وجود دارد، می‌بلعد. دره‌های دهان گشوده در استهبان فارس تا میناب هرمزگان- که یکی از مرغوب‌ترین دشت‌های کشور را بلعیده- تنها یکی از نتایج خالی شدن سفره‌های زیرزمینی است. آمارهایی هم که «محمد درویش» کارشناس محیط‌زیست پیش‌تر به «ایران» داده تصویر ترسناک‌تری را ترسیم می‌کند. او می‌گوید: «بر اساس آمارهای سازمان زمین‌شناسی، وزارت نیرو و شرکت منابع آبی کشور، ایران در شمار ۵ کشور دارای بدترین وضعیت آبی قرار دارد. ما بسیاری از ذخایر آب استراتژیک خود را مصرف کرده‌ایم.»
به گفته او،  تراز آب در ۶۰ دشت ایران سالانه دو متر پایین‌تر می‌رود. درویش گفته است: «مرز بحرانی فرونشست زمین در آمارهای جهانی چهار میلیمتر در سال است. اما در ایران برای مثال فرونشست در دشت‌های بین جهرم تا فسا ۱۴۰ برابر شرایط بحرانی جهان است.» فرونشست در جنوب تهران و در شهریار به ۲۶ سانتیمتر رسیده است. درویش این میزان را ۹۰ برابر شرایط بحرانی فرونشست دیگر مناطق دچار این معضل در جهان دانست. فرونشست در خراسان نیز سالی ۲۵ سانتیمتر شکاف می‌اندازد. اصفهان نیز سالی ۱۵ سانتیمتر فرو نشست می‌کند. فرونشست در این شهر با صدها بنا از عهد صفوی به خانه‌ها و مدرسه‌ها رسیده است، پیش از آن خسارت جدی به آثار تاریخی هم زده است. فرونشست هر سال ۲۱ سانتیمتر در یزد پایین‌تر می‌رود. زمین به‌دلیل کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی در کرمان، سمنان و بخشی از اردبیل هم همین وضعیت را دارد. فرونشست حتی به چهارمحال و بختیاری هم رسیده تا دشت خانمیرزا در لردگان از بی‌آبی خودسوزی کند. فرونشست‌ها در سواحل خلیج فارس و دریای عمان هم دهان دریده و دشت میناب را با مرکبات و نخیلاتش‌ بلعیده‌اند. در نتیجه بسیاری از نخلداران و صاحبان باغ‌های مرکبات به سمت قاچاق سوخت رفته‌اند. به گفته درویش، وضعیت همدان و بوئین زهرا هم اسفبار است. فرونشست طاهرآباد کاشان را هم در خود فرو برده است. به گفته او وضعیت فارس یک تراژدی تمام عیار است. فارس سالانه ۵۶سانتیمتر در زمین فرو می‌رود. تخلیه آب‌های زیرزمینی آن در ۵۰سال گذشته، ۱۲ برابر شده؛ حتی بیشتر از میانگین کشوری. وضعیت اندوخته‌های آبی اغلب ۶۲ دشت آن در شرایط بحرانی قرار دارد. رکورد فارس در فرونشست جهانی است. بعد از فارس، نیومکزیکو در امریکاست که سالانه ۳۴ سانتیمتر نشست می‌کند. این صدرنشینی نتیجه نابودی ۱۶ دریاچه استان و بهره‌کشی از آب‌های زیرزمینی آن است. آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد که فارس بعد از ته کشیدن آب‌های سطحی، خشک شدن دریاچه‌هایی چون «طشک»، پریشان شدن «بختگان» و برگشتن بخت از «پریشان»، ۸۰درصد آب مصرفی خود را از منابع زیرزمینی بیرون می‌کشد؛ این یعنی دومینوی مرگ «کم‌جان»، «مهارلو»، «ارژن»، «کافتر» . «بختگان»و... بختگان روزگاری نه چندان دور بیش از ۱۷۰ هزار بال پرنده را در خود مأوا می‌داد. همه اینها نشان می دهد که سوت خطر قطار فرونشست در ایران مدت‌ها است به صدا در آمده است!