شیرمرد مقاومت

محمدرضا احمدی
جانباز شیمیایی و فعال حوزه ایثار و شهادت
سخن گفتن از شهید چمران بسیار سخت است، شهیدی که در ابعاد گوناگون زندگی خود اسوه کاملی از تمام خوبی‌ها و فضایل و خصوصیات یک مجاهد و مبارز انقلابی و یک انسان وارسته بود و در مدت زندگی خود در تمام عرصه‌ها خوش درخشید. شخصیتی علمی، انقلابی، مبارز و مؤمن. او که عارفی عاشق و هنرمندی خلاق بود، شیرمردی که مرد عمل و مرد میدان نبرد و شهادت بود.
آری از شهید چمران سخن گفتن بسیار سخت و دشوار است، او که شاگرد مکتب عاشورا و مالک ‏اشتر جنوب لبنان و شهید دلاور کربلای ایران است. این نوشته مروری است گذرا بر زندگی مجاهدانه و پر از حادثه و سراسر تلاش، ایثار، عشق و دلاوری و فداکاری شهید دکتر مصطفی چمران که می‌تواند الگو و سرمشق خوبی برای زندگی ما شود.

مبارز جدی علیه نظام پهلوی بود
 شهید دکتر مصطفی چمران در سال ۱۳۱۱ در تهران، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد. وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز کرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند. در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۳۶ در رشته الکترومکانیک فارغ ‏التحصیل شد و یک‏سال به تدریس در دانشکده‌ فنی پرداخت. وی در تمام دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال ۱۳۳۷ با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به امریکا اعزام شد و پس از تحقیقات‏ علمی در جمع معروف‏ترین دانشمندان جهان در دانشگاه کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه امریکا – برکلی- با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما شد. او که از مبارزان جدی علیه نظام پهلوی بود، دوره نظامی چریکی را در مصر گذراند و مدت چند سال در لبنان فعالیت داشت و به کمک امام موسی‏ صدر، رهبر شیعیان لبنان، حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن، سازمان «امل» را براساس اصول و مبانی اسلامی پی ‏ریزی کرد که در میان توطئه ‏ها و دشمنی ‏های چپ و راست با تکیه بر ایمان به خدا و با اسلحه شهادت، خط راستین اسلام انقلابی را پیاده می کرد و علی‏ گونه در معرکه‏‌های مرگ و حیات به آغوش خطر فرو می‏ رفت و در طوفان‏ های سهمناک سرنوشت، حسین ‏وار به استقبال شهادت می‌شتافت و پرچم خونین تشیع را در برابر جبارترین ستمگران روزگار، صهیونیسم اشغالگر و هم‏دستان خونخوار آنها و راست‏گرایان «فالانژ»، به اهتزاز درمی‏ آورد و از قلب بیروت سوخته تا قله‏‌های بلند کوه‏ های جبل ‏عامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خود قهرمانی ‏ها به یادگار گذاشته؛ در قلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفت و شرح این مبارزات افتخارآمیز با قلمی سرخ و به شهادت خون پاک شهدای لبنان، بر کف خیابان‏ های داغ و بر دامنه کوه‏ های مرزی اسرائیل برای همیشه و تا ابد ثبت شده است.

نقش مؤثر در ختم غائله کردستان
 شهید چمران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به وطن برگشت و اقدامات گسترده‌ای انجام داد که نمونه بارزش ختم غائله کردستان بود. درحالی که در پاوه، همه امیدها قطع شده بود و فقط چند پاسدار مجروح، خسته و دل‏شکسته در میان هزاران دشمن مسلح به محاصره افتاده بودند، اکثریت پاسداران قتل‏ عام شده بودند و همه شهر و تمام پستی و بلندی‏ ها به دست دشمن افتاده بود و موج نیروهای خونخوار دشمن لحظه به ‏لحظه نزدیک‏تر می‏ شد، باران گلوله می‏ بارید و می‏رفت تا آخرین نقطه مقاومت نیز در خون پاسداران غرق شود، اما دکتر چمران با شهامت و شجاعت و ایثارگری فراوان توانست این شب هولناک را با پیروزی به صبح امید متصل کند و جان پاسداران باقی مانده را نجات دهد و شهر مصیبت‏ زده را از سقوط حتمی نجات دهد. زمانی که فرمان انقلابی امام ‏خمینی(ره) صادر شد، فرماندهی را به دست گرفت و به ارتش فرمان داد تا در ۲۴ ساعت خود را به پاوه برساند و فرماندهی منطقه نیز به دکتر چمران واگذار شد.

مؤسس ستاد جنگ‏ های نامنظم
رزمندگان از جان گذشته انقلاب، اعم از سرباز و پاسدار به حرکت درآمدند و همه تجارب انقلابی، ایمان، فداکاری، شجاعت، ‌قدرت رهبری و برنامه ‏ریزی دکتر چمران در اختیار نیروهای انقلاب قرار گرفت و عالی‏ ترین مظاهر انقلابی و شکوهمندترین قهرمانی‏ ها به وقوع پیوست و در عرض ۱۵ روز شهرها و راه ‏ها و مواضع استراتژیک کردستان به تصرف نیروهای انقلاب اسلامی درآمد و کردستان از خطر حتمی نجات یافت و مردم مسلمان کرد با شادی و شعف به استقبال این پیروزی رفتند. شهید چمران همچنین خدمات بسیار مؤثری در جنگ عراق علیه ایران داشت، با شروع جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران و حملات ناجوانمردانه به شهرهای مرزی گروهی از رزمندگان داوطلب، گِرد او جمع شدند و او با تربیت و سازماندهی آنان، ستاد جنگ‏ های نامنظم را در اهواز تشکیل داد. این گروه کم‏ کم قوت گرفت و منسجم شد و خدمات زیادی انجام دادند و تنها کسانی که از نزدیک شاهد ماجراهای تلخ و شیرین، پیروزی‏ ها و شکست‏ ها، شهامت‏ ها و شهادت‏ ها و ایثارگری‏ های آنان بودند، به گوشه ‏ای از این خدمات که دکترچمران شخصاً مایل به تبلیغ و بازگویی آنها نبود، آگاهی دارند.ایجاد واحد مهندسی فعال برای ستاد جنگ‏ های نامنظم یکی از این برنامه ‏ها بود که به کمک آن، جاده‏ های نظامی بسرعت در نقاط مختلف ساخته شد و با نصب پمپ ‏های آب در کنار رود کارون و احداث یک کانال به طول حدود بیست کیلومتر و عرض یک متر در مدتی حدود یک‏ماه، آب کارون را به طرف تانک‏ های دشمن روانه ساخت، به طوری که آنها مجبور شدند چند کیلومتر عقب‏‌نشینی کنند و سدی عظیم مقابل خود بسازند و با این عمل فکر تسخیر اهواز را برای همیشه از سر به دور دارند.
یکی از کارهای مهم و اساسی او از همان روزهای اول، ایجاد هماهنگی بین ارتش، سپاه و نیروهای داوطلب مردمی بود که در منطقه حضور داشتند. بازده این حرکت و شیوه جنگ مردمی و هماهنگی کامل بین نیروهای موجود، تاکتیک جدید جنگ چریکی و عملیات‌های نامنظم برای ضربه زدن به دشمن بود که تأثیر زیادی در جلوگیری از پیشروی دشمن  داشت و موجبات زدن خسارات فراوان به دشمن و گرفتن تلفات زیادی از آنان بود.

لبیک به ندای پروردگار
شهید چمران پس از سال‌ها مبارزه و مجاهدت و بکار گرفتن تمام تلاش خود در دفاع از خاک میهن اسلامی در مقابل دشمن بعثی سرانجام در 31 خرداد سال 1360 پس از نبردی سهمگین و دلاورانه با دشمن بعثی، در منطقه عملیاتی دهلاویه ترکش خمپاره دشمن به پشت سرش اصابت کرد و ترکش ‏های دیگر صورت و سینه دو یارش را که در کنارش ایستاده بودند را شکافت. او را بسرعت به آمبولانس رساندند. خون از سرش جاری بود. چهره متبسم و در عین‏ حال متین و محکم و موقر آغشته به خاک و خونش، با آنکه عمیقاً سخن‏ ها داشت، ولی ظاهراً دیگر با کسی سخن نگفت و به کسی نگاه نکرد. شاید در آن اوقات، همانطوری که خود آرزو کرده بود، حسین(ع) بر بالینش بود و او از عشق دیدار حسین(ع) و در حال رستن از این دنیای پر از درد و پیوستن به روح، به زیبایی، به ملکوت اعلی و به دیار شهیدان بود، کمک‏ های اولیه انجام شد و آمبولانس به طرف اهواز شتافت، ولی افسوس که فقط جسم بی ‏جانش به اهواز رسید و روح پاکش سبک بال و با کفنی خونین که لباس رزم او بود، به دیار ملکوتیان و به نزد خدای خویش پرواز کرد و ندای پروردگار را لبیک گفت و آسمانی شد.
این خلاصه شرح حال زندگی بزرگمردی بود که ایثار و مجاهدت و رشادت شهادتش تا همیشه تاریخ در یادها خواهد ماند و برای آیندگان درس مقاومت و ایستادگی و ولایتمداری و نوید رسیدن به پیروزی نهایی و پیروزی حق بر باطل را خواهد داد و تا ظهورمنجی عالم بشریت و سپردن پرچم نهضت عاشورایی انقلاب به‌دست آقا امام عصر(عج) راه شهدا همانند چراغ راهی روشنگر و هدایتگر عاشقان ولایت و رهروان شهادت خواهد بود.