خروج حقیقی‌ها بیشتر هیجانات زودگذر است

مجید میرزاحیدری
خبرنگار
افزایش 15 درصدی ارزش معاملات در روز کاهش 16 هزار و 613 واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادارتهران، اولین روزکاری هفته را با روند رو به ریزش شروع کرد. به گونه‌ای که شاخص کل بورس درپایان معاملات با کاهش 16 هزارو 613 واحدی به رقم یک‌میلیون و547 هزار و737 واحد رسید.
ناگفته نماند که حجم کل معاملات بازار سهام درهمین روز نسبت به روز چهارشنبه هفته گذشته افزایش 25 درصدی را به ثبت رساند که یک عدد جالب توجه است. به عبارتی، این اعداد بیانگر این است که بازار سهام دراین روز درکانون توجه بیشتری برای معامله‌گران قرارداشته است. با این‌همه، حجم معاملات دیروزنسبت به میانگین 20 روز اخیر، اندکی درموضع ضعف قرار دارد.
واقعیت این است که بازار سهام این روزها از روندی توأم با آرامش برخورداربوده و معامله‌گران بازار هم با هوشمندی بیشتری انواع بازارها را رصد می‌کنند. اتفاقی که در جریان کف‌سازی‌های اخیر بازار سهام بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
با این توضیحات پرسش مشخص این است که آیا بازار سهام در شرایط فعلی جذاب است؟
«محمدهادی بناکار»، تحلیلگر بازارهای مالی در مورد وضعیت این روزهای بازار سهام توضیحات جالبی داده که با هم مرور می‌کنیم:
آیا بازار سهام فعلی از بنیاد خوب وکافی برخوردار است؟
بازار سهام در شرایط فعلی از نظر بنیادی در شرایط خوبی بوده و گزارش‌هایی که از شرکت‌ها به دلیل برگزاری مجامع منتشر شده نشان می‌دهد که بازار به صورت کامل حمایت می‌شود، تنها مشکل بازار، نقدینگی و جریان پول است زیرا در چند روز اخیر، خروج پول حقیقی رخ داده و به طور معمول، بعد از خروج پول، روند بازار چند روزی اینچنین است.
تا چه میزان خروج پول‌های حقیقی در این چند روز هوشمند بوده است؟
پول‌های حقیقی که درچند روز اخیر از بازار سهام خارج شد هوشمند بوده وتحت تأثیر هیجانات موجود در بازار ارز بود و پول‌هایی که خارج شد نشان می‌دهد که بخشی ازمنابع دراین دارایی‌ها می‌چرخد و با ثباتی که در بازار ارز درحال ایجاد شدن است ممکن است همین منابع دوباره به بازار سهام بازگردد.
با فرض شرایط فعلی و ثبات دربازارهای موازی، دیگر بازارهایی مثل سکه و دلار جذابیتی نداشته و منابع در بازار سکه نخواهد ماند و به بازار سهام می‌تواند برگردد زیرا بازار سهام از لحاظ نسبت قیمت به درآمد (P/E) خوب بوده و این خروج حقیقی‌ها بیشتر هیجانات زودگذر بوده است.
بررسی عملکرد صندوق‌های موجود در بازار نشان می‌دهد که به غیر از صندوق با درآمد ثابت، بقیه در انباشت وجذب منابع در بازار سهام عملکرد قوی نداشته‌اند، چرا؟
رعایت الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار در صندوق‌های سهمی، باعث می‌شود جذابیت پرتفو کاهش یابد. به‌عبارتی رعایت این الزامات برای سهامداران حقیقی جذاب نبوده و رعایت نصاب 70 درصدی درجریان منفی بازار عملکرد این صندوق‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ساده‌تر اینکه عملکرد گذشته اکثر صندوق‌ها در مقایسه با بازده شاخص نشان می‌دهد که چندان نتوانسته‌اند متناسب با بازده شاخص رشد کنند و این امر جذابیتی برای سهامداران حقیقی ندارد.
آیا نظارت سازمان بورس بر عملکرد بازارگردان‌های بازار خوب و دقیق است؟
در حال حاضر، اطلاعات دقیقی از عملکرد بازارگردان‌ها در بازار سهام وجود ندارد و هر چیزی که درمورد ضعف عملکرد بازارگردان‌ها بیان می‌شود عمدتاً براساس شنیده‌ها است، اما به نظر می‌رسد که گاهی اگر به وظایف خود عمل نمی‌کنند به دلیل نداشتن جریان نقدینگی است.
درحال حاضر P/E بازار حدود 8 بوده که به نظر می‌رسد عدد مناسبی است، دراین شرایط کدام دسته ازسهم‌ها ارزنده ترهستند؟
با توجه به گزارش‌هایی که از ناحیه صورت‌های مالی شرکت‌ها تاکنون منتشر شده، صنعت پالایشی در زمره سهم‌های جذاب بوده وصنعت فلزات اساسی هم P/E معقولی دارند.
صنعت کانی‌های فلزی که شامل سنگ آهنی‌ها هم می‌شوند به لحاظ منطق P/E در زمره سهم‌های جذاب بازار هستند هرچند که برخی از سهم‌ها هم به لحاظ ارزش بازاردر شرایط ارزنده‌ای قراردارند همچون سهام بانک‌ها زیرا ممکن است که به لحاظ منطق P/E جذاب نباشند اما به لحاظ ارزش بازار و نسبت دارایی‌ها، گزینه‌های بدی نیستند. ناگفته نماند که حدود 70 درصد بازار سهام کشور، کامودیتی محور بوده و با توجه به تغییر قیمت‌ها در بازار جهانی به‌صورت پلکانی و بروز جنگ اوکراین و روسیه، کامودیتی‌ها در بازار بین‌الملل چشم‌انداز روشنی ندارند. همین موضوع بر بازار داخل هم تأثیر‌گذار است.
فراموش نکنیم که بازار درحال کف‌سازی بوده و با فرض ثبات در شرایط فعلی، این کف‌سازی مقدمه‌ای برای رشد و جهش بیشتر بازار خواهد بود.
با توجه به کف‌سازی درشرایط فعلی و برگزاری مجامع وتقسیم سود توسط شرکت‌ها، بعید است شاخص بازار دچار ریزش شود.