عادی سازی غیر عادی

مجمع جهانی باکو، نشست بین کشورهای مختلف جهان است که در ژوئن هر سال برگزار می‌‌شود و این نهمین دوره نشست است. در این نشست رئیس‌جمهور آذربایجان، الهام علی‌اف سخنرانی کرد و به تحولات منطقه و جهان و مسأله امنیت و امنیت غذایی پرداخت. از نکات بسیار مهم در این نشست، حضور افراد و شخصیت‌های سیاسی و امنیتی از سایر کشور‌های جهان است. همچنین سازمان‌های مردم نهاد، فعال در کشور‌ها به این نشست دعوت می‌‌شوند. «جنگ اوکراین، مقاومت، پناهندگان و بازسازی»، «بازنگری در ساختار امنیت جهانی و چشم‌انداز صلح»، «تهدید‌های فعلی برای امنیت انرژی»، «مدیریت بهداشت جهانی»، «قفقاز جنوبی، صلح، همکاری و یکپارچگی»، «حقوق بشر، دموکراسی و چالش‌های جدید در قرن بیست و یکم»، «فقر، گرسنگی و تغییر در بخش غذا و کشاورزی» در مدت سه روز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
رئیس‌جمهور آذربایجان  در افتتاحیه این مجمع گفت: در صورت عدم گشایش کریدور زنگه‌زور، گفت‌وگو از صلح سخت خواهد شد. گشایش کریدور زنگه‌زور عنصر اصلی و اساسی صلح در منطقه است. مردم آذربایجان از کریدور زنگه‌زور که ما را با نخجوان مرتبط می‌کند، نمی‌توانند استفاده کنند و ما با این وضعیت کنار نخواهیم آمد. وی با اشاره به لزوم برقراری صلح در منطقه افزود: نگاه ما به قفقاز همکاری، همگرایی و صلح در منطقه است و تاکنون پیشنهاداتی برای برداشتن گام‌های اولیه در این خصوص ارائه داده‌ایم. ما این موضوع را با همکاران گرجستانی خود در میان گذاشته‌ایم و دولت گرجستان نیز از ایده سازماندهی نشست سه‌جانبه در گرجستان در سطح وزرای خارجه آذربایجان، ارمنستان و گرجستان و آغاز این گفت‌وگو حمایت می‌کند. به نظر می‌‌رسد بسیاری از کشورها برای جلب حمایت‌های کشورهای مختلف در راستای طرح و ایده‌های خود به مجمع جهانی باکو امید بسته‌اند. دولت آذربایجان هم برای جلب حمایت‌های بیشتر در راستای ادامه تحولات قره‌باغ به حمایت کشورهای مختلف امید دارد. همچنین حکمت حاجی‌اف معاون رئیس‌جمهور آذربایجان در حاشیه نشست مجمع جهانی باکو درخصوص جنگ روسیه و اوکراین و بحران انرژی که دنیا با آن دست به گریبان است، گفت: به عنوان جمهوری‌ آذربایجان آماده جایگزینی و رفع این بحران جهانی انرژی هستیم.
از سوی دیگر یکی از نکات مهم در این مجمع، حضور رژیم صهیونیستی و عربستان بود. عربستان بعد از معاهده آبراهام که منجر به عادی‌سازی روابط کشورهای حوزه خلیج فارس  با رژیم صهیونیستی شد (بحرین و امارات)، سطحی از روابط را با رژیم صهیونیستی برقرار کرد. سفر مخفیانه بنیامین نتانیاهو به ریاض به نقل از رسانه‌های صهیونیستی، اجازه استفاده از آسمان عربستان به هواپیماهای صهیونیستی و اخیراً گفت‌وگو بر سر دو جزیره مهم است که کشور مصر به عربستان فروخته؛ بخشی از روند این دولت واگذاری دو جزیره صنافیر و تیران به سعودی در جریان سفر ملک سلمان پادشاه عربستان به مصر در کنار میلیاردها دلار کمک سعودی‌ها به قاهره صورت گرفت. دولت نفتالی بنت با ترتیبات امنیتی جدیدی موافقت کرده که به مصر امکان می‌دهد تا کنترل دو جزیره صنافیر و تیران در تنگه تیران در دریای سرخ را به عربستان سعودی واگذار کند. جروزالم پست روز جمعه ۱۳ خرداد، افزود که این ترتیب‌های امنیتی جدید در سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به منطقه در پایان ماه میلادی ژوئن اعلام خواهد شد. سایت اکسیوس ماه گذشته برای نخستین بار در این زمینه گزارش داد که دولت بایدن برای دستیابی اسرائیل، عربستان و مصر به توافق در زمینه دو جزیره تلاش کرده است. در مجمع جهانی شخصیت‌های معروف صهیونیستی همچون ایهود باراک یکی از نخست‌وزیر‌های اسبق صهیونیستی و تسیپی لیونی وزیرخارجه صهیونیستی در دوران نخست‌وزیری ایهود اولمرت، حضور داشتند. از سوی دیگر، ترکی الفیصل رئیس اسبق دستگاه اطلاعاتی سعودی نیز در این نشست حضور داشته است. وی در طی سال‌های 1997 تا 2000  رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان و پس از آن سفیر دولت سعودی در امریکا بوده است.
وزیر خارجه اسبق رژیم صهیونیستی «لیونی» اعلام کرد: مشتاقانه منتظر سفر «جو بایدن» رئیس‌جمهور امریکا به منطقه و تل‌آویو در ماه آینده هستیم. لیونی و ترکی‌الفیصل روابط دوستانه‌ای دارند. پیش از این نیز این دو در شهر مونیخ آلمان در اوایل سال 2014 با یکدیگر ملاقات کردند. این نخستین بار نیست که ترکی‌الفیصل با مسئولان رژیم صهیونیستی دیدار و گفت‌وگو می‌کند. وی قبلاً نیز با «عاموس یادلین» رئیس پیشین دستگاه اطلاعات نظامی اسرائیل، ژنرال «یعقوب عمیدور» مشاور سابق امنیت داخلی و «دوری گولد» معاون سابق  وزیرخارجه رژیم صهیونیستی دیدار و گفت‌وگو کرده بود. لاپید خبر داد گفت‌وگوهایی درخصوص نحوه عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با عربستان صورت گرفته است.
با توجه به وضعیت درونی رژیم صهیونیستی و فروپاشی دولت،  این رژیم به دنبال دستاوردهای بیرونی برای ادامه حیات خود است. یکی از مسائل اساسی که این رژیم با توجه به لابی گسترده‌اش در جهان به دنبال آن است، ایجاد ائتلاف‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای علیه ایران است. در همین راستا فیصل بن فرحان، وزیر امورخارجه عربستان پیش‌تر مدعی شده بود که عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو برای طرفین منافع بسیاری دربر دارد و کل منطقه نیز از مزایای فوق‌العاده این روند بهره خواهند برد. یائیر لاپید وزیر خارجه رژیم صهیونیستی چندی قبل اعلام کرد که برقراری روابط دیپلماتیک کامل با عربستان سعودی، یک «فرایند کُند و طولانی مدت» خواهد بود. به نظر می‌‌رسد که مجمع جهانی باکو که نهمین دوره آن برگزار شده است، از سلسله نشست‌های بین‌المللی محسوب می‌شود که کشورها سالانه برگزار می‌‌کنند. نشست امنیتی مونیخ، نشست دوحه و... در همین راستا است. این نشست هم از مجموعه نشست‌های سالیانه‌ای است که با محوریت امنیت برگزار می‌‌شود که می‌‌تواند دستاورد‌های مختلفی برای کشورها در بر داشته باشد.