تعمیق بدون محدودیت روابط تهران-باکو

گروه سیاسی/ آیت‌الله رئیسی بعد از ظهر روز دوشنبه در دیدار «جیحون بایرام‌اف» وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، ضمن استماع گزارش مفصل وی درباره افزایش رفت و آمدها و رایزنی‌های دیپلماتیک میان دو کشور و تأثیر آن بر گسترش روابط و همکاری‌ها در عرصه‌های مختلف تجاری، اقتصادی و سیاسی، بر لزوم ایجاد گشایش‌های جدید در روابط تهران - باکو تأکید کرد. 
رئیس جمهور با اشاره به اینکه محدودیتی برای تعمیق و تقویت روابط با جمهوری آذربایجان نداریم، افزود: ارتقای روابط خوب دوجانبه می‌تواند به همکاری‌های منطقه‌ای مؤثر منتهی شود.
رئیسی همچنین با تأکید بر لزوم افزایش رفت و آمد مردم دو کشور، افزود: تقویت روابط و تعاملات مردمی موجب تحکیم دوستی دو ملت می‌شود. آیت‌الله رئیسی اظهار امیدواری کرد با سفر رئیس جمهور آذربایجان به تهران شاهد جهش در روابط دو کشور باشیم.
«جیحون بایرام‌اف» وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز در این دیدار با اشاره به افزایش قابل توجه مراودات دیپلماتیک مقامات دو کشور و تأثیر قابل توجه آن بر سطح همکاری‌ها و مناسبات تصریح کرد: حجم تجارت میان ایران و جمهوری آذربایجان در سال گذشته میلادی و همچنین در ۵ ماه نخست سال جاری میلادی افزایش چشمگیری داشته است. 
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان همچنین گزارش مفصلی از موضوعات مورد علاقه و مذاکره مقامات دو کشور ارائه و خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان توافق دارند که مسائل منطقه باید توسط خود کشورهای منطقه و بدون دخالت بیگانگان حل و فصل شود. 
نشست خبری مشترک وزرای امور خارجه ایران و جمهوری آذربایجان
سفر«جیحون بایراموف»، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان به تهران فرصتی شد تا تهران و باکو از ظرفیت‌های موجود برای تقویت همکاری در عرصه‌های متعدد سیاسی و اقتصادی بهره گیرند. «جیحون بایراموف» در حالی روز گذشته به ایران آمد و با مقام‌های عالی‌رتبه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد که پیش‌تر سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور بر همکاری و مشارکت اقتصادی ایران با کشورهای آسیایی بویژه همسایگان خود تأکید ویژه‌ای کرده بود؛ موضعی که در ادامه به انعقاد قرارداد سه‌جانبه گازی میان ایران، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان در جریان نشست سال گذشته اکو انجامید. این در حالی بود که یک هفته پیش از سفر روز گذشته وزیر خارجه جمهوری آذربایجان به تهران، رئیس‌جمهور کشورمان و «الهام علی‌اف»، رئیس‌جمهور آذربایجان در خلال نشست سران خزر در «عشق‌آباد» نیز پیرامون مرحله جدید توسعه و تعمیق مناسبات دو کشور براساس حسن‌تفاهم، اعتماد و منافع متقابل دو کشور، گفت‌وگوهای سازنده‌ای را از سر گذرانده بودند.  
همکاری در حوزه انرژی و ترانزیت
در همین چهارچوب، همکاری در حوزه اقتصاد، انرژی و ترانزیت از جمله محورهای مهم مذاکرات روز گذشته وزیر خارجه آذربایجان در تهران بود. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در نشست خبری مشترک پس از دیدار با همتای آذربایجانی خود با اشاره به موضوعات مطرح شده خبر داد که هفته گذشته گفت‌وگوهای مهمی درباره بهره‌برداری از سد «خداآفرین» و «قیز قلعه‌سی» میان رؤسای جمهور ایران و جمهوری آذربایجان انجام شد و وزیر نیروی کشورمان نیز در سفری که طی هفته جاری به آذربایجان خواهد داشت، درخصوص بهره‌برداری از این دو سد اقدام خواهد کرد.
وزیر امور خارجه همچنین تصریح کرد که بحث‌ شبکه برق و تبادل برق میان دو کشور در فصول پرمصرف و با هدف تقویت امنیت انرژی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان مورد توافق دو کشور قرار گرفته است که در جریان سفر وزیر نیروی کشورمان نهایی خواهد شد. تفاهم و همکاری برای افزایش حجم تبادلات تجاری از دیگر موضوعات اقتصادی در گفت‌وگوهای مقام آذربایجانی در تهران بود. در این رابطه وزیر امور خارجه کشورمان با تأکید بر اینکه از مرحله سوء‌تفاهمات عبور کردیم، گفت: «در ماه‌های گذشته شاهد جهش در حجم تجارت بین دو کشور بودیم و امیدواریم بخش‌های دولتی و خصوصی نسبت به افزایش حجم تجارت اقدام کنند.»
  تولید مشترک خودرو
وزیر خارجه آذربایجان نیز توافق بر سر تکمیل و بهره‌برداری از پروژه‌های مشترک نیمه‌تمام، اولویت قرار دادن اجرای پروژه‌های جدید بین دو کشور، توافق درخصوص تولید مشترک خودرو و لوازم یدکی خودرو، تولید تراکتور و ادوات کشاورزی و همچنین توافق برای تکمیل فاز دوم و بهره‌برداری از سد و نیروگاه‌های برقابی خدآفرین و قیز قلعه‌سی را از جمله محورهای مهم رایزنی‌های اقتصادی با همتای ایرانی خود اعلام کرد. 
بالا بردن ظرفیت پروژه کریدور شمال - جنوب
«بایراموف» همچنین پروژه کریدور شمال - جنوب را حائز اهمیت ویژه‌ای دانست و تأکید کرد که جمهوری آذربایجان آمادگی دارد در بالا بردن ظرفیت کریدور شمال - جنوب و ساخت و تکمیل راه‌آهن رشت ـ آستارا و تکمیل بارانداز ریلی در آستارا خدمات و تعهدات خود را اجرا کند. به گفته او قرار است احداث پل گذر عابر و خودرو بر رودخانه آستاراچای که در اوایل ژانویه ۲۰۲۲ کلنگ‌زنی آن انجام شده، تا پایان سال جاری میلادی تکمیل و به بهره‌برداری برسد.
وزیر خارجه جمهوری آذربایجان در نهایت این را هم افزود که در ماه مارس ۲۰۲۲ و در نشست کمیسیون مشترک اقتصادی بین دو کشور پروژه اتصال منطقه اقتصادی «زنگه‌زور» به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک جمهوری اسلامی ایران طرح و تصویب شده بود که بحث‌های فنی و مکان‌یابی آن انجام شده و در آینده نزدیک ساخت اولین پل در آن منطقه شروع خواهد شد و هماهنگی لازم برای احداث پل دوم نیز صورت خواهد گرفت. 
نشست سه‌جانبه تهران - آنکارا - باکو 
بخش مهم دیگر از رایزنی‌های صورت گرفته میان وزرای خارجه ایران و آذربایجان به رایزنی درباره همکاری‌های چندجانبه منطقه‌ای اختصاص داشت. 
امیرعبداللهیان با بیان اینکه در شرایط جدید فرمت‌های منطقه‌ای که بین دو کشور یا کشورهای دیگر وجود دارد باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: «در سفر هفته گذشته‌ام به آنکارا با برادرم چاووش‌اوغلو توافق کردیم نشست سه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری ترکیه را در تهران در سطح وزرای خارجه برگزار کنیم. امروز با برادرم جیحون درخصوص بازه زمانی و تاریخ آن توافق خواهیم کرد.» 
به گفته وزیر امور خارجه، شکل دیگری از نشست در سطح کارشناسان ارشد موسوم به اجلاس ۳+۳ در منطقه قفقاز وجود دارد که این اجلاس بین کارشناسان ارشد و در گام بعدی بین وزرای خارجه آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، روسیه،‌ ایران و ترکیه برگزار خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران در تاریخی که نسبت به آن توافق خواهد کرد میزبان این اجلاس در تهران یا یکی از شهرهای کشور خواهد بود.  
عادی‌سازی رابطه باکو و ایروان
وزیر خارجه آذربایجان نیز در ادامه با اشاره به جنگ ۴۴ روزه میان آذربایجان و ارمنستان یادآور شد که جمهوری آذربایجان خواهان عادی‌سازی روابط با جمهوری ارمنستان بعد از دوران جنگ است و گام‌هایی را در این زمینه برداشته است. او در این رابطه افزود: «پنج ماده اصلی که به امضای سند صلح بین دو کشور کمک می‌کند، تقدیم ارمنستان کرده‌ایم و آمادگی خود را برای بازگشایی حمل و نقل و ارتباطات بین منطقه‌ای بین آذربایجان و ارمنستان و تحدید حدود مرزی بین دو کشور اعلام و پیشنهادهایی را در این زمینه ارائه کرده و گام‌هایی را برداشته‌ایم.»
وزیر خارجه جمهوری آذربایجان خاطرنشان کرد: «اولویت اصلی بازسازی و آبادانی مناطق آزاد شده از اشغال است که بعد از ۳۰ سال، هموطنان ما و آوارگان اجباری جنگ به این مناطق باز خواهند گشت. در این خصوص همکاری‌های منطقه‌ای و اجرای پروژه‌های مشترک با کشورهای منطقه از جمله همسایه مهم ما، جمهوری اسلامی ایران یکی از چهارچوب‌های همکاری را تشکیل می‌دهد.» 
او همچنین اظهار داشت: «در همین راستا و برای آغاز، ساخت یک بیمارستان و مدرسه را به شرکت‌های ایرانی واگذار کردیم، ولی علاوه بر بحث بازسازی، بحث حضور شرکت‌های ایرانی در شهرک‌های صنعتی و مناطق آزاد تجاری جمهوری آذربایجان پیش‌بینی شده و معافیت‌هایی برای شرکت‌های فعال و سرمایه‌گذاران در آنجا در نظر گرفته شده که به توسعه و رشد مناطق حاشیه مرزی ما خواهد انجامید.»