نجات جان جبیر مادر

بیتا  میرعظیمی
خبرنگار

در نوبهار امسال که زیبایی شکوفه‌های درختان «کهور» و «کُنار» بیش از هر زمان دیگری در پارک ملی نایبند خودنمایی کرده و عطر خوش درختچه‌های «انجیر معابد» هر جنبنده‌ای را مست می‌‌کرد، یک رأس جبیر (گونه‌ای غزال ایرانی) حین زایمان دچار مشکل شد و تنها به دلیل نبودن امکانات لازم از جمله وجود آمبولانسی مجهز در حیات وحش، جنینش را از دست داد. چند ماه بعد از این حادثه تلخ، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر خبر از خرید یک دستگاه آمبولانس حیات وحش می‌‌دهد و به «ایران» می‌‌گوید: این آمبولانس با انجام امداد میدانی و کمک‌های اولیه در محل، انتقال گونه آسیب دیده با ایمنی بالا و استرس کمتر به مرکز نقاهتگاه، نقش حیاتی و با ارزشی در فرایند درمان گونه‌های حیات وحش استان بوشهر بازی می‌‌کند.
«فرهاد قلی نژاد» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در توضیحات بیشتر به «ایران» می‌‌گوید: این دستگاه آمبولانس با اعتبار ۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای درمان گونه‌های جانوری و حیات وحش استان خریداری و به اداره محیط زیست استان بوشهر تحویل داده شده است. هزینه خریداری و تجهیز آن نیز، از سوی پتروشیمی مروارید در اختیار صندوق ملی محیط زیست و اداره کل محیط زیست استان بوشهر قرار گرفته است. 
درمان حیاتی و اولیه گونه‌های جانوری
به گفته او آمبولانس حیات وحش، به سنجش علائم حیاتی، دستگاه‌هایی برای پایش کوتاه مدت و درمان موقت تا انتقال گونه مصدوم و آسیب دیده به نقاهتگاه درمان بوشهر، تجهیز شده است. چنانچه گونه جانوری آسیب دیده و یا مصدومی در منطقه یافت شود، می‌‌توان با این آمبولانس اقدامات درمانی و حیاتی اولیه را انجام داد و بلافاصله آن را به نقاهتگاه درمان در اداره کل محیط زیست انتقال دهیم. در این نقاهتگاه، گونه جانوری آسیب دیده و مصدوم، تحت درمان قرار گرفته و پس از بهبودی کامل به طبیعت بازمی‌گردد. همچنین با این آمبولانس، می‌‌توان از مرگ و میر بیشتر گونه‌های ارزشمندی مانند پلنگ، آهو و... گونه‌های دریایی مانند دلفین و... و سایر گونه‌های جانوری دیگر در استان بوشهر، با درمان فوری و اضطراری جلوگیری کرد. به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، این آمبولانس در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. البته در تمامی شهرستان‌ها نیز اقدامات اولیه درمان توسط دامپزشکان هماهنگ شده با اداره حفاظت محیط زیست انجام می‌‌شود. اگر گونه‌ای جانوری دچار مصدومیتی حاد شده و نیاز به انتقال به مرکز استان داشته باشد، بلافاصله این آمبولانس به آن منطقه اعزام می‌‌شود.
نجات جان «جبیر» مادر
«سالم احمدی‌زاده» محیطبان جوانی است که سال‌ها با عشق در پارک ملی دریایی نایبند مشغول به خدمت است. او درخصوص نجات جان یک رأس جبیر ماده (گونه‌ای غزال ایرانی) به «ایران» می‌‌گوید: فروردین ماه سال جاری در حین پایش و گشت و کنترل منطقه، یک رأس جبیر ماده را مشاهده کردیم که حال خوشی نداشت. با دوربین که خوب نگاه کردیم متوجه شدیم که این جبیر ماده، زایمان ناقص انجام داده و به دلیل گیر کردن گردن جنین در رحم، دچار مشکلات طاقت‌فرسایی شده است. وی می‌‌افزاید: به محض رؤیت این حادثه، بلافاصله تیمی از محیطبانان منطقه را تشکیل داده و با پهن کردن تور زنده‌گیری، جبیر مادر را زنده‌گیری کردیم. متأسفانه به دلیل نبودن آمبولانس و تجهیزات پیشرفته، از تجربیاتی که خودمان طی خدمت داشتیم استفاده کرده و تلاش کردیم تا جنین را خارج کنیم. اما موفق نشدیم؛ چرا که بخش زیادی از گردن جنین در رحم مادر گیر کرده بود و امکان خارج کردن آن بدون تجهیزات مکفی، امکانپذیر نبود.
جنین از دست رفت!
به گفته این محیطبان، استرس بسیار زیادی به جبیر مادر وارد شده بود و اشک از چشمان این موجود زیبا جاری شده بود. لحظه بسیار دردناکی بود؛ همه محیطبانان بسیار ناراحت و غمگین بودند. با دکتر «علی پور» دامپزشک عسلویه تماس گرفته و با یک دستگاه وانت، جبیر ماده و جنینی را که ناقص به دنیا آمده بود به دامپزشکی انتقال دادیم. جبیر ماده بشدت عفونت کرده بود و بیم از دست دادن جبیر ماده نیز می‌‌رفت. دکتر علی پور بلافاصله وارد عمل شده و در نهایت مادر را سزارین کرده و جنین را خارج کرد. متأسفانه جنین جانش را از دست داد اما جبیر مادر باوجود عفونت زیاد، زنده ماند. او چند روزی تحت مراقبت‌های ویژه در دامپزشکی قرار گرفته و پس از انتقال به سایت جبیر، حالش رو به بهبودی نهاده و خدا را شکر هم اکنون حالش بسیار خوب است. محیطبان پارک ملی نایبند می‌‌افزاید: اگر در زمان حادثه، آمبولانسی مجهز وجود داشت، حداقل این حیوان زبان بسته، استرس کمتری کشیده و شاید می‌‌شد جان جنین را نیز نجات داد. البته باوجود این حادثه تلخ و حوادثی مشابه، خوشبختانه باخبر شدیم که یک دستگاه آمبولانس حیات وحش در استان بوشهر فعال شده و در صورت رخداد حادثه‌ای مشابه برای گونه‌های جانوری دیگر، می‌‌توان روی آن حساب باز کرد. در شرایط اضطراری این آمبولانس مجهز و پیشرفته می‌‌تواند جان بسیاری از گونه‌های جانوری آسیب دیده در منطقه را نجات دهد.