سرمایه‌گذاری 7 میلیارد دلاری در میدان آزادگان در شرایط تحریم

 گروه اقتصادی / تفاهم‌نامه توسعه میدان مشترک آزادگان با تأمین مالی داخلی ۷ میلیارد دلاری روز گذشته امضا شد و به این ترتیب، طرح ‎توسعه یکپارچه ‎میدان نفتی مشترک آزادگان کلید خورد تا تولید از این میدان به 570 هزار بشکه در روز برسد. به این معنا که تولید از مخزن نفتی آزادگان (هم در بخش شمالی و هم در بخش جنوبی) بیش از 350 هزار بشکه در روز افزایش می‌‌یابد. وزیر نفت در این باره می‌‌گوید: «با این همکاری، برای نخستین بار در تاریخ صنعت نفت ایران، طرح ‎توسعه یکپارچه ‎میدان نفتی مشترک آزادگان، با تأمین مالی ۷ میلیارد دلاری بانک‌های دولتی و خصوصی، هلدینگ‌های اقتصادی و صندوق توسعه ملی و با هدف افزایش تولید این میدان به ۵۷۰ هزار بشکه در روز، عملیاتی خواهد شد.»
میدان آزادگان مهم‌ترین بخش میادین نفتخیز جنوب و بزرگترین میدان مشترک کشور است که از دو بخش شمالی و جنوبی تشکیل می‌‌شود. این میدان در جنوب غربی استان خوزستان واقع شده است و حالا دولت برای توسعه هر چه سریع‌تر و البته یکپارچه کردن این میدان، آستین بالا زده است. در این رابطه جلسات متعددی برگزار شده و با شناسایی موانع طرح توسعه قبلی، راهکارهای جدیدی اتخاذ شده است تا هرچه سریع‌تر تولید صیانتی از این میدان افزایش یابد. این درحالی است که طی سال‌های گذشته اقدامات توسعه‌ای مؤثری در این میدان رقم نخورده و چاه تولیدی حفر نشده بود.در همین مدت اندک از شروع به کار دولت سیزدهم، اقدامات متعددی در جهت این هدف انجام شده که ملزومات افزایش تولید از این میدان فراهم شود، برای مثال، ناوگان حفاری 60 درصد افزایش داشته و تقویت شده و 20 حلقه چاه از چاه‌های حفاری شده قبلی تولیدی شده است. طرح توسعه یکپارچه کردن این میدان نیز در همین راستا تعریف می‌‌شود.
توسعه یکپارچه آزادگان، از سطح تا مخزن
تولید 570 هزار بشکه‌ای که در این طرح هدفگذاری شده، قرار است با حفر بیش از 420 حلقه چاه تولیدی و تزریقی و احداث بیش از 430 کیلومتر خط لوله جمع‌آوری و انتقال نفت و آب محقق شود. منظور از توسعه یکپارچه میدان آزادگان، توسعه همزمان فاز دوم آزادگان شمالی و فاز دوم آزادگان جنوبی با کارفرمایی واحد و مدیریت یکپارچه مهندسی مخزن است.
نکته مهمی که در این طرح وجود دارد، بحث شیوه تأمین مالی است که از افزایش ظرفیت بانک‌های دولتی و خصوصی مطرح، صندوق توسعه ملی و شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) صاحبنام کشور رقم خواهد خورد. قرار است که 7 میلیارد دلار از این محل تأمین مالی صورت بگیرد.
در این طرح، بانک‌ها به عنوان سرمایه‌گذار دیده شده‌اند که در ریسک نیز شریک هستند، به عبارتی دیگر در این پروژه بانک به عنوان نهاد تسهیلات دهنده ریسک ناپذیر نخواهد بود.
ازدیاد برداشت نفت در آزادگان
علاوه بر مدیریت یکپارچه مهندسی مخزن و هم افزایی داخلی برای تأمین مالی طرح، از دیگر ویژگی‌های این طرح می‌‌توان به اجرای عملیات ازدیاد برداشت به صورت گسترده اشاره کرد. قرار است این اقدام با روش تزریق آب انجام شود.
چندی پیش، فریدون کردزنگنه، مدیر سرمایه‌گذاری و کسب‌ و کار شرکت ملی نفت ایران در این باره به «ایران» گفته بود: «برنامه افزایش ضریب بازیافت نفت خام یعنی افزایش برداشت نفت از این میدان در گام نخست برای رسیدن به رقم ۱۰ درصد تعریف شده است، یعنی از ۵ درصد کنونی به ۱۰ درصد خواهیم رسید و این کار با استفاده از روش‌های مطلوب ازدیاد برداشت در این میدان انجام خواهد شد. افزایش ضریب بازیافت موضوعی جدی است که ثروت کشور را افزایش می‌دهد. در غرب کارون حدود ۶۷ میلیارد بشکه نفت خام درجا وجود دارد که افزایش این ضریب بازیافت می‌تواند بشکه‌های نفت بیشتری را از این میدان مشترک در اختیار کشور قرار دهد.»
در این طرح توسعه، بخش قابل توجهی از ظرفیت خالی سازندگان داخلی کالا و تجهیزات و سایر پیمانکاران  EPC (مهندسی، تأمین تجهیزات، اجرا) و EPD (خدمات مهندسی، خرید، تأمین تدارکات و حفاری) به کار گرفته خواهد شد و اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در کشور و منطقه به همراه خواهد داشت؛ به ویژه در بخش‌های مرتبط با این صنعت از جمله ساخت پمپ و لوله و شیرهای سرچاهی.
تولید آزادگان در پایان سال جاری
میدان آزادگان از شمال در مجاورت میدان مجنون عراق قرار دارد و جزو میادین مشترک ایران است. از این رو لازم است تولید در این میدان به حداکثر برسد و به همین خاطر در اولویت‌های توسعه قرار گرفته است.
مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، می‌‌گوید: « تا پایان سال مرحله نخست توسعه این میدان تکمیل می‌‌شود و سطح تولید به ۲۲۰ هزار بشکه در روز می‌‌رسد.» کریم زبیدی درخصوص مرحله دوم،  بیان می‌‌کند: «در مرحله دوم، توسعه این میدان به شکل یکپارچه دنبال خواهد شد، به این ترتیب آزادگان شمالی و جنوبی را به شکل یکپارچه توسعه می‌‌دهیم و تولید از این میدان به ۵۷۰ هزار بشکه در روز می‌‌رسد.» 

نگاه
امضای تفاهمنامه توسعه یکپارچه میدان مشترک نفتی آزادگان
میدان مشترک آزادگان با مساحت 1500 کیلومترمربع در 80 کیلومتری غرب شهر اهواز واقع شده است و میزان نفت درجای آن حدود 32 میلیارد بشکه نفت برآورد می‌شود. ظرفیت تولید این میدان در حال حاضر ۱۹۰ هزار بشکه در روز است و تا پایان سال این رقم به 220 هزار بشکه در روز خواهد رسید. روز گذشته تفاهمنامه توسعه یکپارچه این میدان مشترک نفتی امضا شد و زمینه‌ها و بسترها برای افزایش مشارکت بانک‌ها و شرکت‌های ایرانی در این میدان به منظور افزایش تولید نفت تا 570 هزار بشکه تسهیل شد.
حجم سرمایه‌گذاری در طرح توسعه یکپارچه ۷ میلیارد دلار است که بانک‌های مهم کشور و شرکت‌های اکتشاف و تولید در این طرح سهامدار می‌شوند و بخشی از سهام این طرح نیز به مردم واگذار خواهد شد. ذی‌نفعان مهم این طرح علاوه‌بر شرکت‌های اکتشاف و تولید منتخب عبارتند از: شرکت‌های سرمایه‌گذار، بانک‌ها و پتروشیمی‌ها شامل دیگر مجموعه‌ها از جمله شرکت مشاور مادر به‌عنوان مسئول پیوستگی مطالعات و تهیه برنامه جامع توسعه میدان، تأمین‌کنندگان دکل‌های حفاری، سازندگان داخلی کالاها و تجهیزات و شرکت‌های فن‌ آور برای انجام مطالعات فناورانه و دانش‌بنیان مورد نیاز انجام طرح‌های فناورانه مانند افزایش ضریب بازیافت.
پیش‌بینی می‌شود ظرف دو سال پروژه به بهره‌برداری اولیه و آغاز بازگشت سرمایه برسد؛ پروژه‌ای که ظرفیت تولید نفت ایران را از حدود 4 میلیون بشکه کنونی به بیش از 4.3 میلیون بشکه در روز خواهد رساند.