قضات؛ محور پرونده‌های امنیتی

گروه سیاسی/ «بهره‌گیری از تخصص، تجارب و امکانات ضابطان قضایی در چهارچوب قانونی و همچنین نظارت بر رفتار آنان» از جمله دستورات رئیس قوه قضائیه در سخنرانی دیروز خود در جمع قضات و کارکنان دادسرای جرایم امنیتی تهران بود. همان موضوعی که رهبری معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با مقامات عالی رتبه قضایی و جمعی از مسئولان دستگاه قضا به آن اشاره و «تنظیم ارتباطات قوه قضائیه و ضابطان قضایی» را مورد تأکید قرار دادند و گفتند: «بر رفتار ضابطان باید مراقبت و نظارت شود که در حق متهم زیاده‌روی یا تندروی نشود. دستگاه قضایی نیز نباید تحت تأثیر ضابط باشد بلکه باید به‌صورت مستقل به مسائل رسیدگی کند، البته نظرات کارشناسی ضابطان نیز نادیده گرفته نشود.» پس از گذشت یک هفته از این توصیه رهبری، محسنی اژه‌ای صبح دیروز رهسپار دادسرای جرایم امنیتی تهران شد تا ضمن بازدید از دادسرای شهید مقدس - جرایم امنیتی تهران، در جمع قضات و کارکنان این دادسرا، تکلیف و مسئولیت خطیر مسئولان قضایی درخصوص نظارت بر کار ضابطان و کارشناسان و همچنین راستی‌آزمایی تمام مراحل فرایند دادرسی از جمله اقاریر متهمان را گوشزد کند.
مسئول رسیدگی قضایی، شخص قاضی است
رئیس قوه قضائیه در این دیدار توصیه‌های مهمی را خطاب به مسئولان و دست‌اندرکاران قضایی ذیربط درخصوص نحوه نظارت و تعامل با ضابطان مطرح کرد و گفت: مسئولان ذیصلاح قضایی و مشخصاً مقامات دادسرا باید ضمن بهره‌گیری از تخصص، امکانات و مسئولیت‌های قانونی ضابطان در امر خطیر کشف جرم و تعقیب متهم، بر این نکته مهم توجه داشته باشند که مسئول رسیدگی قضایی به پرونده شخص قاضی است و اوست که شرعاً و عرفاً پاسخگوی پرونده می‌باشد؛ بر همین مبنا، ضابط باید در کنار قاضی قرار گیرد و کمک کار او در سیر رسیدگی به پرونده باشد. به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، اژه‌ای در ادامه عنوان کرد: شناخت مقام قضایی از ضابط و ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی و کاری او موضوع بسیار حائز اهمیتی است و این شناخت به مرور زمان حاصل می‌شود. وی در همین راستا اضافه کرد: ما در فرایند دادرسی در عین اینکه به اخذ اطلاعات و کشف جرم می‌پردازیم، باید به مقوله تربیت و هدایت متهم نیز نگاه ویژه‌ای داشته باشیم؛ به طریق اولی در مورد ضابطان هم به همین شکل است و این رویکرد هدایتی و تربیتی متهمان و محکومان در ضابطان هم باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
جلوگیری از عدم صورتجلسه موارد بازرسی از سوی ضابط
رئیس دستگاه قضا در ادامه خطاب به مسئولان دادسرا تأکید کرد که از مسائلی نظیر عدم صورتجلسه ضابط پیرامون انجام مراحل مختلف بازرسی به سادگی عبور نکنند و چنانچه یک ضابط پس از اجازه مقام قضایی و با رعایت موازین قانونی، اقدام به بازرسی یا ضبط اشیایی از متهم کرد و نسبت به صورتجلسه کردن آن، اقدام لازم را ترتیب نداد، موضوع را به‌صورت دقیق پیگیری کنند؛ چرا که عدم صورتجلسه موارد بازرسی از ناحیه ضابط زمینه‌ساز مشکلات و فساد بوده و برای خود ضابط نیز خطرناک است.
ضرورت جمع‌آوری ادله پیش از بازداشت متهم
رئیس قوه قضائیه همچنین بر اهمیت و ضرورت جمع‌آوری ادله و اسناد ناظر بر اتهام انتسابی فرد پیش از مرحله احضار و بازداشت او تأکید کرد و گفت: باید از ضابط بخواهیم تا آنجایی که مقدور است قبل از مرحله بازرسی و جلب فرد، نسبت به جمع‌آوری ادله، اسناد و مدارک ناظر بر انتساب اتهام به فرد، اقدام کند و حتی الامکان نباید ابتدا فرد را بازداشت و سپس نسبت به تحصیل ادله اتهامی اقدام کرد. وی همچنین خطاب به مسئولان دادسرا گفت: در جریان دستوراتی که خطاب به ضابطان صادر می‌کنید، باید دقت داشته باشید تا حتی الامکان، اطلاعات پیرامون اتهام انتسابی به فرد، قبل از بازداشت او به دست شما برسد؛ البته در برخی موارد تحقق این امر ممکن نیست اما اهتمام شما باید آن باشد که تا حد مقدور، این مورد لحاظ شود.
نظارت بر وضعیت فرد بازداشتی و سرکشی از محل بازداشت او بدون اطلاع قبلی و برخورد محترمانه و کریمانه با خانواده متهمان از دیگر توصیه‌های اژه‌ای خطاب به مسئولان دادسرا بود. رئیس دستگاه قضا در پایان سخنان خود با اشاره به اهمیت تعامل میان مقام قضایی و ضابطان در امر برقراری و ارتقای امنیت و مقابله با جرایم سازمان یافته، خطاب به مسئولان دادسرا تأکید کرد: در برخورد با افرادی که به اشکال مختلف آرامش مردم را سلب می‌کنند و امنیت جامعه را به مخاطره می‌اندازند باید با نهایت سرعت، دقت و جدیت اقدام شود. اژه‌ای پس از این سخنرانی از بخش‌های مختلف این دادسرا بازدید به عمل آورد.