سلام به تجارت 10 میلیارد دلاری با هند

گروه اقتصادی/ بانک مرکزی هند در تصمیمی جدید قصد دارد به واردکنندگان و صادرکنندگان این کشور اجازه دهد تا پرداخت‌ها را به روپیه انجام دهند؛ با این تصمیم، تجارت هند با ایران، روسیه و همسایگان آسیای جنوبی آسان می‌‌شود. این تصمیم برای فعالان اقتصادی که به بازار هند دست یافته‌اند بسیار خوشحال کننده است، چرا که تجار می‌‌توانند در تسویه حساب‌های مالی به جای دلار، روپیه را مبنا قرار دهند و از سویی این امر کمک خواهد کرد روابط تجاری ایران و هند با  دهلی نو بسیار بهتر شود. پیش از این نیز روسیه، روبل را جایگزین دلار کرد؛ روسیه قبل از آغاز جنگ با اوکراین تصمیم گرفت که برای قدرتمند کردن ارزش پول ملی خود و کمرنگ کردن نقش دلار در اقتصادش، در تسویه حساب‌های صادرات و واردات روبل را بگنجاند. این امر برای ایران که در شرایط تحریمی به سر می‌‌برد یک اتفاق بسیار مثبت بود چرا که بدون نگرانی از تحریم‌های دوباره و ممنوعیت‌های بیشتر می‌‌تواند وسعت و عمق همکاری‌های خود را با کشورهای هدف صادراتی و وارداتی بیشتر کند. حال هند هم جای پای روسیه گذاشته و تصمیم گرفته که نقش دلار را در اقتصادش کمرنگ کند و به روپیه در بازار جهانی ارزش بیشتری دهد. در این میان دولت سیزدهم هم سعی کرد که کشورهای هدف صادراتی و وارداتی خود را ترغیب به استفاده از پول ملی کند؛ طی ماه‌های گذشته مذاکرات وسیعی صورت گرفت که دولت‌ها به این سمت حرکت کنند. در نشست‌هایی که مسئولان دولتی با کشورهای همسایه داشتند، از آنها خواسته شد که پول ملی کشورها جایگزین دلار شود. خیلی از کشورها از این طرح استقبال کردند و به نظر می‌‌رسد که بزودی کشورهای دیگر هم پول ملی خود را جایگزین دلار کنند.
بهبود روابط تجاری
حسین بامیری، رایزن بازرگانی ایران در هند درباره تصمیم جدید بانک مرکزی هند مبنی بر اینکه مبادلات تجاری این کشور می‌‌تواند با روپیه باشد به «ایران»، گفت: هند در راستای تقویت پول ملی خود تصمیم گرفته که واردات و صادرات بر اساس روپیه باشد؛ پیش از این نیز روسیه اعلام کرد که تجار می‌‌توانند مبادلات کالایی را با روبل انجام دهند، لذا به نظر می‌‌رسد که هند با بهره‌گیری از تجارب روسیه به این حوزه ورود کرده است، البته از سه سال پیش ما به هند اعلام کردیم که تجارت بر اساس روپیه انجام شود. او با بیان اینکه اگر تجارت با هند بر اساس روپیه باشد، می‌‌توان سطح مبادلات تجاری را مانند سال‌های گذشته (قبل از تحریم‌های خصمانه امریکا) افزایش داد، افزود: از سال 97، مبادلات تجاری ایران و هند کاهشی شد ولی از سال گذشته و با آغاز به کار دولت سیزدهم تجارت دو کشور رو به بهبود است.
رشد تجارت تا پایان سال جاری
بامیری با بیان اینکه تجارت با هند با پول ملی این کشور سبب افزایش مبادلات تجاری خواهد شد چرا که نقش دلار کمرنگ می‌‌شود، تصریح کرد: سال 97 حجم مبادلات تجاری ایران و هند بیش از 2 میلیارد و 13 میلیون دلار بود، اما با شروع تحریم‌ها روند صادرات و واردات بین دو کشور کاهشی شد به گونه‌ای که در سال 99 این رقم به یک میلیارد و 281 میلیون دلار رسید و در سال گذشته که این روند بهبود یافت رقم یک میلیارد و 817 میلیون دلار ثبت شد، لذا با روندی که وجود دارد و همچنین خواسته دولت‌ها برای تقویت همکاری‌ها تا پایان سال جاری رشد تجارت ادامه خواهد داشت. او گفت: اگر چالش نقل و انتقال پول بین ایران و هند پایان پیدا کند که قطعاً تجارت بر اساس ارز ملی دو کشور می‌‌تواند سبب این اتفاق شود، به طور قطع می‌‌توان تجارت با هند را بدون صادرات نفت به 10 میلیارد دلار رساند. تحریم تنها مباحث مالی نیست بلکه سایر موارد نیز وجود دارد اما موضوع مالی مهم‌ترین آن است. رایزن بازرگانی ایران در هند ادامه داد: بزودی مذاکرات با طرف هندی برای افزایش سطح همکاری‌ها و بخصوص جذب سرمایه گذاران آغاز می‌‌شود؛ این پتانسیل وجود دارد که در صورت عادی‌تر شدن شرایط حداقل 2 میلیارد دلار سرمایه گذار از هند جذب کنیم. او گفت: در آینده‌ای نزدیک، هیأت‌های تجاری از ایران به هند و بالعکس اعزام خواهند شد تا در راستای آن بتوان همکاری‌های جدیدی را تعریف کرد. دولت گذشته برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها و نداشتن بودجه لازم، تصمیم گرفت که دیگر در هیچ کشوری رایزن بازرگانی نداشته باشد؛ اتفاقی که بشدت در مبادلات و تعاملات تجاری بین ایران و سایر کشورها اثر منفی گذاشت. اما در دولت سیزدهم موضوع اعزام رایزنان بازرگانی به کشورهای هدف صادراتی احیا شد و اکنون ایران به بیش از 8 کشور رایزن بازرگانی اعزام کرده است. رایزن بازرگانی ایران در هند نیز بزودی در کشور هدف صادراتی مستقر می‌‌شود و قطعاً با سیاست جدیدی که بانک مرکزی هند اتخاذ کرده و همچنین افزایش تعاملات دولت‌ها می‌‌توان پیش‌بینی کرد که تجارت ایران و هند به سال‌های اوج خود بازگردد. گفتنی است، بانک مرکزی هند اعلام کرده سازوکاری برای تسویه مبادلات تجاری بین‌المللی با روپیه هند ایجاد شده است، تقویت رشد تجارت جهانی با تأکید بر صادرات از هند و حمایت از تمایل روزافزون جامعه تجارت جهانی به مبادلات با روپیه هند، از جمله تصمیمات گرفته شده در این‌باره است. این گام می‌تواند به صورت ویژه برای کشور‌های همسایه همچنین برای کشور‌هایی که تمایل دارند از روپیه به عنوان ارز پایه برای تنوع بخشی در قوانین تسویه حساب‌های خود استفاده کنند، کارآمد باشد. این اقدام همچنین به هدف بلندمدت دهلی نو برای بین‌المللی کردن واحد پولی این کشور کمک می‌کند.
 مزایای روپیه برای ایران
ابراهیم جمیلی، رئیس اتاق مشترک ایران و هند نیز درباره سیاست جدید هند در مورد تجارت به «ایران»، گفت: مبادله تجاری با هند بر اساس روپیه بسیار خوب است چرا که وابستگی به دلار بسیار کمتر می‌‌شود و از سویی تجارت بین دو کشور تسهیل خواهد شد، از آنجا که مبنای تجارت دلار بود روند صادرات و واردات مختل شده بود. نکته دیگر آنکه پرداخت‌ها سرعت پیدا می‌‌کند و دیگر مانند گذشته تجار معطل نخواهند ماند. تصمیم جدید بانک مرکزی هند باعث کمتر شدن نظارت‌های مربوط به تحریم هم خواهد شد. او ادامه داد: جایگزین شدن روپیه به جای دلار، اتفاق بسیار خوبی است که باید آن را به فال نیک گرفت و برای آن برنامه‌ریزی کرد؛ پیش از این نیز روسیه چنین امری را آغاز کرد و اکنون می‌‌بینیم که تجارت ایران و روسیه در مقایسه با سال‌های گذشته بهتر شده است. 
جمیلی گفت: خیلی از کشورها تفاهم‌های دوجانبه منعقد می‌‌کنند تا بتوانند بر اساس پول ملی خود تجارت داشته باشند، لذا این امر یک فرصت طلایی برای توسعه مبادلات و همکاری‌های مشترک است. او با بیان اینکه مبادلات تجاری ایران و هند رو به افزایش است، تصریح کرد: هند علاقه‌مندی خود را برای همکاری مشترک با ایران اعلام کرده است ما نیز خواهان توسعه همکاری‌ها هستیم، از همین رو در حال استخراج مشکلات هستیم تا  در مدت زمان کوتاه سطح همکاری‌ها را افزایش دهیم.
رونق تجارت با روپیه
عباس آرگون، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره اینکه تجارت با هند بر اساس روپیه چه ویژگی‌هایی خواهد داشت به «ایران» گفت: یکی از موضوعات مهم در این بخش تراز تجاری است، اگر تراز تجاری بین ایران و هند، مثبت باشد، مبادله تجاری با واحد پول روپیه بسیار اثربخش است. او ادامه داد: اگر پول ملی کشورها در تجارت مبنا قرار گیرد، می‌‌توان همکاری‌های مشترک را توسعه داد، اما این امر به شرطی است که بین دو کشور کالا مبادله شود، نه آنکه ما نفت بفروشیم و جای آن هیچ کالایی نتوانیم وارد کنیم، در این‌صورت دریافت روپیه هیچ ارزشی ندارد؛ البته در مورد هند این‌گونه نیست چرا که ما واردات و صادرات غیرنفتی به این کشور داریم. آرگون گفت: این امر در شرایطی برای فعال بخش خصوصی اثربخش است که به ازای صادرات، واردات داشته باشد چرا که برگشت روپیه به ایران برای تجار نفع ندارد. فعال اقتصادی دلار را با قیمت بالاتر به فروش می‌‌رساند و سودده است، اما در کشورهایی که صادرات و واردات انجام می‌‌دهیم پول ملی اتفاق خوبی است. او با بیان اینکه تجارت با روپیه باعث رونق تجارت می‌‌شود، گفت: سیاستگذاران با حمایت از این تصمیم جدید بانک مرکزی هند می‌‌توانند فضایی را فراهم کنند که تجار با شرایط بهتری فعالیت کنند.

برش

​​​​​​​تجارت میان ایران وهند که قبل از سال 97 بیش از 2 میلیارد دلار بود در سال 99 به حدود 2/1 میلیارد دلار رسید که‌با آمدن دولت سیزدهم به حدود 8/1 میلیارد دلار رسیده است. اخیرا بانک مرکزی هند به فعالان اقتصادی هندی اجازه داده تا پرداختها را به روپیه انجام دهند. این یعنی حذف دلار از چرخه مبادلات اقتصادی با هند. حالا زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که با این اتفاق بسیار بزرگ قرار است بزودی تجارت ایران و هند به 10 میلیارد دلار برسد.