تقویم تاریخ

فرزانه صنیعی

​​​​​​​در ۱۳ ژوئیه ۱۹۹۵، صرب‌ها طی کمتر از یک هفته حدود ۸ هزار مسلمان بوسنیایی را در سربرنیتسا قتل‌عام کردند.
گفته می‌شود این دومین نسل‌کشی بزرگ اروپا بعد از جنگ جهانی دوم است اما این چیزی از ارزش‌های صرب‌ها کم نمی‌کند، چون آنها بالاخره تلاش‌شان را کردند و اگر همان‌طوری ادامه می‌دادند اول می‌شدند. این کشتار در حالی رخ داد که سربرنیتسا از سوی سازمان ملل منطقه امن اعلام شده بود. از آنجا که رشادت‌های سازمان ملل بر احدی پوشیده نیست و همیشه در بحران‌های بین‌المللی خوش درخشیده، اینکه چرا این‌طور شد حقیقتاً محل تعجب است و تنها می‌توان گفت که آن هشت‌هزار نفر اجل‌شان رسیده بود و کاری‌اش هم نمی‌شد کرد. می‌گویند اجل که آمد در نمی‌زند.
همزمان با نسل‌کشی، چهارصد نیروی حافظ صلح هلندی نیز در منطقه حضور داشتند که در جریان کشتار واکنشی نشان ندادند. هرچند فرقی هم نمی‌کرد. مثلاً سازمان ملل که بارها واکنش نشان داده و ابراز نگرانی‌های شدید کرده مگر مردم راضی شده‌اند؟ هر کار بکنی باز مردم بهانه‌ای برای غر زدن پیدا می‌کنند. برای این واکنش نشان ندادن، دلایل مختلفی می‌توان ذکر کرد. از جمله اینکه آن سربازان در هلند پرورش یافته بودند و هلندی‌ها هم استاد پرورش گاوند. سوءتفاهم نشود، منظور این است که در صنعت پرورش نیروهای حافظ صلح در حد گاو پیشرفته نیستند و نباید به اندازه گاو از نیروهای حافظ صلح‌شان توقع داشت.
با گذشت سال‌ها از نسل‌کشی، هر ساله اجساد تعدادی از قربانیان، از درون گورهای جمعی منطقه سربرنیتسا کشف می‌شوند. عده‌ای می‌خواهند با بزرگ کردن این مسأله احساسات جهانیان را تحریک کنند حال آن که در هر جای دنیا گورجمعی را بشکافی قاعدتاً داخلش بقایای جسد پیدا می‌شود، نه چیز دیگر. در حاشیه کشتار مردان، صرب‌ها یکسری مشکلات جزئی هم برای زنان بوسنیایی ایجاد کردند که چندان قابل به عرض نیست، خصوصاً در حضور خانواده‌.