استقبال کشاورزان از کشت دانه‌های روغنی

امین محمودی/ پس از اصلاح ارز ترجیحی آرامش بر بازار روغن حکمفرما شده است که این امر مرهون کاهش شدید تقاضای کاذب در بازار و کاهش قاچاق این محصول به کشورهای همسایه است.
هم اکنون با افزایش تولید دانه‌های روغنی به نظر می‌‌رسد باید شاهد افزایش خودکفایی این محصول در کشور باشیم، به طوری که براساس برنامه‌ای 10 ساله کشورمان می‌‌بایست از سال 94 تا 1404 به خودکفایی 70 درصدی تولید دانه‌های روغنی می‌‌رسید اما تاکنون 10 درصد این برنامه محقق شده است.یکی از اصلی‌ترین عوامل عدم رشد خودکفایی دانه‌های روغنی به افزایش واردات این محصول از زمان اجرای سیاست تخصیص ارز ترجیحی به واردات روغن از سال 97 تا 1400 برمی‌گردد.
همین امر سبب شده که 50 درصد ظرفیت کارخانجات روغن‌کشی در کشور بدون استفاده بماند و از ظرفیت 5 میلیون تنی کارخانجات روغن نباتی تنها یک میلیون و 500 هزار تن روغن تولید شود.
سویا، کلزا، آفتابگردان، کاملینا، گلرنگ و کنجد از مهم‌ترین دانه‌های روغنی مورد کشت در کشور محسوب می‌‌شوند ولی با این حال بیشتر سهم کشت دانه روغنی در کشور را کلزا از آن خود کرده و به نظر می‌‌رسد با توجه به اقلیم کشورمان بهترین دانه روغنی برای افزایش تولید و کشت باشد.
از طرف دیگر از کلزا 47 درصد روغن استحصال می‌‌شود این در حالی است که در دیگر دانه‌های روغنی استحصال روغن کمتر است به طوری که به عنوان نمونه از دانه سویا  تنها 18 درصد روغن برداشت می‌‌شود. 
خرید 100 هزار تن کلزا از کشاورزان
از ابتدای سال تاکنون شرکت بازرگانی دولتی نزدیک به یک هزار و 260 میلیارد تومان هزینه برای خرید تضمینی دانه روغنی کلزا به کشاورزان پرداخت کرده است که این میزان برابر با 90 درصد مطالبات آنان است.
خرید تضمینی دانه روغنی کلزا همزمان با فصل خرید گندم در کشور آغاز شده است و تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار تن از این محصول از کلزاکاران سراسر کشور خریداری شده است، با این حال فصل برداشت کلزا تا پایان شهریورماه ادامه دارد و به نظر می‌‌رسد میزان خرید تضمینی این محصول با افزایش محسوسی روبه‌رو شود.استان خوزستان با خرید تضمینی بیش از ۵۶ هزار تن کلزا، پیشتاز خرید این محصول کشاورزی در کشور است و استان‌ ایلام با خرید ۱۲ هزار تن و استان فارس با خرید ۵ هزار تن در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
حمایت ویژه وزارت جهاد کشاورزی از کشت دانه‌های روغنی
قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم دانه روغنی کلزا در سال گذشته برای فصل جاری زراعی، ۱۵ هزار تومان تعیین شده بود که برای حمایت از تولیدکنندگان دانه‌های روغنی و تقویت انگیزه‌های تولید این محصول، قیمت آن به 23 هزار تومان برای هر کیلوگرم افزایش یافت و با توجه به اینکه خرید تضمینی این محصول در کشور با قیمت قبلی آغاز شده بود، مابه‌التفاوت بهای آن به کشاورزان که محصول خود را با قیمت ۱۵ هزار تومان به مراکز خرید تحویل داده بودند، پرداخت شد و در حال حاضر، هر کیلوگرم دانه روغنی کلزا با نرخ جدید یعنی 23 هزار تومان خریداری می‌شود.در واقع می‌توان گفت نرخ خرید تضمینی کلزا در سال‌جاری نسبت به سال قبل با افزایش 207 درصدی(از 7 هزار و 500 به 23 هزار تومان) و نسبت به سال 92 با افزایش 2200 درصدی(از هزار تومان به 23 هزار تومان) روبه‌رو بوده است.در این باره علیرضا مهاجر معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: با توجه به تداوم وضعیت کم‌آبی در نقاط مختلف کشور، بویژه در استان خوزستان، به منظور تشویق کشاورزان به کشت محصولات اساسی، قیمت خرید تضمینی کلزا به ۲۳هزار تومان برای هر کیلوگرم افزایش یافت و نرخ خرید تضمینی سویا نیز ۲۱هزار تومان تعیین شد.
استقبال کشاورزان از کشت کلزا به‌دلیل افزایش نرخ خرید تضمینی
افزایش قابل توجه نرخ خرید تضمینی کلزا سبب شده که بسیاری از کشاورزان در سال‌جاری از کشت برخی دیگر از محصولات کشاورزی از جمله صیفی جات دست کشیده و به سمت کشت دانه روغنی کلزا بروند، به طوری که در این خصوص اکبر فتحی، ‎ رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی می‌گوید: کشاورزان محصولاتی مانند پیاز، گوجه فرنگی و سیب زمینی  را که نیاز آبی بیشتری دارند  از زمین‌های کشاورزی خود حذف کرده و محصولاتی با نیاز آبی کمتر مانند گیاه کلزا، گیاهان دارویی و زعفران را جایگزین کردند که برای معیشت و گذران خود کشاورزان نیز بسیار مناسب است.