ورود شاخص‌های بنیادی به سطح ارزندگی

گروه اقتصادی/ با انتشار صورت‌های عملکرد مربوط به سه ماهه فصل بهار  مشخص شد که اکثر شرکت‌ها و صنایع موجود در بازار توانسته‌اند عملکرد بسیار مناسبی از نظر سودسازی داشته باشند. افزایش ارزش ریالی درآمدهای عملیاتی و سودسازی شرکت‌های بزرگ بازار باعث شد تا کارشناسان EPS‌های بالاتری را برای شرکت‌ها پیش‌بینی کنند که این امر متعاقباً سود‌های انتظاری کل بازار را بالا برد و باعث شد تا شاخص‌های ارزندگی بازار بار دیگر در سطح بسیار مناسبی قرار گیرند. 

کاهش 16 درصدی نسبت P/E
در یک هفته پایانی تیرماه و در روزهای ابتدایی مردادماه، شرکت‌های بورسی و فرابورسی اقدام به انتشار صورت‌های مالی سه ماهه خود کردند. در همین مدت نیز نسبت قیمت بر درآمد (P/E) بازار با کاهش 16 درصدی روبه‌رو شد و از سطح عدد 10 به حدود عدد 8.5 رسید. همچنین در بورس نیز این عدد از حدود عدد 9 با همین میزان کاهش به سطح عدد 7.5 رسید. بررسی روند 10 ساله این نسبت برای کل بازار سهام نشان می‌‌دهد که میانگین این نسبت برای کل بازار در حدود عدد 9 (عدد 7.6 برای بورس) بوده است و از نظر کارشناسان هرگاه این نسبت برای کل بازار از عدد 9 می‌‌گذرد، بازار در شرایط  بروز حباب در قیمت‌ها قرار می‌‌گیرد. همچنین این کارشناسان سطح عدد 6.5 را به عنوان کف رقم شاخص معرفی می‌‌کنند و براین باورند که اعداد پایین‌تر از سطح عدد 6.5 از بروز یک حباب منفی در بازار خبر می‌‌دهند.
بر این اساس، این نسبت که در سال‌های 1398 و 1399 در بالاترین سطح خود قرار داشت بار دیگر به سطح ارزندگی وارد شد تا سرمایه‌گذاری در سهام از نظر این شاخص جذاب‌تر شود. 
نسبت P/S بازار 12 درصد کاهش یافته است
نسبت قیمت بر فروش (P/S) بازار یکی دیگر از شاخص‌هایی است که  ارزندگی بازار را نشان می‌‌دهد. این نسبت که از تقسیم قیمت سهام شرکت‌ها (ارزش کل بازار) بر ارزش محصولات فروش رفته آنها به دست می‌‌آید از ابتدای تیرماه با کاهش 12 درصدی روبه‌رو شده و به سطح عدد 2.27 رسیده است.
در مورد این نسبت اعتقاد بر این است که  ایجاد یک جریان رشد فروش ثابت و قوی شرط اول برای شروع روند رو به رشد فعالیت شرکت‌ها در تمامی ابعاد آن است. کارشناسان بازه عدد یک تا 2 را برای این نسبت مناسب می‌‌دانند و هرچه این نسبت به عدد یک نزدیک‌تر شود، می‌‌توان بیان داشت که بازار به سمت ارزندگی بیشتر حرکت کرده است.
آمارها نشان می‌‌دهد، این نسبت در سال 1399 به بالاترین سطح خود و بالاتر از عدد 10 رسیده و از اواسط مردادماه شروع به کاهش کرده است. کارشناسان مهم‌ترین دلیل کاهش این شاخص را تا ابتدای زمستان 1400، کاهش تدریجی قیمت سهام می‌‌دانستند اما در سال 1401 و با ورود شاخص کل بازار به کانال یک میلیون و 500 هزار واحد همچنان این نسبت روند نزولی خود را ادامه داد تا کارشناسان این بار افزایش در میزان فروش و درآمدهای عملیاتی شرکت‌ها را به عنوان عامل اصلی تأثیرگذار بر این شاخص معرفی کنند. 

کاهش 23 درصدی قیمت به سود نقدی
نسبت قیمت به سود نقدی (P/d)  که از تقسیم قیمت سهام بر سود نقدی هر سهم به دست می‌‌آید یکی دیگر از شاخص‌هایی است که  برای بررسی ارزندگی بازار مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. مشاهده روند نزولی در این نسبت می‌‌تواند افزایش ارزندگی در سهام را نتیجه دهد از این رو سهامداران برای تصمیم‌گیری در مورد ارزندگی سهام به این نسبت توجه می‌‌کنند.
آمارها نشان می‌‌دهد از ابتدای تیرماه نسبت p/d بازار با 23 درصد کاهش به سطح عدد 13.38 رسیده که پایین‌ترین میزان از آذرماه 1398 بوده است.