سودسازی بانکی‌ها 54 درصد افزایش یافت

گروه اقتصادی/ انتشار صورت‌های مالی فصل بهار بانک‌های بورسی نشان می‌‌دهد که گروه بانک در بازار سهام توانسته در مجموع سودهای خالص شناسایی شده خود را به میزان 54 درصد افزایش دهد. افزایشی که به صورت نامتقارن بوده و درحالی که نمادهایی چون «وپاسار»، «وبملت»، «وتجارت» و «سامان» روند درآمدی و سودسازی خود را با نسبت‌های بسیار بالایی افزایش داده‌اند؛ نمادهایی مانند «وآیند»، «وگردش»، «وملل»، «دی» و «وزمین» با کاهش درآمدی و افزایش زیان روبه‌رو شده‌اند. از این رو آمارها نشان می‌‌دهد که در فصل بهار سال جاری، آن دسته از بانک‌هایی که وضعیت مناسبی را در دوره‌های قبل پشت سر گذاشتند در این دوره نیز توانسته‌اند عملکرد خود را ارتقا بخشند درحالی که بانک‌هایی که وضعیت عملکرد مناسبی نداشته‌اند در دوره جاری نیز نتوانسته‌اند عملکرد خود را بهبود بخشند.  
سود انباشته بانک‌ها به 29 هزار میلیارد تومان رسید
درحال حاضر 36 بانک و مؤسسه اعتباری غیربانکی ایرانی با حدود 23 هزار شعبه در کشور فعالیت می‌‌کنند که از این تعداد سه بانک دولتی تجاری، 5 بانک دولتی تخصصی و توسعه‌ای، 17 بانک غیردولتی تجاری، 4 بانک خارجی، 2 بانک غیردولتی قرض‌الحسنه، یک بانک مشترک ایرانی و خارجی و 4 مؤسسه اعتباری نیز ایرانی غیربانکی هستند.
از نظر بورسی اما، گروه بانک  با 20 نماد فعال و ارزش بازاری 334 هزار میلیارد تومان بیش از 5.37 درصد از کل بازار را در اختیار دارد که می‌‌توان فعالیت این صنعت را به دو دسته تقسیم نمود؛ در دسته اول بانک‌هایی قرار می‌‌گیرند که طی دوره‌های گذشته توانسته‌اند با انضباط مالی و صورت‌های مالی مناسب، نسبت کفایت سرمایه خود را در حد استانداردها نگه دارند و درمجموع عملکرد مناسبی را از خود به جای گذارند. دسته دوم بانک‌هایی هستند که با وجود ساختار مالکیت غیرمنظم و غیرشفاف از طریق شرکت‌های زیرمجموعه خود اقدام به بنگاه‌داری می‌‌کنند و این موضوع منجر به ورود بیش از حد دارایی‌های مسموم به پرتفوی آنها شده است. با این تفاسیر صورت‌های مالی سه ماهه بانک‌های بورسی نشان می‌‌دهد که به واسطه عملکرد مناسب بانک‌های بزرگ، این صنعت در حدود 29 هزار میلیارد تومان سود انباشته شناسایی کرده و از این رو نسبت قیمت به درآمد صنعت با کاهش قابل توجهی به سطح عدد 6.6 رسیده است. این صنعت در سه ماهه فصل بهار درحدود 137 هزارمیلیارد تومان درآمد داشته و درحدود 10 هزارمیلیارد تومان سود خالص شناسایی کرده است.  
تیغ دارایی‌های مشکوک‌الوصول این بار بر گردن بانک‌های بزرگ بازار
بحث دارایی‌های مشکوک‌الوصول که در سال‌های گذشته بیشتر بانک‌های دولتی و غیردولتی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده بود، این روزها همچنان در سیستم بانکی کشور مشکل‌آفرین می‌‌شود و با وجود عزم جدی دولت برای شناسایی و بازپس‌گیری پول‌ها از ابربدهکاران بانکی اما بازهم این موضوع به طور کامل مرتفع نشده است.
گزارش‌های فصل بهار بانک‌ها نشان می‌‌دهد که با وجود بهبود وضعیت دارایی‌های مشکوک‌الوصول در برخی بانک‌ها، اما این عنوان در 5 بانک اول بازار (از نظر ارزش بازاری) با افزایش روبه‌رو شده است و این بانک‌ها از این محل با هزینه‌های بیشتری نسبت به دوره‌های قبل از آن روبه‌رو شده اند.
این عنوان بخصوص در بانک‌های تجارت با 442 درصد و صادرات با 592 درصد  بیش از سایر بانک‌ها خودنمایی می‌‌کند. آمارها نشان می‌‌دهد در همین بازه هزینه دارایی‌های مشکوک‌الوصول بانک‌های ملت، پاسارگاد و گردشگری نیز به ترتیب با 6، 17 و 201 درصد افزایش روبه‌رو شده است.  
گروه بانکی در طول یک سال گذشته 16 درصد از ارزش بازاری خود را از دست داده است
آمارهای مربوط به معاملات سهام گروه بانکی نشان می‌‌دهد که این صنعت در طول یک سال گذشته در حدود 15.96 درصد از ارزش خود را از دست داده است. این موضوع در سال جاری تا حدودی تعدیل شده است و  از شدت کاهش قیمت‌ها در این صنعت کاسته شده است. براساس آمارهای منتشر شده، ارزش بازاری این صنعت در یک ماه گذشته 9.26 درصد و در سه ماه گذشته در حدود 12.58 درصد نزول داشته است. همچنین آمارهای مربوط به خرید و فروش حقوقی‌ها در این صنعت نشان می‌‌دهد که در یک سال گذشته حقوقی‌ها همواره متقاضی سهام بانکی بوده‌اند و بیش از 19 میلیارد برگ سهم را از حقیقی‌ها خریداری کرده‌اند.  
تعلیق نماد بانک آینده در بازار همچنان 
ادامه دارد
در بین بانک‌های فعال در بازار سرمایه نماد «وآیند» یکی از پربحث‌ترین نمادها در طول یک سال گذشته بوده است. وجود زیان انباشته بسیار بالاتر از سرمایه ثبتی، دارایی‌های مسموم در پرتفوی، انجام فعالیت‌های گسترده و غیرشفاف اقتصادی از طریق شرکت‌های زیرمجموعه و پرداخت سودهای بالا برای سپرده‌ها، همواره این بانک را به عنوان یک ابرچالش در سیستم بانکی بر سر زبان‌ها انداخته است. در روزهای پایانی شهریور 1400، با مشخص شدن ابعاد واقعی مشکلات این بانک و عدم توانایی بانک برای انتشار صورت‌های مالی تلفیقی و شرکت‌های زیرمجموعه، منجر شد تا نماد معاملاتی آن در بازار نیز بسته شود. از آن زمان تاکنون سازمان بورس به دلیل عدم حصول نتیجه در مورد رعایت استانداردهای گزارش دهی از طرف این بانک، تعلیق نماد معاملاتی آن را بارها تمدید کرده است. براساس آخرین اطلاعیه منتشر شده در سایت کدال این تعلیق از ابتدای مردادماه و به مدت یک ماه دیگر تمدید شده تا سهامداران این بانک همچنان در یک وضعیت بلاتکلیف چشم انتظار آینده باشند. این بانک در سه ماهه فصل بهار  درحالی که 30 درصد به هزینه سود سپرده‌هایش افزوده شده بود، در حدود 41 درصد از درآمد تسهیلات و سپرده‌گذاری خود را از دست داد و با تحمل هزینه‌های بالا در بخش اداری و عمومی و هزینه‌های مالی، زیان خالصی به میزان 8 هزار و 628 میلیارد تومان را شناسایی کرد تا مجموع زیان انباشته بانک به بیش از 103 هزار و 800 میلیارد تومان برسد.  
بانک سرمایه با همان مشکل بانک آینده
هرچند که ارقام زیان‌های شناسایی شده در بانک سرمایه به پای بانک آینده نمی‌رسد اما این بانک نیز در دوره‌های گذشته با زیان بسیار بالایی روبه‌رو شده است. این بانک نیز در دوره سه ماهه فصل بهار درحدود 14 درصد از  درآمد تسهیلات اعطایی و سپرده‌گذاری خود را از دست داده است، درحالی که هزینه سود سپرده‌های بانک با افزایش 11 درصدی روبه‌رو شده است. این موضوع در کنار افزایش هزینه‌های عمومی و اداری و تحمیل هزینه‌های بالای مالی، منجر شد تا زیان خالص بانک به بیش از 2 هزار میلیارد تومان برسد و مجموع زیان انباشته بانک تا بالای عدد 42 هزار میلیارد تومان بالا رود. 
کاهش چشمگیر سودسازی «وملل» به دلیل یک تصمیم
مؤسسه اعتباری ملل نیز از جمله نمادهایی بود که در فصل بهار با افت شدید درآمد و سودسازی روبه‌رو شد.  با کاهش 100 درصدی سود خالص سرمایه‌گذاری‌های این مؤسسه، مجموع درآمدهای عملیاتی آن با افت 42 درصدی روبه‌رو شد که با توجه به افزایش هزینه‌های اداری هزینه دارایی‌های مشکوک‌الوصول، هزینه‌های مالی و استهلاک، این مؤسسه در مجموع زیانده شده و در حدود 416 میلیارد تومان زیان شناسایی کرد.
رقمی که مدیران مؤسسه دلیل آن را انتقال بخشی از سرمایه‌گذاری‌های مؤسسه به دارایی‌های بلندمدت می‌‌دانند. شرکت در این باره این گونه توضیح می‌‌دهد: سرمایه‌گذاری در سهام شرکت تأمین سرمایه نوین در دوره مالی منتهی به 31 خرداد 1401 براساس ارزش بازار شناسایی گردید که با توجه به تصمیم مدیریت مبنی بر نگهداری بلندمدت سهام باعث تغییر در طبقه‌بندی سهام شرکت از سریع‌المعامله به بلندمدت شده است که این امر سبب کاهش چشمگیر خالص سود (زیان) سرمایه‌گذاری‌ها در این دوره شده است.