عرض ارادت موسیقایی

رضا مهدوی
موسیقی پژوه و نوازنده سنتور

قطعه « کاروان» در ابتدای مجموعه «خروش بحر» مقدمه وار، کوتاه و حزن‌آلود با گروه همخوان هم آوایی مزینی را براساس  فرهنگ عاشورایی با شعر سعدی و صدای گرم و نرم علیرضا افتخاری‌، سنگین و موقر آن طور که شایسته و رسم غمگساری است، گوش مخاطب را نوازشگری می‌کند. قطعه دوم «آواز و نی» در آواز دشتی است. نی نوازی فردین لاهور پور در جواب آوازهای خواننده با مطلع شعر:« گلی گم کرده‌ام، می‌جویم او را/ به هر گل می‌رسم می‌بویم او را» در متر آزاد به شکل آوازی روایتگری می‌کند سختی‌های سرزمین نینوا و آنچه را بر خاندان  امام ‌حسین (ع) گذشت. قطعه «سروخدا» در شور دشتی با شعر محتشم کاشانی:« خبراز رفتن آن سرو روانم می دهد/ بی خودم من، خبر از رفتن جانم می‌دهد» تصویرگری مناسبی را در سوگ تبیین می‌کند.آهنگساز و خواننده هر دو  در مهارت و تعهد به نوع  ارائه در موسیقی دستگاهی با گرایش مذهبی  توانسته‌اند هم‌پیمانی منطقی‌ای  را مبتنی بر تفکرات شخصیتی شاعر و عارف نامی چون محتشم کاشانی  نغمه‌ها را اصیل‌تر ازآنچه فکر می‌کنیم  تغذیه  شنیداری بدهند و این مجموعه را به عنوان یک شاخص منحصر به فرد در تولید هنردینی و نخبه‌گرا نمونه آفرینی و الگوسازی کنند. البته با دقت نظر در بهره‌برداری از موسیقی اقوام و نواحی ایران، بختیاری و خراسانی و نغمه‌های تنبور کرمانشاهان ...
قطعه «خروش بحر» در دستگاه چهارگاه  با شعرمحتشم کاشانی و دف نوازی مهرداد کریم خاوری  این بار حماسه وار و کوبشی مبتنی بر مفاهیم شعری تنظیمی متفاوت را ارائه داده که بیانگر بخش مهمی از رزم آوری‌های نبرد فکری در تاسوعا و نبرد جسمی در عاشورای حسینی است.قطعه « فراق» در مایه افشاری با شعر مهجور اصفهانی نیز سراسر ماتم و غم‌افزایی با شکوه مقتبس از رفتار و آیین ایرانی به درستی درآواز افشار از مهمترین نغمه‌های موسیقی ایران چینش شده  و بسیار شنیدنی و مؤثر به گوش و هوش جان رسوخ می‌کند. قطعه « وداع» که برای سومین مرتبه آهنگساز از اشعار محتشم کاشانی بهره  برده ، دارای مقدمه‌ای آواگونه و سازی و حنجره‌ای در چهارگاه است که اشاره دارد به نجواهای امام حسین  و یارانش درپی استغنا و بی نیازی از این دنیا،« ساربانا پُرشتابان بار از این منزل مبند/بس خرابم من یک امروز دگر محمل مبند». شور و حال و غم‌افزایی  پرطنین حنجره  علیرضا  افتخاری دراین تصنیف  ستودنی است  که گاه به گوشه بیداد اشاره دارد. قطعه  بی‌کلام« بربال ملائک» بر معیار ریتم استوار است و خوب به گوش می‌نشیند با تنظیمی که دارد و تک تک سازها آنگونه نقش‌آفرینی می‌کنند که شنونده بی نیازاز کلام و شعر باشد و همینطور در قطعه« کیمیاگران»  در مایه شور و دشتی که  آهنگساز خواسته بی کلام  تصنیف کند و با ساز اختصاصی خود سه تار  به همراه آواخوانی فضایی روحانی و محزونی را برای پایانی با شکوه از فلسفه فرهنگ عاشورایی و البته تأسف بار برای یزیدیان و همفکرانش ...رقم بزند.  فردین کریم خاوری   دربخشی از نوشته‌ای در جلد آلبوم آورده:« آنچه در یوم محرم 61 هجری  قمری گذشت، حماسه‌ای بی‌نظیر از تاریخ بشر بود که سرشار از پیام‌های فرهنگی، اعتقادی‌، سیاسی و اجتماعی است. دراین اثر سعی داشتیم قسمتی هر  چند کوچک  از بُعد حماسی و معنوی آن را با زبان نغمه  و نوا بیان کنیم...»در مجموعه « خروش بحر» که کاری است خودجوش و متعهدانه و نه سفارش‌مدارانه،  علیرضا افتخاری و فردین کریم خاوری و نوازندگان عرض ارادت  خالصانه‌ای ادا کرده‌اند با موسیقی ردیف دستگاهی متناسب با فرهنگ عاشورایی. مسعود آرامش مقدم (سنتور)، شروین مهاجر(کمانچه و آلتو)، شهرام غلامی(عود)، پریچهرخواجه (قانون)،سهیل سان احمدی(تارباس)، کاووس صابونی، محمدبرزین(ستارباس) دیگر نوازندگان هنرمند شایسته  آلبوم «خروش بحر»هستند که آهنگساز به زیبایی توانسته قابلیت‌های صوتی هر ساز را در جای جای هر اثر شکوفا سازی کند و به مصداق «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» این مجموعه شنیداری را که مثل فرهنگ رشادت و ایثار متعلق به همه روزهاست در همه اوقات شنیدنی کند.گفتنی است امروزه بیش از هرزمان دیگری نیازمند به شنیدن  موسیقی‌های جدی از گونه  دستگاهی و ملی در ساحت‌های مختلف دینی و ملی هستیم.
خروش بحر
آهنگساز: فردین کریم خاوری
خواننده :علیرضا افتخاری
ناشر:حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی۱۳۸۶