واردات با رمز‌ارز آغاز شد

پس از آنکه قانونگذار با ورود به فرایند تولید و استخراج رمزارزها این بخش را مدیریت و ساماندهی کرد، اکنون فاز دوم کار کلید خورده است. درحالی که از چندین ماه قبل اخباری مبنی بر استفاده از رمزارزها در صادرات و واردات از سوی مسئولان دولتی منتشر می‌شد، روز گذشته علیرضا پیمان‌پاک معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان توسعه تجارت در توئیتی از نخستین ثبت سفارش رسمی و موفق واردات با رمزارز به ارزشی معادل 10 ‌میلیون دلار خبر داد. براساس گفته‌های وی، این هفته اولین ثبت سفارش رسمی واردات با رمزارز به ارزشی معادل 10 میلیون دلار با موفقیت صورت پذیرفت. تا پایان شهریور‌ماه استفاده از رمزارزها و قراردادهای هوشمند به صورت گسترده در تجارت خارجی با کشورهای هدف عمومیت خواهد یافت.
با این رخداد، استفاده از ظرفیت‌های رمزارزها در تجارت خارجی بخصوص در زمینه مقابله با تحریم‌ها در دستور کار دستگاه‌های ذی‌ربط قرار گرفته است. رئیس کل سازمان توسعه تجارت در ابتدای زمستان سال گذشته عملیاتی شدن طرح استفاده از ارزهای دیجیتال در تجارت خارجی تا حدود یک ماه بعد را وعده داده بود. به گزارش مهر، علیرضا پیمان‌پاک در این‌‌باره اظهار کرده بود: بیش از ۱۵ جلسه کارشناسی با نمایندگان بانک مرکزی داشته‌ایم. اکنون در حال رسیدن به جمع‌بندی با بانک مرکزی بر سر موضوع استفاده از رمزارزها به‌عنوان یک کالا و عامل انتقال اعتبار در تجارت بین‌الملل هستیم. سازوکارهای این طرح پیاده‌سازی شده و طی هفته‌های اخیر عملیاتی می‌شود. وی تصریح کرده بود: می‌توانیم در ازای محصول صادراتی، رمزارز دریافت کنیم. با استفاده از بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند می‌توان رمزارزهای متداول و رایج جهانی را دریافت و در قالب همین بسترها می‌توان آنها را به وارد‌کننده منتقل کرد. به‌جای گرفتن ارز و استفاده از صرافی‌ها، می‌توان انتقال اعتبار را از طریق این سامانه‌‌ها انجام داد.
پیمان‌پاک در پاسخ به این پرسش که آیا منشأ این اعتبار باید ارزهای دیجیتال مجاز باشد یا خیر، گفته بود: توافقی که در داخل صورت گرفته و باز هم روی آن کار خواهیم کرد، این است که می‌توان از رمزارزهای مجازی که در کشور استخراج می‌شوند، در فرایند واردات استفاده کرد. با بانک مرکزی به توافق رسیده‌ایم و اکنون در حال پیاده‌سازی این بستر در سامانه جامع تجارت هستیم و درگاه‌هایی برای آن راه‌اندازی خواهد شد. پیمان‌پاک ادامه داد: در این طرح کاربر با استفاده از سامانه جامع تجارت، ثبت‌سفارش کرده و در سفارش خود ذکر می‌کند که اعتبار از محل رمزارز استخراج‌شده است. سپس می‌توان رمزارز را در قالبی که قابل‌ رصد است، به طرف خارجی انتقال داد و کالا را دریافت کرد. در زمینه دریافت پول و انتقال آن به واردکننده در حال برنامه‌ریزی هستیم و فکر می‌کنم تا 2 یا 3 هفته آینده قابل‌ اجرا باشد و واردکنندگان و صادرکنندگان بتوانند از آن استفاده کنند.
پیمان‌پاک همچنین درباره ابعاد عملکرد کارگروه مشترک ارزی گفت: کارگروه مشترک ارزی بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل شده اما اگر سیاست‌های ارزی با سیاست‌های تجاری هماهنگ نباشد، سیاست‌های تدوین‌شده منجر به کاهش صادرات و افزایش نرخ ارز می‌شود، زیرا برای تولید و ایجاد ارز محدودیت ایجاد می‌کند. وی با بیان اینکه در سال‌های 1397 تا ۱۴۰۰ نتوانستیم از کاهش ارزش پول ملی در جهت توسعه صادرات بهره بگیریم، گفت: تعمیم واردات در مقابل صادرات به همه کالاهای مجاز مصوب شده، اما می‌خواهیم واردات در برابر صادرات را نظام‌مند کنیم تا گروه‌هایی که برمبنای ارز آزاد کالای صادراتی تولید می‌کنند برای عرضه ارز حاصل از صادرات خود، مجبور به حضور در نیما و فروش ارز با نرخی ۱۵ درصد کمتر از ارز آزاد نباشند. وی ادامه داد: در حوزه رمزارزها نیز مذاکرات لازم انجام شده و در حوزه تجارت خارجی آیین‌نامه آن ابلاغ می‌شود. قصد داریم راه‌های جایگزین ال‌سی را در این باره دنبال کنیم که البته راهکارها شبه‌سوئیفت است. وی تصریح کرد: در بخش توسعه بازار چند گام برداشته شده که یکی از آنها توسعه تعداد رایزنان بازرگانی است. در همین راستا طی 4 ماه گذشته تعداد رایزنان بازرگانی افزایش یافته است. پیمان‌پاک تأکید کرد: به‌دلیل محدودیت‌های حاکمیتی نمی‌توان در حوزه رایزنان بازرگانی از بخش خصوصی استفاده کرد، اما سعی کرده‌ایم دایره رایزنان بازرگانی را افزایش دهیم و از سایر وزارتخانه‌ها نیز در این دایره گنجانده شوند.
چگونگی صادرات و واردات با استفاده از رمزارزها
بر اساس آیین‌نامه مربوط به استفاده از رمزارزها و قراردادهای هوشمند در صادرات و واردات، قرار است به‌کارگیری رمزارزها در چند گام و به صورت آزمایشی بزودی به اجرا درآید.
مشاور رئیس مرکز توسعه تجارت وزارت صمت در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» در بهمن ماه سال گذشته با اشاره به تعیین تکلیف آیین‌نامه استفاده از رمزارزها در واردات و صادرات گفته بود: قرار است به‌کارگیری رمزارزها در چند گام و به صورت آزمایشی بزودی به اجرا درآید. در حوزه واردات در گام اول قرار است کسانی که خودشان به صورت قانونی ماین رمزارز انجام داده‌اند بتوانند با استفاده از «رمزارز خود» شروع به واردات کنند.
احمد صالحی اضافه کرده بود: احراز کیف پول یا اینکه آیا رمز‌ارز تولیدی خود واردکننده است یا مبادله‌ای است و سؤالاتی از این دست، همه قابل اثبات و پیگیری هستند.
او ادامه داده بود: بر اساس این آیین‌نامه در گام دوم امکان استفاده از «رمز‌ارز غیر» نیز در سامانه فراهم خواهد شد. یعنی تولیدکننده مجازی که رمز‌ارز را ماین کرده در سامانه عرضه می‌کند و واردکننده با تخصیص این ارز واردات خود را انجام می‌دهد. در فاز سوم هم واردات با استفاده از رمزارز حاصل از صادرات در این آیین‌نامه دیده شده است. به این منظور چیزی شبیه به سامانه نیما تعریف شده که در آن صادرکننده با عرضه ارز خود در این سامانه رفع تعهد ارزی می‌کند و واردکننده هم میزان ارز مورد نیاز خود را تخصیص گرفته و واردات خود را انجام می‌دهد.
صالحی تأکید کرده بود: بنابراین رفع تعهد ارزی از طریق رمزارزها در گام سوم اجرایی خواهد شد. به این شکل که فرد در قبال صادرات خود رمز‌ارز دریافت می‌کند. او باید رمزارز را یا در یک صرافی (اکس چینج) داخل ایران یا خارج از ایران تبدیل به ارز فیات کند و با یکی از روش‌های مجاز (یا واردات در برابر صادرات یا به شکل ریالی یا عرضه در سامانه نیما) تعهد ارزی خود را رفع کند.
او با اشاره به کاربرد رمز ریال نیز توضیح داده بود: در حال حاضر فرایند کار این‌گونه است که وقتی متقاضی در سامانه می‌خواهد رمز‌ارز دریافت کند باید حساب واسطی وجود داشته باشد که این حساب واسط می‌تواند حاکمیت باشد. در این شرایط فرد متقاضی ریال خود را واریز می‌کند تا رمز‌ارز دریافت کند. بعد از اینکه رمزارز به کیف پول فرد رفت سامانه آن ریال را به حساب مالک رمز‌ارز واریز می‌کند، اما اگر ریال فرد متقاضی رمزپول باشد این می‌تواند به شکل هوشمند و خودکار به آسانی انجام شود. یعنی فرد ریال دیجیتال به حساب قرارداد هوشمند واریز می‌کند، کسی هم که قصد فروش رمزارز دارد رمز‌ارز را به حساب قرارداد هوشمند واریز می‌کند. پس از آن خود قرارداد ریال را به او و رمز‌ارز را به فرد مقابل خواهد داد.