غزل را زندگی از «سایه» دادند

فتح‌الله مجتبایی
نویسنده و مترجم

​​​​​​​دوستی من با هوشنگ ابتهاج از آخرین سال‌های دهه 20 شروع شد و پس از وقایع 1332 که خط‌ و مرزهای فکری پررنگ‌ شد، ارتباط ما نیز نزدیک‌تر شد. گاه‌گداری در دیدارها و جلسات فرهنگی و هنری، چند مرتبه‌ای هم در خانه کسرایی و دو، سه مرتبه‌ای هم در حیاط‌خلوت خانه نادرپور با سایه آشنایی صمیمانه‌تری پیدا کردم. این دوستی و دیدارها تا همین اواخر و اوقاتی که او در تهران بود ادامه یافت. سایه در قالب‌های مختلفی شعر می‌سرود اما به نظر من غزل‌های او را می‌توان از جمله برجسته‌ترین آثارش دانست. بی‌هیچ اغراقی، سایه یکی از بهترین غزل‌سرایان زمان حاضر است چراکه نهایت ذوق و خلاقیت ادبی و هنری‌اش را در آنها به کار برده است. در سال‌های درازی که در غربت غربیه و شرقیه سر کرده‌ام چند کتاب را هرگز از خود جدا نکردم، یکی از آنها دربردارنده مجموعه‌ای از غزل‌های هوشنگ ابتهاج بود که به همت یکی از دوستان گردآوری شده بود. به لطف آن اوقاتی که غزل‌های سایه را می‌خواندم یکی، دو بیت به یاد سایه، این دوست قدیمی، در ذهنم نقش بسته است:
جهان را از سخن سرمایه دادند
سخن را با غزل پیرایه دادند
جهان را زندگی از آفتاب است
غزل را زندگی از سایه دادند

یادش گرامی و نامش جاوید باد!