ژاله آموزگار: زریاب خویی دریای علم بود

گروه فرهنگی/ بیستم مردادماه سالروز تولد مورخ، ادیب نسخه‌شناس، نویسنده و مترجمی ایرانی بود که اگر در قید حیات می‌بود، شمع ۱۰۳ سالگی‌اش را فوت می‌کرد، اما ۲۷ سالی می‌شود (۱۴ بهمن ۱۳۷۴) که از دنیا رفته است؛ عباس زریاب خویی.
همزمان با سالروز تولد او برای گرامیداشت یاد و خاطره‌اش جمعی از اهالی فرهنگ همچون ژاله آموزگار، علی بهرامیان- معاون علمی مرکز دایرةالمعارف- دانش، نویسنده و شاعر و... در منزل او گرد هم آمدند.
به گزارش ایسنا، ژاله آموزگار، پژوهشگر و نویسنده و از همشهری‌های عباس زریاب خویی، او را آدم درخشان و متواضعی می‌خواند و می‌گوید: شخصاً هرگاه مشکلی داشتم به او تلفن می‌زدم که این چیست؟ و او با روی خوش جوابم را می‌داد. به نظرم عالم بودن آسان‌تر از آدم بودن است. او اهمیت نمی‌داد که چه کسی از او سؤال می‌کند زمانی که می‌پرسیدی آنقدر با جزئیات می‌گفت که آدم خجالت نمی‌کشید  چرا به او زنگ زده‌ام. او آدم بی‌نظیری بود، البته ما عادت داریم بگوییم فلانی بی‌نظیر بود، اما باید بگوییم چرا بی‌نظیر بود؟! زریاب خویی هم در علوم قدیم تبحر داشت و حتی در رشته ما در تاریخ پیش از اسلام.
آموزگار، زریاب خویی را دریای علم می‌خواند و تأکید می‌کند تنها عیبی که داشت این بود که کم نوشت و باید بیشتر از این می‌نوشت، البته مرحوم زریاب خودش ش بود و همه از او می‌پرسیدند.
این پژوهشگر تأکید می‌کند: قرن گذشته، قرن بزرگان بود، قرن کوچکان نبود. متأسفانه برای درگذشتگان خیلی مرثیه گفته‌ام که همه در اوج بودند ایرج افشار، دانش‌پژوه، شهیدی، محمدامین ریاحی و... . 
ژاله آموزگار می‌‌گوید: قرن گذشته، قرن پرباری بود، آن موقع هیچ‌کس نه برای مقام کار می‌کرد و نه برای چیز دیگری، فقط برای ایران کار می‌کردند. تمام تحصیلکرده‌هایی که آن زمان رفتند، همه برگشتند و همه به ایران خدمت کردند، چه پزشک، چه مهندس، چه معمار و چه نقاش. کسانی که بورس گرفتند و رفتند، هدف‌شان ایران بود و واقعاً ایران را ساختند. من متأسفانه مرثیه‌خوان آدم‌های بزرگی بودم، شرح حال آن‌ها را که خواندم دیدم آن‌ها آدم‌های بزرگی بودند که رفتند، امکان داشت بمانند و نمانند. ایرج افشار، آذرتاش آذرنوش و...نسلی بودند که ایران را دوست داشتند و هم برای ایران کار ‌کردند. آموزگار در پایان با تشکر از همسر زریاب خویی می‌گوید، ما همه از دانش زریاب خویی استفاده کردیم اما همسر او زحمت بسیاری کشید؛ با داشته و نداشته او ساخت. او خطاب به همسر خویی گفت: همه می‌دانیم خیلی فداکاری کردید و آنچه زحمت واقعی بود به دوش شما بود.
علی بهرامیان (معاون علمی مرکز دایرةالمعارف- بزرگ اسلامی دانش) در ادامه از مدخل‌هایی که زریاب خویی نوشته یاد می‌کند و می‌گوید: مرحوم خویی مدخل «کانت» را در «دایرةالمعارف فارسی» به سرپرسی غلامحسین مصاحب، نوشته است.  به گفته بهرامیان، کانت، قرآن، محمد و علی مدخل‌هایی هستند که زریاب نوشته، او همچنین شرح خاقانی و شرح حافظ را هم نوشته است.