عاشورا جوششی در راه احیای بعثت و غدیر

اسماعیل علوی
دبیر گروه پایداری

یاد و خاطره حسین بن علی(ع) و عاشورایش همواره در ذهن و زبان و قلم‌ها زنده و جاریست، چرا که عاشورا خود یک تاریخ است. رویداد عظیمی که رسالت احیای همه آنچه را انبیای الهی بویژه خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) برای بشریت به ارمغان آورده و در راه تبلیغ و نشر و تحقق آن رنج هزاران زخم زبان و شمشیر را به جان خریدند بردوش دارد.
همان طور که بعثت روز بلوغ و کمال عقل بشر و غدیر روز بلوغ و کمال دین بودند، عاشورا نیز روز بلوغ و کمال حماسه است؛ حماسه‌ای که با جوشش‌ خون انسان‌های پاکی همچون حسین بن علی(ع) همراه است. حماسه عاشورا همواره در طول تاریخ بزرگترین ضربه کاری را بر پیکر ستمگران و دنیاطلبان، این دشمنان دیرین مکاتب الهی، فرود آورده و به همین دلیل از فردای وقوع، تا به امروز آماج تیرهای زهرآگین تحریف قرار داشته و دارد. این حرکت با خارجی - خروج کننده علیه خلیفه مسلمین - و معرفی کردن شخصیت‌های نهضت عاشورا آغاز و با سوء‌استفاده ازاعتقاد به قضا و قدرالهی مسلمانان استمرار و با سعی در مسخ ماهیت و جوهره پیام و آرمان‌های عاشورا استمرار داشته و دارد. لکن به واسطه روح حماسی مستتر در این رخداد بزرگ و پویایی ذاتی آن، نتوانستند راه به جایی ببرند. عاشورا در طول تاریخ شعار عدالت طلبی و در بزنگاه‌های تاریخ نقش آفرین بوده است زیرا به موازات دشمنی‌های دشمنان و تحریف تحریف‌گران، پاسداران حریم حریت و جوانمردی نیز در معرفی چهره واقعی عاشورا همت گمارده و اقدامات مؤثری را پیرامون بازشناسی اهداف حماسه شورآفرین عاشورا به انجام رسانده‌اند.در مکتب امامیه، امامت ادامه نبوت و مکمل دین است که مسئولیت تشریع و بیان احکام، تبلیغ دین، قضاوت و حاکمیت بر سرنوشت مردم و اجرای احکام دین و حدود الهی را بر دوش دارد.اما با قدرت یافتن معاویه خطر انحراف در اهداف بعثت بیش از پیش جلوه‌گر شد زیرا در این دوره شرایط برای بازگشت ارزش‌های دوران قبل از اسلام فراهم آمده و برخی از تعالیم اسلام آشکارا نادیده گرفته شده و شیوه سلوک رسول گرامی اسلام(ص) رو به فراموشی گذاشت. خلافت اسلامی به سلطنت تبدیل شد و یزید پسر معاویه خلافت را به ارث برد. این بدعت بزرگی بود که برای بار اول در تاریخ اسلام به‌وقوع می‌پیوست. یزید فردی خوشگذران بود که نسبت به تعالیم دین بی‌اعتنا بوده و ای بسا بی‌حرمتی نیز روا می‌داشت. با موروثی شدن خلافت، شرایط برای رسالت محمدی(ص) بسیار سخت می‌شد. معاویه ابتدا جرأت نمی‌کرد نیت خود را علنی کند و قبل از آشکار کردن آن ابتدا سعی کرد هریک از مخالفان مطرح این کار را به نحوی ساکت کند. مدینه با حضور امام حسن و امام حسین(ع) و تعدادی از صحابه و قاریان قرآن هنوز ثقل معنوی جهان اسلام محسوب می‌شد و مخالفت مدینه با این اقدام معاویه می‌توانست دردسرساز باشد. از این‌رو معاویه در نخستین گام ابتدا با به شهادت رساندن امام حسن(ع) و ترور چند نفر از صحابه ساکن در مدینه، موانع مهم را از پیش روی خود برداشت. بعد به سراغ افراد آزمند رفته و با بذل و بخشش‌های فراوان نظر آنان را نیز جلب کرد. دومین پایگاهی که بالقوه مخالف موروثی شدن خلافت برای بنی امیه بود، عراق و مرکزیت سیاسی آن کوفه بود. هنگامی که معاویه موضوع را با «زیاد بن ابیه» حاکم وقت کوفه در میان گذاشت، وی زیر بار نرفت و عده‌ای دیگر همچون «سعید بن عثمان» نیز با آن مخالفت کردند. معاویه که دید هنوز بیعت گرفتن رسمی برای یزید زود است، طرح خود را به‌طور موقت به تأخیر انداخت تا در فرصتی مناسب این کار را علنی کرده و برای یزید بیعت بگیرد. اما اجل مهلتش نداد و پیش از آنکه بتواند خود صحنه‌گردان این ماجرا باشد، مرد. بعد از معاویه، یزید خود دست به کار شد. ابتدا افرادی را به مدینه فرستاد تا از امام حسین(ع) و سایر شخصیت‌های ساکن در مدینه بیعت بگیرند. پیدا بود که امام حسین(ع) با این بدعت آشکار مخالفت کرده و مقابل آن خواهد ایستاد. همین طور هم شد و پیش از آنکه یزیدیان در اقدامی پیشدستانه آن حضرت را در مدینه به شهادت برسانند، امام حسین(ع) با جمعی از یاران و اهل بیت خود شبانه عازم مکه شد و از آنجا با نیمه کاره گذاشتن حج، مسیر کوفه را پیش گرفت.
سیدالشهدا(ع) درمراسم حج آن سال وقتی حاجیان در صحرای منا حضور داشتند، از بنی‌هاشم خواست هر کس از صحابه و تابعین را که در مراسم حج هستند و مستعد شنیدن حرف حق به خیمه‌ حضرت دعوت کنند. دعوتی بی‌سابقه که می‌توانست حاوی پیامی مهم باشد.
طولی نکشید نزدیک 700 نفرجمع شدند. امام(ع) در جمع آنان از خطر فراموشی ارزش‌های اسلامی و فضایل امام علی(ع) و شایستگی‌های وی سخن به میان آورد. این اقدام امام حسین(ع) در ابتدای راه بیانگر آن است که نهضت عاشورا حرکتی در امتداد بعثت و غدیر و جهشی تاریخی در تبیین فلسفه انتظار می‌باشد.