گردشگری ادبی در سایه «ارغوان»

بیتا  میرعظیمی
خبرنگار

«ارغوان، شاخه همخون جدا مانده من، آسمان تو چه رنگ است امروز،آفتابی است هوا، یا گرفته است هنوز؟»
این اشعار بخشی از درددل زنده‌یاد «هوشنگ ابتهاج» با درخت ارغوانی است که سال‌ها در حیاط خانه‌اش، نظاره‌گر بالندگی و رشدش بود. درخت ارغوانی که قرار است طی چند روز آینده، پیکر باغبان مشهورترین ارغوان ادبیات ایران را با خاطراتی پر فراز و نشیب در آغوش گرفته و برای همیشه رهسپار خاک مادری‌اش (رشت) کند. رخدادی که به باور مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی، می‌تواند ظرفیت مناسبی را برای توسعه گردشگری ادبی در کشور فراهم کند.

وداع با «سایه» در کنار ارغوان
اواخر هفته گذشته و تنها چند روز پس از درگذشت زنده‌یاد «هوشنگ ابتهاج» متخلص به سایه، «یلدا ابتهاج» دختر این شاعر و پژوهشگر بزرگ ایران، خبر از انتقال پیکر پدرش (از آلمان) به موطن او (رشت) داده و در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «بر‌اساس هماهنگی‌هایی که با ایران انجام شده است مراسم تشییع پدرم از کنار درخت ارغوان انجام خواهد شد و از آنجا برای خاکسپاری به شهر رشت خواهیم رفت.» این در حالی است که پیشتر در فضای مجازی نقل شده بود که زنده‌یاد «سایه» وصیت کرده است که پیکرش زیر درخت ارغوان در خانه خودش به خاک سپرده شود.

رونق گردشگری ادبی
«سیدمصطفی فاطمی» مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی، درخصوص توسعه گردشگری ادبی با انتقال پیکر زنده‌یاد «هوشنگ ابتهاج» به خاک مادری‌اش (رشت)، به «ایران» می‌گوید: گردشگری ادبی، معرف فرهنگ و ادبیات هر کشور و منطقه‌ای بوده و مفاخر و مشاهیر ادبی، یکی از شاخص‌های مهم در توسعه گردشگری ادبی به‌شمار می‌روند. اگر چه اغلب نوشته‌ها و داستان‌های شخصیت‌های ادبی به زبان فارسی است؛ اما حضور آنها در کشور بسیار مغتنم بوده و با برگزاری رویدادها و استفاده از مؤلفه‌های فیزیکی آنها مانند مقبره و...، می‌توان ظرفیت زیادی را برای ترغیب افراد به سمت گردشگری ادبی ایجاد کرد.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی، اشاره‌ای به توسعه گردشگری ادبی در ترکیه با حضور «مولانا» کرده و می‌گوید: مولانا اشعار و اندیشه‌هایش از زبان فارسی نشأت می‌گیرد؛ اما حضورش در قونیه باعث شده سمت و سوی گردشگری ادبی به سمت این شهر در ترکیه سوق پیدا کند. در حقیقت تمامی شعرای نامی ایران از جمله زنده‌یاد «هوشنگ ابتهاج» که جایگاه ویژه‌ای نیز در ادبیات فارسی دارند، برای تمامی پارسی زبانان ایران و دیگر نقاط دنیا، می‌توانند ظرفیت خوبی را برای توسعه گردشگری ادبی فراهم کنند؛ توسعه گردشگری ادبی با سبک و سیاق خاص «سایه»، سبک و سیاقی ویژه و مورد تفوق بسیاری از شاعران در سراسر دنیا است. بر این اساس، هر جایی که پیکر این افراد مشهور و بزرگ به خاک سپرده شود، آن مرکز می‌تواند به مقصد گردشگری ادبی تبدیل شده و مورد توجه بسیاری از فرهنگ دوستان در سراسر دنیا نیز قرار گیرد.

معرفی فرهنگ غنی ایران
حقیقت آن است که امروزه گردشگری ادبی، توجه بسیاری از کشورهای دارای میراث ادبی و پشتوانه فرهنگی را به خود جلب کرده است. زمانی که ما در کشورمان از نعمت وجود یک نویسنده، شاعر یا اثر ادبی خاصی برخورداریم، مستعد خلق پدیده‌ای به نام گردشگری ادبی نیز هستیم؛ چرا که بازدید از محل تولد و تدفین ادیبان، موزه‎های ادبی، آثار ادبی و... از مؤلفه‌های اصلی گردشگری ادبی هستند. خوشبختانه در ایران زمین، زادگاه و محل رشد و نمو ادیبان، شاعران و نویسندگان برای همیشه مورد توجه بوده است. محل تولد نیما یوشیج در یوش و خانه شهریار در تبریز تنها چند نمونه از این جاذبه‌های گردشگری ادبی هستند.
هم‌اکنون نیز خاکسپاری پیکر زنده‌یاد «هوشنگ ابتهاج» در خاک مادری‌اش (شهر رشت)، می‌تواند فرصتی مناسب را برای توسعه گردشگری ادبی در این منطقه ایجاد کرده و زمینه‌ای را برای شناساندن فرهنگ غنی و ارزشمند ایران زمین به جهانیان و همچنین دوستداران و علاقه‌مندان این شاعر بزرگ، فراهم کند. بدون شک ایران زمین، با بهره‌مندی از گنجینه‌ای بی‌نظیر از ادیبانی بزرگ و فرهیخته همچون زنده یاد «سایه» می‌تواند در توسعه گردشگری ادبی بسیار موفق‌تر از گذشته عمل کند؛ گردشگری ادبی در ایران، می‌تواند به منبعی مهم از درآمدزایی تبدیل شده و مهم‌تر از آن، جهانیان را با فرهنگ غنی ایران آشناتر کند. ما در کشور عزیزمان ایران، به دلیل وجود تاریخ و فرهنگی غنی، حرف‌های بسیاری می‌توانیم در حوزه گردشگری ادبی برای گفتن داشته باشیم. امیدواریم مسئولان امر و متولیان امور ادبی و فرهنگی به این امر مهم توجه ویژه‌ای داشته باشند تا علاوه بر توسعه و رونق گردشگری ادبی در کشور عزیزمان، تمامی مردم دنیا را نیز از نعمت وجود چنین گنجینه‌های فاخری بهره‌مند سازیم.