ارزآوری4/1 میلیارد دلاری صادرات محصولات کشاورزی و غذایی

امین محمودی
خبرنگار

سازمان غذا و خواربار جهانی(فائو) اعلام کرده است که ایران باوجود آنکه کشوری خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود اما به دلیل وجود اقلیم‌های گوناگون در دل خود می‌تواند علاوه بر تأمین نیاز غذایی خود بخشی از مواد غذایی و محصولات کشاورزی کشورهای خاورمیانه را نیز تأمین کند و در این زمینه ارزآوری قابل‌ توجهی داشته باشد.
بازار 500 میلیون نفری صادرات محصولات کشاورزی
آمارهای گمرک نشان می‌دهد که طی 10 سال اخیر صادرات محصولات کشاورزی با افزایش قابل‌ توجهی روبه‌رو بوده است ،به‌طوری‌که این محصولات در زمان اوج تحریم‌ها توانستند بخش مهمی از درآمد ارزی کشورمان را تأمین کنند.در چهارماهه نخست سال‌ جاری،  2 میلیارد و 589 میلیون و 785هزار تن مواد غذایی و محصول کشاورزی به ارزش یک میلیارد و 398 میلیون و 27 هزار دلار از کشور به دیگر کشورها صادرشده است،به‌طوری‌که در حال حاضر ایران برای 500 میلیون نفر محصول کشاورزی و صنایع غذایی تولید می‌کند. عراق، چین، افغانستان،  پاکستان، ترکیه، کویت، عمان، امارات و کشورهای اوراسیا عمده‌ترین مقاصد صادراتی محصولات کشاورزی ایران محسوب می‌شوند، به‌طوری‌که تنها در 5 سال گذشته حدود 13 میلیارد دلار محصول کشاورزی و غذایی به عراق صادرشده است.
عبور از اقتصاد نفتی با تکیه‌ بر صادرات محصولات کشاورزی
اقتصاد کشورمان طی دهه‌های اخیر با بحران تکیه‌ بر صادرات منابع نفت روبه‌رو بوده است ،به‌طوری‌که کارشناسان همواره هشدار می‌دهند به دلیل تحریم‌پذیری این محصول باید روی صادرات دیگر کالاها تکیه کنیم.به‌عبارت‌دیگر ایران ظرفیت‌های زیادی برای توسعه صادرات غیرنفتی دارد، به‌طوری‌که یکی از مهم‌ترین این ظرفیت‌ها بخش کشاورزی است که در سال‌هایی که کشورمان با تحریم‌های شدید اقتصادی روبه‌رو بوده و صادرات نفت  به کمترین میزان خود رسیده، توانسته ارزآوری زیادی برای کشورمان به همراه داشته باشد.
 بخش کشاورزی موتور محرکه بسیاری از صنایع کوچک و بزرگ بوده و دارای نقش قابل‌ توجهی در اشتغالزایی نیز است ،بنابراین برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی باید به این بخش توجه شایانی شود. سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی کشور، حدود 11 درصد است اما میزان سرمایه‌گذاری در این بخش کمتر از 5 درصد است. از طرفی حدود 20 درصد از جمعیت کشور دارای شغل کشاورزی و دامداری هستند که درواقع این میزان تولیدکننده باید امنیت غذایی کل کشور را تأمین کند.
این موضوع اهمیت تولید و امنیت غذایی، کشاورز و محصولات کشاورزی را روشن می‌کند. از طرفی کشورمان دارای منابع غنی کشاورزی است و کشورهای منطقه به دلیل اقلیم خاص، در زمره بزرگ‌ترین واردکنندگان محصولات کشاورزی قرار می‌گیرند که این موضوع یک فرصت استثنایی برای ایران است، به‌عنوان‌مثال به‌طور میانگین 73 درصد از میزان کل صادرات ایران به کشور روسیه را محصولات کشاورزی تشکیل می‌دهد اما بااین‌حال سهم ایران از حجم واردات محصولات کشاورزی روسیه، چیزی کمتر از یک درصد است.
تقویت نظام توزیع؛ پلی برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی
محسن امینی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی اظهار کرد: برای فتح بازارهای بیشتر منطقه و توسعه صادرات باید قوانین و اقتصاد پایدارتری داشته باشیم و ممنوعیت‌های صادراتی را هر از چند گاهی اعمال نکنیم. وی افزود: طبیعتاً بازارهای منطقه برای تأمین کالای اساسی خود به دنبال تأمین پایدار کالاها هستند و نمی‌توانیم به‌صورت فصلی آنها را متقاعد به واردات محصولات کشاورزی از کشورمان کنیم. رئیس گروه کشاورزی اتاق ایران خاطرنشان کرد: طبیعتاً برای توسعه صادرات اعطای مشوق صادراتی به تولیدکنندگان و صادرکنندگان می‌تواند بسیار مهم قلمداد شود. امینی تأکید کرد: از طرف دیگر باید در کشورهای مقصد صادرات محصولات کشاورزی و غذایی نظام توزیع را تقویت کرد و سپس با کمک رایزن‌های تجاری خود در این کشور محصولات کشاورزی و تولیدات غذایی را با ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این کشورها تقویت کنیم.
کاهش هزینه‌های تولید، راه افزایش صادرات
همچنین رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در گفت‌وگو با «ایران» عنوان کرد: برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی و ارزآوری آنها باید هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی و مواد غذایی کاهش یابد. وی افزود: به‌عنوان‌مثال در حال حاضر قیمت میوه‌های هسته‌دار در بازارها به‌شدت افزایش‌یافته که این امر طبیعتاً سبب خواهد شد بازارهای صادراتی این محصولات از بین برود.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی اظهارکرد: نظارت بر تولید و عرضه محصولات کشاورزی و بسته‌بندی این محصولات برای صادرات نیز می‌تواند به افزایش کمی و کیفی این محصولات کشاورزی منجر شود.