ارزآوری 88 میلیون دلاری صادرات پسته

امین محمودی
خبرنگار
​​​​​​​

طی چند دهه اخیر پسته در کنار زعفران و خاویار جزو ارزآورترین کالاهای صادراتی بخش کشاورزی بوده است به طوری که همواره ایران بزرگترین صادرکننده این محصول در جهان بوده است، اما با این حال طی سالیان اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکسالی و سرمازدگی باغات و اراضی این محصول کشورمان پس از امریکا به رتبه دوم صادرکنندگان پسته در جهان سقوط کرده است. 
تولید 135 هزار تن پسته در کشور
ایران با  دارا بودن 357هزار هکتار، از نظر سطح زیرکشت پسته در دنیا مقام اول را دارد که متوسط میزان برداشت محصول در واحد سطح در کشور ما بین 500 تا 700 کیلوگرم است. به طوری که میزان تولید پسته در کشورمان به 135 هزار تن رسیده که نزدیک به 90 درصد آن همچنان به دیگر کشورها صادر و 10 درصد آن به مصرف داخلی می‌‌رسد. 20 درصد پسته کشور در استان‌های کرمان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و سمنان، یزد، مرکزی، قزوین و در مناطقی از استان تهران تولید و 80 درصد آن از مزارع شهرستان رفسنجان استان کرمان برداشت می‌‌شود. از طرف دیگر آمارهای صادراتی گمرک طی چهار ماهه نخست سال نشان می‌‌دهد تاکنون 12 هزار و 107 هزار تن پسته به ارزش نزدیک به 88 میلیون دلار به دیگر کشورها صادر شده است که بیشترین میزان آن به کشورهای چین، هند و امارات صادر شده است.
تولید 135 هزار تن پسته در کشور
محمد صالحی، رئیس هیأت ‌مدیره انجمن پسته در گفت‌وگو با «ایران» گفت: در دو سال گذشته به دلیل خشکسالی و سرمازدگی از میزان تولید پسته کاسته شده است. وی با بیان اینکه طبیعتاً این کاهش تولید سبب کاهش صادرات نیز می‌شود، افزود: علاوه بر این صادرکنندگان با مشکل تعهد ارزی روبه‌رو هستند به این صورت که همه صادرکنندگان معتقدند باید پول صادرات پسته به کشور بازگردد بااین‌حال مجبوریم ارز آن را به نرخی که دولت اعلام کرده صادر کنیم که این نرخ 15 درصد پایین‌تر از میزان واقعی است. رئیس هیأت ‌مدیره انجمن پسته خاطرنشان کرد: به همین دلیل طی روزهای اخیر دو نشست با رئیس سازمان توسعه تجارت داشتیم که ایشان قول حل این مشکل را با کمک وزارت صمت و بانک مرکزی داده است تا دوباره شاهد توسعه صادرات پسته و ارزآوری بیشتر این محصول باشیم. صالحی گفت: در حال حاضر بیش از 30 هزار تن پسته در انبارهای کشور وجود دارد که متقاضی خارجی نیز برای خرید آن وجود دارد که امیدواریم با کمک سازمان توسعه تجارت این میزان پسته به دیگر کشورها صادر شود. وی افزود: برداشت پسته از باغات و مزارع سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی شروع‌شده و از 10 شهریور نیز برداشت این محصول در بزرگ‌ترین استان تولیدکننده آن یعنی کرمان آغاز خواهد شد. رئیس هیأت ‌مدیره انجمن پسته بابیان اینکه در سال 99 حدود 220 هزار تن و در سال گذشته 150 هزار تن پسته در کشور تولید شد، اظهار کرد: با این ‌حال متأسفانه به دلیل خشکسالی و سرمازدگی انتظار می‌رود تا 15 مهرماه (اتمام فصل برداشت) 135 هزار تن پسته از باغات سراسر کشور برداشت شود که با توجه به 30 هزار تن موجودی انبارها در مهرماه 165 هزار تن پسته در کشور موجود خواهد بود. صالحی در ادامه خاطرنشان کرد: قیمت هر کیلو پسته صادراتی بسته به انواع مختلف آن بین 7 تا 9 دلار و کشورهای مقصد این محصول چین، کشورهای اروپایی، خاورمیانه، هند و روسیه هستند. 
سرمازدگی 50 درصد از باغات پسته در بهار سال جاری
وی در بخش دیگری از سخنان خود خسارت‌های ناشی از سرمازدگی به باغات پسته کشور را بیش از 50 درصد دانست و گفت: فصل شکوفه زدن پسته از 10فروردین تا اول اردیبهشت است به همین دلیل امسال در این بازه زمانی هوا به زیر صفر درجه هم رسید که سبب سرمازدگی پسته شد. این فعال اقتصادی ادامه داد: 2 سال پی‌درپی سرمازدگی بهاره محصول پسته را از بین برد و هزینه‌های زیادی را به  کشاورزان تحمیل کرد. رئیس انجمن پسته ایران تصریح کرد: توان بسته‌بندی پسته برای صادرات در کشور وجود دارد اما ازآنجایی‌که تعرفه واردات و گمرکی پسته بسته بندی شده زیاد است ازاین‌رو به‌صورت فله صادر می‌شود. وی امریکا را مهم‌ترین رقیب ایران در تولید پسته دانست و افزود: سال گذشته در امریکا حدود 600 هزار تن پسته تولید شد که این حجم از تولید در مقابل 150 هزار تن پسته تولیدی ما بسیار بالاتر است، در حال حاضر امریکا رتبه نخست را در تولید پسته در جهان دارد. این فعال اقتصادی در پایان تصریح کرد: امکان رشد پسته در مناطق کویری بیشتر است هرچند در 27 استان کشور پسته تولید می‌شود اما وقتی آب به میزان کافی نباشد درنتیجه نمی‌توانیم امیدوار به توسعه تولید باشیم.  
تصمیمات ارزی خاصی برای صادرات پسته گرفته خواهد شد
طی روزهای اخیر سازمان توسعه تجارت برای توسعه صادرات پسته نشست‌هایی را برای حل مشکلات موجود این بخش با تولیدکنندگان و صادرکنندگان صورت داده است. علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت در این باره گفت: تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات انجام می‌‌دهیم، نه تنها پسته که 80 درصد کالاهای صادراتی ما همین مشکل را دارد. پیمان پاک با بیان اینکه این سازمان تمام تلاش خود را برای بازنگری قوانین و بخشنامه‌های موجود انجام می‌‌دهد، گفت: برای حل مسائل ارزی و ایجاد راه حل بشدت تلاش می‌‌کنیم، اما اجرای این راهکار بیش از 2 ماه زمان می‌‌برد. وی تصریح کرد: در موضوع خشکبار و بویژه پسته باید در جلسه‌ای با معاون اقتصادی رئیس جمهور همه مسائل مربوط به صادرات آمار مطرح شود و با توجه به نتیجه جلسه مصوباتی از ستاد هماهنگی اقتصادی با حضور رئیس‌جمهور این مشکل در مورد سایر گروه‌های محصولات نیز صدق می‌‌کند و ما اولین گروه از محصولات دانش بنیان را ساخته‌ایم که مشکلات مشابهی دارند.