فشار روانی نقاب‌ها جبران‌ ناپذیر است

دکتر مهدی نیک ‌عهد
پژوهشگر حوزه کودک و رسانه

«هیچ کس معمولی نیست» (nobody is normal)، انیمیشنی کوتاه، آموزشی، انگیزشی و انتقادی برای کودکان است. این انیمیشن به منظور تبلیغ کمپینی با نام «هیچ کس معمولی نیست» استفاده شده است. هدف این کمپین رسیدگی به مشکلات روحی و روانی کودکان بود.
ماجرا از این قرار است که موجودی عجیب با شکل و ظاهری غیرعادی که مجبور به پوشاندن و پنهان کردن آن است، در پوشش و لباسی عادی و شبیه به انسان‌ها وارد مدرسه می‌شود. به همین دلیل هر روز درگیر دلهره و اضطرابی است تا همکلاسی‌ها متوجه این پنهانکاری وی نشوند تا اینکه سرانجام اتفاقی می‌افتد و ظاهر واقعی او در معرض دید همکلاسی‌ها قرار می‌گیرد و ادامه ماجرا...
این انیمیشن، قصه یا روایت نقص‌ها یا معایبی است که کودکان در خودشان کشف می‌کنند و چون این گمان را دارند که فقط خودشان نواقصی دارند و مابقی دوستان و اطرافیان بی عیب و نقص یا کامل هستند، همواره در تلاشند تا نقص خود را پنهان کنند. این پنهانکاری، فشار و استرس فراوانی را به کودکان تحمیل می‌کند. تماشای انیمیشن «هیچ کس معمولی نیست»، به کودکان می‌‌گوید که آنها تنها نیستند و آدم‌های اطرافشان هم ممکن است نقص‌هایی داشته باشند و احساساتی نظیر «پنهان کردن نواقص»، «اعتماد به نفس پایین»، «شرم»، «اضطراب از مواجهه با دیگران» یا «متناسب با معیارهای جمع نبودن»، حس‌های مشترکی است که ممکن است همه انسان‌ها یا همه همسالان یا همکلاسی‌هایشان داشته باشند و این وضعیت تجربه‌ای مشترک است.
در واقع هدف این انیمیشن ضمن آموزش نحوه مواجهه کودکان با معایبشان، کاهش دادن استرس و فشاری است که کودکان در محیط‌های جمعی به سبب پنهان کردن معایب خود متحمل می‌شوند. مهارت فرزندپروری والدین می‌‌تواند سهم مهمی در آموزش به فرزندان برای پذیرش خود و نقاط ضعف و قوتشان داشته باشد.
به نظر می‌‌رسد که این انیمیشن برای بزرگسالان هم در دنیای پر از تظاهر امروز آموزنده باشد و نیز دعوتی به شمار آید به اینکه بدون هیچ ظاهرسازی، فریبندگی، شعار و تظاهر، خودمان باشیم. خودمان باشیم؛ نه چون آنهایی که در فضای مجازی نگران کنار رفتن نقاب‌ها هستند؛ زیرا آسیب روحی و جسمی که اضطراب، استرس و فشار روانی حفظ نقاب‌ها به ما ممکن است وارد کنند، با هیچ دستاوردی جبران‌پذیر نیست. دیدن این انیمیشن، التیامی است بر رنجی که  حاصل پنهان کردن خود واقعیمان از دیگران است.