صف بیم و امید

سخنگوی فرماندهی انتظامی کل کشور خبرداد صدور ۴۲۰ هزار برگ گذرموقت ویژه اربعین

آزاده سهرابی / ده روز مانده به اربعین. روزی که میلیون‌ها ایرانی را راهی کربلا می‌کند. چند هفته‌ای است زائران اربعین در مسیر رسیدن به زیارت
 عتبات عالیات به سمت عراق راهی هستند و از دو روز گذشته این سفرها با رشد روزافزونی روبه‌روست به‌طوری که فقط از 12 شهریور تا روز گذشته سفرها 68 درصد افزایش یافته است. اگر مسئولان پیشتر پیش‌بینی سفر 3 میلیون و 500 زائر تا 4 میلیون و 200 زائر را داشتند حالا خبرها حکایت از پیش‌بینی بیش از 5 میلیون زائر است. استقبال از پیاده روی اربعینی به قدری بوده که اگرچه براساس تصمیم ستاد مرکزی اربعین، قرار بود فعالیت موکب‌های ایرانی در مبادی مرزی از ۸ صفر و موکب‌های مستقر در عراق از ۱۰ صفر آغاز شود اما به‌دلیل حضور چشمگیر زائران، فعالیت موکب‌های مرزی عملاً از چند روز پیش آغاز شده و هم‌اکنون به ۱۰۰ درصد ظرفیت رسیده است. از سوی دیگر تا به حال بالغ بر 2 میلیون و 500 هزار نفر در سامانه سماح برای این سفر ثبت نام کرده‌اند و عده زیادی برای ثبت نام در انتظار هستند. 
گرچه رایزنی‌ها با مسئولان عراقی برای سفر اربعین امسال بسیار زود شروع شد و اطلاع‌رسانی برای سفر دانشجویان، سربازان و... نیز اعلام شد و بعد از دو سال که کرونا سفر اربعین را تحت‌الشعاع قرار داده بود 1401 با تمهیدات بسیاری از ارگان‌ها و رایزنی‌ها این سفرها از اول محرم آغاز شد اما حالا نگاهی به فضای مجازی، سر زدن به برخی آژانس‌های مسافرتی، گذر کردن از اداره گذرنامه در خیابان مطهری یا سر زدن به یکی از دفاتر شلوغ پلیس +10 نشان می‌دهد که مردم گلایه دارند. 
گلایه این روزهای زائران از نبود بلیت اتوبوس برای رسیدن به مرز است. از تأخیر در صدور گذرنامه یا صف‌های طویل برای زدن یک مهر خروج موقت اربعین روی گذرنامه، از معطل ماندن طولانی در صف‌ها و... است. گرانی بلیت‌های هواپیما را نیز اضافه کنید به اینکه ظرفیت این بلیت‌ها کم است و حالا مشکلات اتباع پاکستانی و افغانستانی هم اضافه شده است. روز به روز بر ازدحام مسافران سفر به عراق برای اربعین افزوده می‌شود اما یکی از مسافران می‌گوید:« بلیت اتوبوس قم به مهران پیدا نمی‌شود.» آن یکی می‌گوید:«بلیت هواپیما را برای پدر و مادر پیرمان می‌خواستیم بگیریم که هم کمیاب شده و هم گران.» دیگری می‌نویسد:«مردم جلوی آژانس‌های مسافرتی و پای اینترنت مستأصل شده اند.» و از همه مفصل‌تر یکی از کاربران در اینستاگرام شرح مفصلی می‌دهد که:« از یک ماه پیش و بعد از چندین بار رفت و آمد به پلیس +10 و کلی التماس نهایتاً کارهای گذرنامه‌ام 15 روز پیش انجام شد و گفتند نهایتاً 10 روزه می‌فرستند درب منزل. 15 روز گذشت و نیامد. چند روز پیش پیامک آمد که اگر گذرنامه نیامده به اداره گذرنامه بروید. امروز رفتم شهرآرا اداره گذرنامه. صحرای محشر بود. باید یکساعت زیر آفتاب در صف می‌ماندیم تا وارد سوله اصلی بشویم. وقتی وارد سوله می‌شدیم هزاران نفر آدم می‌دیدی و تعدادی باجه که پشت هر کدام صدها نفر آدم بود. اولین گام این بود که از یکنفر بپرسی برای مشکلت پشت کدام باجه بایستی. برای همین پرسش باید در صفی صد نفره می‌ایستادی. بعد از چندین دقیقه ایستادن برای گرفتن یک پاسخ ساده رفتم در یکی از صف‌ها ایستادم. دوباره جلو نمی‌رفت و دائماً چند ثانیه یکبار جیغی بالا می‌رفت و دعوایی درمی‌گرفت. رفتم گذرنامه‌ام را بگیرم و بعد از یک ساعت و نیم توقف حتی جواب این سؤالم را هم نگرفتم: ببخشید از چه کسی باید بپرسم گذرنامه‌ام الان کجاست؟ جالب اینجاست که اگر دو روز دیرتر برای تمدید اقدام می‌کردم روی گذرنامه‌ام مهر خروج موقت اربعین می‌زدند ولی حالا من ماندم و یک گذرنامه پانچ خورده. »
شاید یکی از پرسش‌ها هم این باشد که چرا مردم برای تمدید گذرنامه‌های خود وقتی می‌دانند سفر اربعین در پیش است این میزان دیر اقدام کردند. هر چند برخی جواب‌ها قانع کننده نیست اما خیلی‌ها می‌گویند سفر اربعین سفری است که می‌طلبندت و سفری نیست که از قبل برنامه‌ریزی کرده باشی، یا اینکه کرونا و پیک هفتم بود و نمی‌دانستیم چه می‌شود، یا دو سال قبل اصلاً به گذرنامه نیازی نبود که بخواهیم به فکر تمدید باشیم چون عملاً کرونا سفرهای خارج از کشور را محدود کرده بود و.... 
شاید بتوان حالا عمده مشکلات را در دو دسته تقسیم کرد: یکی ابهامات برای صدور گذرنامه و صف‌های طویل آن و تأخیر در رسیدن گذرنامه‌های جدید و دیگری چگونه رسیدن زائران به مرزها!
این روزها مراکز پلیس +10 و اداره‌های گذرنامه‌ شلوغ‌ترین روزهای کاری‌شان را می‌گذرانند. این درست است که بسیاری از مردم نزدیک سفر اربعین تازه گذرنامه‌هایشان را نگاهی انداختند از نداشتن تاریخ اعتبار کافی آن مطلع شدند یا تغییر در صدور گذرنامه برای بچه‌ها نیز مزید بر علت شده تا کسانی که می‌خواهند خانوادگی سفر کنند تازه با قانون آشنا شوند اما حالا 10 روز مانده به روز اربعین مردم انتظار دارند زیرساخت‌ها مهیا باشد تا از این سفر معنوی جا نمانند.
میثم مهدوی در صف طویل مقابل اداره مرکزی پلیس مهاجرت و گذرنامه در خیابان کوه نور ایستاده است. صفی که انتهایش در خیابان مطهری پیدا نیست. سخنگوی فراجا مدتی پیش اعلام کرد کسانی که تاریخ گذرنامه‌شان منقضی شده به شرط سالم بودن گذرنامه می‌توانند برای گرفتن برگه گذر ویژه اربعین یک بار مصرف به دو اداره گذرنامه در خیابان مطهری و شهرری مراجعه کنند. این گذرنامه‌ها برای شش ماه و یک بار خروج از کشور و به مقصد عراق تمدید می‌شود. اینجا عمدتاً برای همین صف کشیده‌اند. کلافه و خسته‌اند. مهدوی می‌گوید: باز وضع من خوب است چون می‌دانم بالاخره بعد از ساعت‌ها انتظار یا نهایتاً یکی دوبار رفتن و آمدن می‌توانم سفرم را بروم حتی شده پای پیاده ولی پدر و مادرم که اتفاقاً دو ماه پیش گذرنامه جدیدشان را گرفتند حالا از اصفهان به مقصد مهران بلیت اتوبوس پیدا نمی‌کنند. شاید برادرم آنها را برساند و برگردد چون بعید است بشود ماشین را در مرز پارک کرد. راست می‌گوید مسئولان اعلام کرده‌اند که پارکینگ بزرگ اربعین در مهران ظرفیت ۵۰ هزار خودرو را دارد و هم‌اکنون ۵۰ درصد آن تکمیل شده است. 
صف جلو نمی‌رود. مطیع دانش می‌گوید: هنوز در سامانه سماح ثبت نام نکرده‌ام. دوز واکسنم را هم نزده‌ام و برای گرفتن مهر روی گذرنامه آمده‌ام. قصدم امسال این نبود که سفر اربعین را بروم. تا حالا 4 بار رفته‌ام ولی امسال تازه فرزندم دنیا آمده و سه ماهه است و گفتم همسرم را تنها نگذارم ولی دلم نیامد. موضوع ایستادن در این صف‌ها نیست ما به عشق امام حسین ایستاده‌ایم. موضوع این است که آدم ناراحت می‌شود چرا مسئولان فکر این روزها را نکردند؟ من زائر مشخص است که ممکن است دقیقه نود بخواهم اقدام کنم ولی همین برگه عبور از مرز را  چرا از اول به فکرش نیفتادند. حرف‌هایشان هم عوض شد. سرگردان شدیم. اول قرار شد روی گذرنامه مهر بزنند بعد گفتند برگ تردد 48 ساعته می‌آید ولی 6 روز گذشته این برگه هم نیامده است. خدا کند جا نمانیم. یکی از بانوانی که در صف ایستاده هم می‌گوید از 24 مرداد منتظر این است که پست گذرنامه‌اش را بیاورد اما آمده ببیند اصلاً گذرنامه صادر شده است یا نه. 
سردار مهدی حاجیان سخنگوی فراجا در جدیدترین اظهاراتش گفته است: از ابتدای مرداد امسال تاکنون یک میلیون و ۳۶۰ هزار گذرنامه صادر شده است یعنی می‌توان گفت روزانه بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار برگ گذر ویژه و گذرنامه صادر و یا تمدید اعتبار شده است. از مرداد ماه به یک باره تقاضا ۱۰ برابر شد این در حالی است که پلیس توانایی صدور ۳۰ هزار جلد گذرنامه را به صورت روزانه دارد. سخنگوی فرماندهی انتظامی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا نمی‌شد پیش‌بینی کرد که قرار است چه تعداد گذرنامه صادر شود، بیان کرد: صدور گذرنامه با درخواست افراد انجام می‌شود و ما نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که آیا فردی می‌خواهد این گذرنامه را تمدید اعتبار کند یا خیر. 
سخنگوی دولت اعلام کرده است که به تخلفات نرخ‌های مسافرتی ورود کرده است و فروش از غیر از شرکت‌های هواپیمایی ممنوع شد اما ظرفیت ناوگان هوایی ما کمتر از تقاضای زوار است و همچنین کشش فرودگاه نجف و بغداد نیز کمتر از این تقاضا است. 
دولت عزم خود را برای حل مشکلات جزم کرده است اما همچنان شاهد تخلفات در زمینه فروش بلیت‌های زمینی هستیم به طوری‌که زوار می‌گویند گاه بلیت بین شهری تا مرز را تا دو برابر قیمت مصوب خریداری می‌کنند. 
معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی گفته است : نزدیک به ۵ میلیون نفر می‌روند و ۵ میلیون برمی‌گردند. اما نمی‌دانیم که هر روز چند نفر می‌روند و همین موضوع کار ما را سخت می‌کند. ظرفیت ما در بخش ریلی و هوایی محدود است؛ شبکه ریلی ما به سمت اهواز و کرمانشاه یک خطه است و در مورد بخش هوایی نیز به دلیل محدودیت‌هایی که در فرودگاه نجف و بغداد وجود دارد، پیش‌بینی ۲۰۰ هزار جابه‌جایی را داریم که می‌تواند تا ۳۰۰ هزار نفر نیز افزایش پیدا کند. بنابراین بخش اصلی حمل و نقل، ظرفیت جاده‌ای است.
تا روز گذشته 850 هزار نفر از مرزها خارج شده‌اند و با توجه به برآوردها به نظر می‌رسد 10 روز آینده فشردگی کارها چه در شهرها برای گرفتن بلیت و رسیدن به مرز و دریافت گذرنامه یا برگ موقت بیشتر هم بشود و در مرزها نیز نیاز به بالا بردن ظرفیت زیرساخت‌هاست. 

بــــرش
سخنگوی فرماندهی انتظامی کل کشور خبرداد
صدور ۴۲۰ هزار برگ گذرموقت ویژه اربعین

​​​​​​​سخنگوی فرماندهی انتظامی کل کشور از صدور ۴۲۰ هزار برگ گذر موقت ویژه اربعین خبر داد و گفت: از این تعداد برگ گذر ویژه اربعین ۳۸۰ هزار عدد تحویل پست شده و مقرر شد تا ظهر امروز تمام برگ گذر موقت به کد پستی متقاضیان ارسال شود.
سردار مهدی حاجیان روز سه‌شنبه در یک برنامه خبری به تمهیدات پلیس برای زوار اربعین حسینی اشاره کرد و گفت: از تاریخ اول مرداد تا کنون حدود یک میلیون و سیصد و هشتاد و پنج هزار گذرنامه صادر شده و با جمع برگ گذر موقت و گذرنامه‌های تمدیدی و خود گذرنامه می‌‌توان گفت تا این لحظه دو میلیون و صد هزار خدمت گذرنامه‌ای به زوار اربعین حسینی ارائه شده است. به گفته وی، افرادی که بیشتر به مراکز گذرنامه مراجعه می‌کنند نفراتی هستند که درخواست گذرنامه داده‌اند اما گذرنامه به دستشان نرسیده که پلیس برای این دسته از افراد که مقصدشان کشور عراق باشد برگ گذر ویژه اربعین صادر کرده و خود گذرنامه نیز بعد از اربعین به دست‌شان می‌‌رسد.سردار حاجیان دلیل افزایش مراجعان در مراکز گذرنامه را به دلیل تقاضای چند برابری برای دریافت مجوز خروج از کشور دانست و افزود: البته همکاران بنده پای کار هستند، مردم نگران نباشند چرا که روزی صدهزار برگ گذر ویژه اربعین چاپ می‌‌شود و هم اکنون نیز دو مرکز دیگر در جنت آباد و شهرری به مراکز صدور گذرنامه در تهران اضافه شده همچنین افرادی که درخواست برگ گذر موقت داده اند طی امروز و فردا برگ گذر به دستشان می‌‌رسد. وی به ساعت کار فعالیت مراکز گذرنامه و پلیس + ۱۰ از ساعت ۸ تا ۶ بعدازظهر اشاره کرد و گفت: ارائه خدمت به مراجعان حتی بعد از ساعت ۶ بعد از ظهر در مراکز گذرنامه ادامه دارد و محدودیتی در این خصوص نداریم. سخنگوی پلیس از ارائه خدمت فوری در مراکز گذرنامه برای آن دسته از مسافران و مراجعانی که سفری غیر از کشور عراق دارند، گفت: برای مراجعانی که کارشان آنی و فوری است صدور گذرنامه به صورت آنی انجام می‌شود؛ بدین صورت که این افراد با در دست داشتن مدارک هویتی و مدارکی که نشان از آنی بودن سفر دارد با مراجعه به مراکز گذرنامه، ظرف ۴۸ ساعت گذرنامه شان صادر می‌شود.