کمک 24 میلیون لیتری سی ان جی به بنزین

 با افزایش مصرف بنزین به ارقام بی سابقه، گمانه‌زنی‌ها 
درخصوص افزایش عرضه خارج از شبکه و قاچاق آن قوت گرفته است. به همین سبب نیز هفته گذشته شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد که سهمیه سوخت دوم (لیتری 3 هزار تومان) 100 لیتر کاهش یافته است. 

​​​​​​​گروه اقتصادی / با افزایش مصرف بنزین به ارقام بی سابقه، گمانه‌زنی‌ها درخصوص افزایش عرضه خارج از شبکه و قاچاق آن قوت گرفته است. به همین سبب نیز هفته گذشته شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد که سهمیه سوخت دوم (لیتری 3 هزار تومان) 100 لیتر کاهش یافته است. در همین حال اعلام شد که سقف سوخت‌گیری از این پس روزانه 30 لیتر در برخی از استان‌ها خواهد بود. بر اساس این تصمیم، هر خودروی سواری علاوه بر 60 لیتر سهمیه‌ای به میزان 150 لیتر هم بنزین آزاد با کارت سوخت خود می‌‌تواند استفاده کند و در برخی از استان‌ها و یا جایگاه‌ها نیز حداکثر 30 لیتر در روز می‌‌تواند سوختگیری داشته باشد. این تصمیم که برای جلوگیری از قاچاق انجام شده، تغییری در نرخ بنزین اعمال نکرده؛ اما با واکنش‌های متفاوتی همراه بوده است. برای مثال، سید مصطفی میرسلیم، نماینده تهران، در توئیتی نوشت: «تعیین و تثبیت سهمیه سوخت یعنی جلوگیری از اسراف و راهبندان و مقابله با آلودگی هوا. دولت با جدیت بر تصمیم عاقلانه خود بایستد.» این سیاستگذاری برای کنترل مصرف درحالی اجرایی شده که دولت بارها اعلام کرده است: «امسال افزایش قیمت بنزین نخواهیم داشت.» اما راهکار دیگری که در دست بررسی و اجرا است، گسترش سهم گاز در سبد سوخت مصرفی در حمل و نقل است. 
مصرف بنزین بیش از 100 میلیون لیتر
درحالی که تولید بنزین کشور روزانه رقمی در حدود 101 میلیون لیتر است؛ مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی می‌‌گوید بررسی 5 ماه اخیر نشان می‌‌دهد که امسال میانگین مصرف بنزین کشور از مرز 100 میلیون لیتر در روز عبور کرده است و در برخی از روزها میزان مصرف بیش از تولید بوده است.
علی اکبر نژادعلی در گفت‌وگو با «ایران» توضیح می‌‌دهد: «تا پایان تیرماه میانگین مصرف بنزین کشور به 101.1 میلیون لیتر در روز رسید.»
او با اشاره به اینکه رشد مصرف تنها محدود به بنزین نبوده، ادامه می‌‌دهد: «نمودار مصرف انواع فرآورده‌های نفتی در کشور نشان می‌دهد که مصرف چهار فرآورده اصلی شامل بنزین، نفت‌گاز، گاز مایع و نفت‌کوره در کشور در مقایسه با مدت مشابه پارسال، ۹.۴ درصد افزایش یافته است.» 
اگر سی ان جی نبود، مصرف بنزین به بیش از 124 میلیون لیتر می‌‌رسید
اگرچه برخی کارشناسان قاچاق سوخت را -به دلیل تفاوت قیمت فاحش میان ایران و کشورهای دیگر- یکی از عوامل مهم رکوردشکنی مصرف سوخت می‌‌دانند، اما از آنجایی که قرار نیست قیمت‌ها امسال تغییری داشته باشد، دولت راهکارهای دیگری مانند افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت مصرفی را دنبال می‌‌کند.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی می‌‌گوید: «با سپری شدن حدود دو دهه از تکوین طرح CNG در کشور، در حال حاضر تعداد 2 هزار و 325 باب جایگاه در حال فعالیت است که با در نظر گرفتن تعداد تقریبی بیش از 4 میلیون خودرو CNG  سوز، تقریباً به ازای هر هزار و 720 خودرو یک جایگاه در کشور وجود دارد.»
او در مورد میزان مصرف سوخت CNG می‌‌گوید: «سوخت CNG با مصرف  5/23 میلیون مترمکعب در روز تقریباً 19 درصد کل مصرف بخش حمل و نقل سبک کشور را به خود اختصاص می‌‌دهد. در صورتی که این ظرفیت وجود نداشت، مصرف بنزین در پایان تیر 1401، به 124 میلیون لیتر در روز می‌رسید که موجب کاهش توان صادراتی و نیاز به واردات بنزین حتی در سالیان گذشته می‌‌شد.»نژادعلی می‌‌گوید: «با توجه به ظرفیت فعلی تجهیزات نصب شده در کشور و توان عرضه روزانه  35 تا 40 میلیون متر مکعب سوخت گاز طبیعی فشرده، ایجاد زیرساخت‌ها و مشوق‌های مالی لازم در مصرف کنندگان برای جایگزینی بنزین با CNG و همچنین مشارکت بیش از پیش سرمایه‌گذاران بخش خصوصی جهت مشارکت در احداث و بهره‌برداری از جایگاه‌های CNG در دستور کار قرار دارد.»
او بیان می‌‌کند: «در حال حاضر تعداد 116 جایگاه در سراسر کشور در حال ساخت است که بزودی به بهره‌برداری خواهند رسید. همچنین مصوبه تبدیل خودروهای عمومی بنزین سوز به دوگانه‌سوز به تعداد  یک میلیون و 206 هزار  خودرو در دست اجراست.» به گفته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، تنوع بخشی به سبد سوخت مصرفی در هر بخش مصرف با در نظر داشتن ملاحظات امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی و جلوگیری از واردات بنزین مورد نیاز و یا ایجاد امکان صادرات برای بنزین مازاد با جایگزینی آن توسط CNG ضروری است. 
آخرین وضعیت طرح بازتوزیع بنزین
یکی از طرح‌هایی که در جهت هدفمند کردن یارانه بنزین و همینطور تشویق مصرف کنندگان به کاهش مصرف غیرضرور طراحی شد، طرح بازتوزیع یارانه بنزین بود که زمستان سال گذشته خبر ساز شد. حالا مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در خصوص آخرین وضعیت این طرح می‌‌گوید: «طرح بازتوزیع سوخت بنزین به مدت 5 ماه در جزیره کیش به صورت پایلوت و آزمایشی اجرا شد. در نهایت گزارش و نتایج آن به دولت ارائه شده است و اجرای آن در صورت صلاحدید برعهده مجموعه پالایش و پخش خواهد بود.» به این ترتیب، این طرح تا زمانی که ابلاغیه‌ای از سوی دولت نداشته باشد اجرا نمی‌شود. اما تا آن زمان طرح‌های فعلی مانند کاهش سهمیه سوخت دوم و توسعه سهم سی ان جی در سبد سوخت مصرفی دنبال خواهد شد.

چند  نکته بنزینی!
​​​​​​​قیمت بنزین در دو نرخ سهمیه‌ای (1500 تومان برای هر لیتر) و آزاد (3 هزار تومان برای هر لیتر) باقی خواهد ماند.
امسال تغییری در قیمت بنزین رخ نخواهد داد و در حال حاضر سهمیه خودروهای شخصی نیز همان 60 لیتر می‌ماند.
سهمیه سوخت دوم (3 هزار تومانی) روی کارت سوخت خودرو با 100 لیتر کاهش به 150 لیتر در ماه می‌‌رسد.
متوسط مصرف خودروها حدود 10 لیتر در 100 کیلومتر است.
کارت سوخت جایگاه‌ها جمع نشده است.
طرح بازتوزیع یارانه بنزین (هر نفر 15 تا 20 لیتر در هر ماه) دوره آزمایشی را پشت سر گذاشته است. اما از آنجایی که ابلاغیه‌ای در این مورد صادر نشده، زمان اجرای آن مشخص نیست.
توسعه سهم سی‌ان‌جی (گاز طبیعی فشرده) برای مدیریت مصرف داخلی در دستور کار است.
بنزین سوپر همچنان در کشور توزیع می‌‌شود.
مصرف بنزین در کشور از تولید پیشی گرفته است و در برخی از روزها تأمین سوخت مصرفی از محل ذخایر انجام می‌‌شود. دولت امیدوار است که با اجرای طرح‌هایی بدون افزایش قیمت مصرف را مدیریت کند.
برخی کارشناسان می‌‌گویند که افزایش قاچاق سوخت در ناترازی تولید و مصرف ماه‌های اخیر بی تأثیر نیست.
در همین حال، بالا بودن میزان مصرف سوخت خودروهای داخلی در مقایسه با میانگین جهانی نیز در این موضوع نقش داشته است.
توسعه حمل و نقل عمومی، انتقال بار و مسافر از جاده به ریل و همین طور بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل راهکارهای پیشنهادی دیگر برای مدیریت مصرف سوخت است.