سهم صنعت و کشاورزی از اشتغال کشور در شش ماه جمعاً به 52 درصد رسید
ایجاد 437000 شغل پایدار در 6 ماه
ایلیا پیرولی
خبرنگار
مشخص است که ایجاد اشتغال سرو سامان پیدا کرده است. حالا همه دستگاههای اجرایی کشوربهصورت مستقیم و غیرمستقیم پای کار آمدهاند و در قالب یک سامانه جامع به نام سامانه رصد اشتغال، فرصتهای اشتغالزایی را شناسایی، ارائه و نظارت میکنند تا به سرمنزل مقصود برسد.
به نظر میرسد از آغاز به کار کابینه دولت سیزدهم در شهریور سال 1400 تاکنون، اغلب طرحهای اشتغالزایی محقق شده و وعده دولت مبنی بر ایجاد سالانه یک میلیون شغل محقق شده است. نشانی این مسأله را سامانه رصد اشتغال ارائه میدهد؛ برپایه دادههای این سامانه در ابتدای فروردینماه امسال تا پایان بیستویکمین روز از شهریورماه سال جاری 436هزار و 924 نفر اشتغال به تفکیک استانهای کشور ثبت شده است و نکته جالب توجه آنکه بیش از 60 درصد از اشتغال را افراد دارای مدرک دیپلم به بالا تشکیل دادهاند. دانشآموختگان دانشگاهی کشور در این بازه زمانی صاحب شغل شدهاند. با استناد به سامانه ملی رصد اشتغال در این بازه زمانی اشارهشده حدود 69 درصد اشتغال ثبتشده به مردان اختصاص داشته و 31 درصد نیز زنان را شامل میشود. نکته قابل توجه آنکه تا پیش از این خدمات با سهم 51 درصدی بالاترین آمار اشتغال را به خود اختصاص داده بود، اما حالا در شش ماهه اول امسال صنعت 48 درصد اشتغال ایجاد کرده که نشان می دهد گرایش اشتغالزایی کشور به سمت تولید مولد بوده است.
روایت مرکز آمار
این نکته ضروری است که میزان نرخ اشتغال در میان دانش آموختگان دانشگاهی در بهار سال 1401 افزایش یافته بود، پیشبینی شده است که با ادامه این روند طرحهای مهارت آموزی سازمان فنی و حرفهای کشور این میزان تداوم داشته باشد. در بهار سال ۱۴۰۱ نسبت به بهار ۱۴۰۰ نرخ بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی از ۱۳.۴ به ۱۳.۲ درصد کاهش یافته است به گونهای که در دوره یاد شده، حدود ۲۸۲ هزار فرصت شغلی جدید برای دانشآموختگان دانشگاهی ایجاد شده است که به نظر میرسد از جمله دلایل آن در شرایط کرونا، فراهم شدن امکانات کار مبتنی بر فناوری در مشاغل با سطوح سواد بالاتر است. نتایج طرح آمارگیری نیروی کار و بررسی شاخصهای عمده بازار کار در خصوص سهم کلی اشتغال و بیکاری دانشآموختگان تمامی رشتههای دانشگاهی نشان میدهد که در سهماهه ابتدایی سالجاری به میزان ۳۹.۷ درصد از کل بیکاران کشور را فارغالتحصیلان دانشگاهی تشکیل میدهند و این در حالی است که در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ این عدد ۴۰.۳ درصد عنوان شده که حاکی از کاهش ۰.۶ درصد است. این سیر کاهشی شاخص بیکاری همچنین به صورت تفکیکی در بین مردان و زنان مشهود است به گونهای که سهم مردان و زنان تحصیلکرده از کل بیکاران کشور به ترتیب با کاهشهای ۰.۶ و ۱.۲ درصدی به ۲۷.۱ و ۶۹.۸ رسیده است. همچنین آمار کاهشی ۱.۳ درصدی سهم شاغلان دانشآموخته از مجموع اشتغال کشور که از ۲۵.۳ در بهار سال گذشته به ۲۶.۶ در فصل اول سال ۱۴۰۱ رسیده، نیز بیانگر روند مثبت اشتغال فارغالتحصیلان است. در حال حاضر سهم اشتغال مردان و زنان دارای تحصیلات دانشگاهی به ترتیب اعداد ۲۲.۹ و ۴۶.۸ و کاهش ۱.۲ و ۱.۵ درصدی را نشان میدهد.
دلایل موفقیت دولت در حوزه اشتغال
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، تحقق وعدههای دولت سیزدهم در ایجاد اشتغال حاصل عملکرد موفقیتآمیز این دولت در اجرای طرح الگوی زیست بوم ملی اشتغال است که حالا این دولت در قالب این الگو سامانه رصد اشتغال را راهاندازی کرده که نخستین دولت در بین دولتهای بعد از انقلاب است که این سامانه جامع را ایجاد کرده است.
علی حیدری کارشناس حوزه کار در گفتوگو با ایسنا میگوید: در طرح زیست بوم اشتغال، نوع بیکاری افراد و وضع فعالیت بنگاهها بررسی میشود و دستگاهها و نهادهای حاکمیتی، بخش خصوصی و تولید در یک مجموعه قرار میگیرند و با هم افزایی آنها، فرصتهای شغلی بسیاری برای جامعه هدف طرح فراهم میشود. وی میگوید: در این چشمانداز همه افراد چه کارگر و چه فارغ التحصیل دانشگاهی حضور دارند و باید از اندک مهارت لازم بهرهمند باشند. این کارشناس حوزه کار از مهارت به عنوان شاه کلید الگوی زیست بوم اشتغال نام برده و تأکید دارد که در اجرای زیست بوم اشتغال، عنصر آموزش و مهارت آموزی حائز اهمیت است و بدون توجه به این دو مقوله و عدم مطالبه بخش خصوصی در این زمینه، اجرای طرح موفق نخواهد بود.
به گفته حیدری، در طول سالها بخش خصوصی به دنبال آموزش نیروهای خود نبوده است، در حالی که در بسیاری از کشورها، دولتها در حوزه آموزش و مهارتآموزی ورود پیدا کردهاند و نیروهای خود را برای ورود به بازار کار و کسب مهارت تربیت کردهاند.
الگوی زیستبوم ملی اشتغال در نخستین جلسه شورای عالی اشتغال دولت سیزدهم رونمایی شد و هدف عمده آن، تحقق هدفگذاری ایجاد دستکم یک میلیون شغل در سال است. زیست بوم اشتغال، عموم مردم از کارگر ساده تا فارغالتحصیلان دانشگاهی را شامل میشود و براساس آن هر کارجو باید از حداقل مهارت بهرهمند باشد.
معاون کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با بیان اینکه الگوی زیستبوم ملی اشتغال توانسته همه دستگاههای اجرایی کشور در حوزه کار را هماهنگ کند و اتصال این دستگاهها به سامانه جامع رصد اشتغال کشور را نشانه این مسأله دانسته است. آنطور که محمود کریمی بیرانوند گفته است: در زیستبوم اشتغال همه افراد نقش دارند و برای توسعه اشتغال باید این احساس در همه افراد جامعه شکل بگیرد. کریمی بیرانوند با بیان اینکه در زیست بوم اشتغال به پنج عامل آموزش، ترویج، اطلاع رسانی، شناسایی و مشاوره که بر تولید و اشتغال تأثیرگذار هستند پرداخته شده است، گفت: در این طرح ملی به چهار برش محلی، منطقهای، ملی و بینالمللی در حوزه اشتغال توجه ویژهای شده است. کریمی بیرانوند به مبحث ماتریس اشتغال اشاره کرده و گفته که دادهها و اطلاعات باید براساس ظرفیتها و پتانسیلهای هر منطقهای جمعآوری شود و اینکه در هر ناحیهای دستگاههای متولی حوزه اشتغال چه اقداماتی انجام میدهند که با بسیج کردن آنها بتوان طرح زیست بوم اشتغال را برنامهریزی کرد و طبق دادهها برای از بین بردن بیکاری در هر منطقهای تصمیم جداگانهای گرفت. سامانه ملی رصد اشتغال به منظور ثبت اشتغال، ایجاد شده و بر اساس اهدافی که دنبال میکرد، استانداریها و دستگاههای اجرایی موظفند اطلاعات مربوط به اشتغالزایی را به صورت الکترونیکی در این سامانه وارد کنند. امکان رصد آمار اشتغال ایجاد شده در هر استان و شهرستان، از جمله قابلیتهای این سامانه به شمار میرود. از ویژگیهای سامانه این است که با توجه به اینکه به صورت هوشمند طراحی شده، امکان ثبت نامهای تکراری در آن وجود نداشته و سامانه با ثبت کد ملی یا کد بیمه تکراری، اجازه ثبت مجدد را به کاربر نمیدهد.
آمار بالای اشتغال در استانهای محروم
موضوع قابل توجه آن است که همواره این مناطق مرزی و استانهای محروم بودند که میزان نرخ بیکاری در آنها بالا بود، اما در دولت سیزدهم این موضوع به علت همان رویکرد توزیع متوازن عدالت تغییر یافته و در جدیدترین آمار از سامانه رصد اشتغال، این مناطق بیشترین میزان رشد اشتغال را به خود اختصاص دادهاند. بیشترین درصد ثبت اشتغال نسبت به تعهد ابلاغی مربوط به استانهای ایلام، سمنان و هرمزگان است که حدود 60 درصد تعهد اشتغال استانی را کسب کردهاند.
در نیمه دوم سال 1400 استانهای کرمانشاه، خراسان جنوبی، سمنان، گلستان، خراسان شمالی، فارس و اردبیل 7 استانی هستند که بالای 70 درصد اشتغال پایدار در این مدت ایجاد کردهاند که از میان آنها استان کرمانشاه با 79.7 درصد بالاترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. بعد از کرمانشاه، خراسان جنوبی نیز با 78.9 درصد توانسته کمترین میزان انحراف منابع به همراه افزایش تعداد میزان اشتغال پایدار را به خود اختصاص دهد. در گروه بعدی، استانهای همدان با 68.5 درصد، چهارمحال و بختیاری با 66.6 درصد، ایلام با 64.1 درصد، زنجان با 61.8 درصد، هرمزگان با 60.9 درصد و کردستان با 60.6 درصد بالاترین میزان اشتغال پایدار را پس از 7 استان اول اشاره شده به خود اختصاص دادهاند. نکته جالب توجه اینکه در این مدت استانهایی که بالاترین میزان اشتغال تأیید شده و پایدار را با کمترین میزان انحراف منابع به خود اختصاص دادهاند، استانهای محروم و مرزنشین بودهاند. موضوعی که نشان میدهد توزیع متوازن منابع و عدالت محوری از سوی دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفته است. در سالهای اخیر بیشترین میزان اشتغال ناپایدار و به عبارتی بالاترین نرخ بیکاری دراین استانها رقم میخورد.
خبرنگار
مشخص است که ایجاد اشتغال سرو سامان پیدا کرده است. حالا همه دستگاههای اجرایی کشوربهصورت مستقیم و غیرمستقیم پای کار آمدهاند و در قالب یک سامانه جامع به نام سامانه رصد اشتغال، فرصتهای اشتغالزایی را شناسایی، ارائه و نظارت میکنند تا به سرمنزل مقصود برسد.
به نظر میرسد از آغاز به کار کابینه دولت سیزدهم در شهریور سال 1400 تاکنون، اغلب طرحهای اشتغالزایی محقق شده و وعده دولت مبنی بر ایجاد سالانه یک میلیون شغل محقق شده است. نشانی این مسأله را سامانه رصد اشتغال ارائه میدهد؛ برپایه دادههای این سامانه در ابتدای فروردینماه امسال تا پایان بیستویکمین روز از شهریورماه سال جاری 436هزار و 924 نفر اشتغال به تفکیک استانهای کشور ثبت شده است و نکته جالب توجه آنکه بیش از 60 درصد از اشتغال را افراد دارای مدرک دیپلم به بالا تشکیل دادهاند. دانشآموختگان دانشگاهی کشور در این بازه زمانی صاحب شغل شدهاند. با استناد به سامانه ملی رصد اشتغال در این بازه زمانی اشارهشده حدود 69 درصد اشتغال ثبتشده به مردان اختصاص داشته و 31 درصد نیز زنان را شامل میشود. نکته قابل توجه آنکه تا پیش از این خدمات با سهم 51 درصدی بالاترین آمار اشتغال را به خود اختصاص داده بود، اما حالا در شش ماهه اول امسال صنعت 48 درصد اشتغال ایجاد کرده که نشان می دهد گرایش اشتغالزایی کشور به سمت تولید مولد بوده است.
روایت مرکز آمار
این نکته ضروری است که میزان نرخ اشتغال در میان دانش آموختگان دانشگاهی در بهار سال 1401 افزایش یافته بود، پیشبینی شده است که با ادامه این روند طرحهای مهارت آموزی سازمان فنی و حرفهای کشور این میزان تداوم داشته باشد. در بهار سال ۱۴۰۱ نسبت به بهار ۱۴۰۰ نرخ بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی از ۱۳.۴ به ۱۳.۲ درصد کاهش یافته است به گونهای که در دوره یاد شده، حدود ۲۸۲ هزار فرصت شغلی جدید برای دانشآموختگان دانشگاهی ایجاد شده است که به نظر میرسد از جمله دلایل آن در شرایط کرونا، فراهم شدن امکانات کار مبتنی بر فناوری در مشاغل با سطوح سواد بالاتر است. نتایج طرح آمارگیری نیروی کار و بررسی شاخصهای عمده بازار کار در خصوص سهم کلی اشتغال و بیکاری دانشآموختگان تمامی رشتههای دانشگاهی نشان میدهد که در سهماهه ابتدایی سالجاری به میزان ۳۹.۷ درصد از کل بیکاران کشور را فارغالتحصیلان دانشگاهی تشکیل میدهند و این در حالی است که در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ این عدد ۴۰.۳ درصد عنوان شده که حاکی از کاهش ۰.۶ درصد است. این سیر کاهشی شاخص بیکاری همچنین به صورت تفکیکی در بین مردان و زنان مشهود است به گونهای که سهم مردان و زنان تحصیلکرده از کل بیکاران کشور به ترتیب با کاهشهای ۰.۶ و ۱.۲ درصدی به ۲۷.۱ و ۶۹.۸ رسیده است. همچنین آمار کاهشی ۱.۳ درصدی سهم شاغلان دانشآموخته از مجموع اشتغال کشور که از ۲۵.۳ در بهار سال گذشته به ۲۶.۶ در فصل اول سال ۱۴۰۱ رسیده، نیز بیانگر روند مثبت اشتغال فارغالتحصیلان است. در حال حاضر سهم اشتغال مردان و زنان دارای تحصیلات دانشگاهی به ترتیب اعداد ۲۲.۹ و ۴۶.۸ و کاهش ۱.۲ و ۱.۵ درصدی را نشان میدهد.
دلایل موفقیت دولت در حوزه اشتغال
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، تحقق وعدههای دولت سیزدهم در ایجاد اشتغال حاصل عملکرد موفقیتآمیز این دولت در اجرای طرح الگوی زیست بوم ملی اشتغال است که حالا این دولت در قالب این الگو سامانه رصد اشتغال را راهاندازی کرده که نخستین دولت در بین دولتهای بعد از انقلاب است که این سامانه جامع را ایجاد کرده است.
علی حیدری کارشناس حوزه کار در گفتوگو با ایسنا میگوید: در طرح زیست بوم اشتغال، نوع بیکاری افراد و وضع فعالیت بنگاهها بررسی میشود و دستگاهها و نهادهای حاکمیتی، بخش خصوصی و تولید در یک مجموعه قرار میگیرند و با هم افزایی آنها، فرصتهای شغلی بسیاری برای جامعه هدف طرح فراهم میشود. وی میگوید: در این چشمانداز همه افراد چه کارگر و چه فارغ التحصیل دانشگاهی حضور دارند و باید از اندک مهارت لازم بهرهمند باشند. این کارشناس حوزه کار از مهارت به عنوان شاه کلید الگوی زیست بوم اشتغال نام برده و تأکید دارد که در اجرای زیست بوم اشتغال، عنصر آموزش و مهارت آموزی حائز اهمیت است و بدون توجه به این دو مقوله و عدم مطالبه بخش خصوصی در این زمینه، اجرای طرح موفق نخواهد بود.
به گفته حیدری، در طول سالها بخش خصوصی به دنبال آموزش نیروهای خود نبوده است، در حالی که در بسیاری از کشورها، دولتها در حوزه آموزش و مهارتآموزی ورود پیدا کردهاند و نیروهای خود را برای ورود به بازار کار و کسب مهارت تربیت کردهاند.
الگوی زیستبوم ملی اشتغال در نخستین جلسه شورای عالی اشتغال دولت سیزدهم رونمایی شد و هدف عمده آن، تحقق هدفگذاری ایجاد دستکم یک میلیون شغل در سال است. زیست بوم اشتغال، عموم مردم از کارگر ساده تا فارغالتحصیلان دانشگاهی را شامل میشود و براساس آن هر کارجو باید از حداقل مهارت بهرهمند باشد.
معاون کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با بیان اینکه الگوی زیستبوم ملی اشتغال توانسته همه دستگاههای اجرایی کشور در حوزه کار را هماهنگ کند و اتصال این دستگاهها به سامانه جامع رصد اشتغال کشور را نشانه این مسأله دانسته است. آنطور که محمود کریمی بیرانوند گفته است: در زیستبوم اشتغال همه افراد نقش دارند و برای توسعه اشتغال باید این احساس در همه افراد جامعه شکل بگیرد. کریمی بیرانوند با بیان اینکه در زیست بوم اشتغال به پنج عامل آموزش، ترویج، اطلاع رسانی، شناسایی و مشاوره که بر تولید و اشتغال تأثیرگذار هستند پرداخته شده است، گفت: در این طرح ملی به چهار برش محلی، منطقهای، ملی و بینالمللی در حوزه اشتغال توجه ویژهای شده است. کریمی بیرانوند به مبحث ماتریس اشتغال اشاره کرده و گفته که دادهها و اطلاعات باید براساس ظرفیتها و پتانسیلهای هر منطقهای جمعآوری شود و اینکه در هر ناحیهای دستگاههای متولی حوزه اشتغال چه اقداماتی انجام میدهند که با بسیج کردن آنها بتوان طرح زیست بوم اشتغال را برنامهریزی کرد و طبق دادهها برای از بین بردن بیکاری در هر منطقهای تصمیم جداگانهای گرفت. سامانه ملی رصد اشتغال به منظور ثبت اشتغال، ایجاد شده و بر اساس اهدافی که دنبال میکرد، استانداریها و دستگاههای اجرایی موظفند اطلاعات مربوط به اشتغالزایی را به صورت الکترونیکی در این سامانه وارد کنند. امکان رصد آمار اشتغال ایجاد شده در هر استان و شهرستان، از جمله قابلیتهای این سامانه به شمار میرود. از ویژگیهای سامانه این است که با توجه به اینکه به صورت هوشمند طراحی شده، امکان ثبت نامهای تکراری در آن وجود نداشته و سامانه با ثبت کد ملی یا کد بیمه تکراری، اجازه ثبت مجدد را به کاربر نمیدهد.
آمار بالای اشتغال در استانهای محروم
موضوع قابل توجه آن است که همواره این مناطق مرزی و استانهای محروم بودند که میزان نرخ بیکاری در آنها بالا بود، اما در دولت سیزدهم این موضوع به علت همان رویکرد توزیع متوازن عدالت تغییر یافته و در جدیدترین آمار از سامانه رصد اشتغال، این مناطق بیشترین میزان رشد اشتغال را به خود اختصاص دادهاند. بیشترین درصد ثبت اشتغال نسبت به تعهد ابلاغی مربوط به استانهای ایلام، سمنان و هرمزگان است که حدود 60 درصد تعهد اشتغال استانی را کسب کردهاند.
در نیمه دوم سال 1400 استانهای کرمانشاه، خراسان جنوبی، سمنان، گلستان، خراسان شمالی، فارس و اردبیل 7 استانی هستند که بالای 70 درصد اشتغال پایدار در این مدت ایجاد کردهاند که از میان آنها استان کرمانشاه با 79.7 درصد بالاترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. بعد از کرمانشاه، خراسان جنوبی نیز با 78.9 درصد توانسته کمترین میزان انحراف منابع به همراه افزایش تعداد میزان اشتغال پایدار را به خود اختصاص دهد. در گروه بعدی، استانهای همدان با 68.5 درصد، چهارمحال و بختیاری با 66.6 درصد، ایلام با 64.1 درصد، زنجان با 61.8 درصد، هرمزگان با 60.9 درصد و کردستان با 60.6 درصد بالاترین میزان اشتغال پایدار را پس از 7 استان اول اشاره شده به خود اختصاص دادهاند. نکته جالب توجه اینکه در این مدت استانهایی که بالاترین میزان اشتغال تأیید شده و پایدار را با کمترین میزان انحراف منابع به خود اختصاص دادهاند، استانهای محروم و مرزنشین بودهاند. موضوعی که نشان میدهد توزیع متوازن منابع و عدالت محوری از سوی دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفته است. در سالهای اخیر بیشترین میزان اشتغال ناپایدار و به عبارتی بالاترین نرخ بیکاری دراین استانها رقم میخورد.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه