یک جنگ پرسود با یونان!

مایکل روبین، تحقیق‌گر ارشد «انستیتوی مطالعات سیاسی» امریکا
مترجم: وصال روحانی

تعداد کشورهایی که از ترکیه ناخشنود هستند، کم نیست. ترکیه اینک یک سوم خاک قبرس را در تصرف خود دارد و سال‌ها است که با ارمنستان مجادله می‌کند و نیروی هوایی این کشور برخی شب‌ها مناطقی را در خاک عراق بمباران می‌کند. دولت آنکارا در شمال سوریه هم فعال و هم مشغول نوعی پاکسازی قومی در آن جا است. با این اوصاف و مقدمات نباید از تهدیدهای اخیر رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه نسبت به یونان متعجب شد یا آن را جدی نشمرد.
البته در سوابق این دو کشور انواع خصومت‌ها مشاهده می‌شود اما مسائلی سبب می‌شود مناقشه تازه آنها خطیر‌تر و بدفرجام‌تر از موارد قبلی به نظر برسد. یکی از این موارد تعصب اردوغان روی ایده‌هایش و تلاش همیشگی او برای اصلاح مناسبات و ارتباط‌هایی است که در گذشته به ترکیه تحمیل شده و وی آنها را قبول ندارد. مرزهای ترکیه با دو کشور یونان و بلغارستان یک قرن پیش نه براساس خواسته سران وقت ترکیه که بر مبنای توافقنامه‌ای تعیین شد که آن را «معاهده لوزان» نامیده‌اند. اینک اردوغان مدعی است، یونان به یکی از شروط اصلی این مرزگذاری مشترک که برچیدن تسلیحات نظامی از نقاط مرزی بود، وقعی نمی‌گذارد و اضافه بر آن می‌گوید مالکیت چند جزیره کوچک که در شرق دریای اژه و در فضای آبی دو کشور قرار دارد باید تمام و کمال به ترکیه اعطا شود و بدیهی است که آتن  این را قبول نداشته باشد.
 راهی برای پنهان کردن بحران اقتصاد
دیگر عامل تأثیر‌گذار در وقوع یک جنگ احتمالی بین یونان و ترکیه، اوضاع اسفبار اقتصادی در آنکارا است. 20 سال پیش هم که اردوغان در ترکیه به قدرت رسید شرایط اقتصادی این کشور بسیار بد بود و او با‌وجود انجام اصلاحاتی در آن، اینک با بحرانی بزرگتر در این زمینه روبه رو است. نرخ تورم در ترکیه به رقم خیره کننده 80 درصد رسیده و قدرت خرید ارز این کشور (لیر) تنزل وحشتناکی داشته است. این در حالی است که اردوغان و اعضای خانواده و نزدیکان او به میلیاردرهایی تبدیل شده‌اند که هر گونه مانور عظیم اقتصادی هم از آنها بر می‌آید. مشکل بزرگتر اردوغان در این زمینه این است که چون همه مخالفان اصلی اش را زندانی و احزاب غیر همسو با خود را تعطیل کرده، نمی‌تواند بحران‌های اقتصادی را به گردن آنها بیندازد و بواقع هیچ نیروی مخالف و فعالی که بتواند پایه‌های دولت را سست و در روند اقتصادی آن خللی عظیم ایجاد کند، وجود ندارد. به راه انداختن جنگ با یونان این فایده را برای اردوغان دارد که اصل مشکل را پشت جنگی از این قبیل پنهان خواهد کرد.
دیگر مسأله‌ای که شرایط داخلی و خارجی ترکیه را ویژه کرده، در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در این کشور است. پررنگ کردن یک تهدید خارجی می‌تواند به احساسات ملی‌گرایانه در آنکارا تقدم ببخشد و مردم را یکپارچه کرده و همراه و همقدم با دولت آنکارا در پیکار احتمالی سازد.
«اف 16»‌ها هم در راه است
اینها به ما می‌گوید به راه انداختن یک جنگ مستقیم نظامی با یونان اگر به نفع یونانی‌ها نباشد، قطعاً به سود دولت ترکیه است، بخصوص که بایدن در تضاد با خواسته‌های سایر سیاستمداران امریکا فروش چندین و چند فروند جنگنده «اف 16» به ترکیه را مصوب و اجرایی کرده است. بنابراین احتمال آن اندک نیست که روزی فرمان آغاز این «جنگ پر سود» را بشنوید.
منبع: «سایت تحلیلی 1945»