باغ‌های کیوی شناسنامه‌دار می‌شوند

زهره افشار
خبرنگار

کیوی هرچند میوه‌ای است که در سبد خرید ایرانیان در قیاس با سایر میوه‌ها جای خود را بخوبی باز نکرده است اما تلاش‌های باغداران استان‌های عمدتاً شمالی و در کنار آن تسهیلات مالی و کمک‌های ترویجی دولتی باعث شده تا ایران در جهان به‌عنوان یکی از برندهای صادرکننده این‌میوه شناخته شود به‌طوری که با تولید 385 هزار تن کیوی به چهارمین صادرکننده کیوی دنیا پس از چین، نیوزیلند و ایتالیا تبدیل شده است.  سال گذشته حدود ۱۹۳ هزار تن کیوی به ارزش ۱۱۰ میلیون دلار از ایران به 40 کشور صادر شد. محصول کیوی در اوایل دهه هفتاد و پس از کاشت محدود در برخی مناطق شرقی گیلان وارد این استان شمالی شد و بعد‌ها با حمایت‌های دولتی و واگذاری زمین در قالب طرح طوبی و اعطای تسهیلات مناسب و پتانسیلی که استان‌های ساحلی در کشت این محصول دارند جای خود را در میان باغ‌های گیلان پیدا کرد.
اکنون تولیدکنندگان کیوی برای صادرات 70 درصد تولید محصول خود به این کشورها که بزرگترین آنها روسیه و هند هستند باید تلاش خود را مضاعف کنند و در عین حال منتظر حمایت‌های دولتی برای داشتن بازار صادراتی باثبات هستند. در این راه فرایند شناسنامه‌دار شدن این محصول در کشور آغاز شده است و این در حالی است که اگر باغداران هم به‌دنبال حفظ بازار صادراتی هستند باید توصیه‌های مروجین کشاورزی را جدی بگیرند.
رفع اتهام از تنها میوه صادراتی گیلان
«زهرا جلیلی مقدم» مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی در حاشیه سفر به گیلان و بررسی مسائل و مشکلات موجود در روند برداشت و صادرات کیوی به ایرنا گفت: سالانه حدود ۳۸۵ هزار تن محصول کیوی در سه استان‌ گیلان، مازندران و گلستان تولید می‌شود که فرایند شناسنامه دار شدن این محصول در کشور از یک ماه گذشته آغاز شده است.
وی تأکید کرد: در بخش قابل توجهی از باغ‌های کیوی در موضوع مدیریت باغ از سموم استفاده نمی‌شود و کیوی به‌عنوان محصولی سالم شناخته می‌شود و پتانسیل خوبی برای تولید محصول سالم داریم.
وی با اشاره به ممنوعیت سال گذشته هند برای ایران در ارتباط با کیوی گفت: پس از اعلام ممنوعیت از مسئولان این کشور خواستیم از باغ‌ها و صنایع مرتبط با محصول کیوی بازدید و شرایط تولید را رصد کنند.
جلیلی مقدم گفت: هیأتی از این کشور برای بررسی شرایط به ایران آمد و وضعیت باغ‌های کیوی دو استان مازندران و گیلان را بازدید کردند وخوشبختانه بخش عمده‌ای از باغ‌ها عاری از آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای بود.
وی ادامه داد: بنابراین برای تداوم صادرات و پیشگیری از هر نوع ممنوعیت  یا محدودیتی ضرورت دارد استانداردها و شرایط و ضوابط کشورهای هدف مدنظر قرار گیرد.
صادرات 70 درصد کیوی گیلان
«سیدعلی موسوی» معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان به «ایران» گفت: استان ما با تولید سالانه 220 هزار تن از نظر تولید رتبه اول و از نظر سطح زیر کشت رتبه دوم کشور را دارد.
وی افزود: در حال حاضر سطح زیر کشت باغ های کیوی گیلان 6 هزارو 414 هکتار است که با به ثمر نشستن یک هزار و 23 هکتار باغ‌های جدید کیوی انتظار می‌رود به جایگاه نخست برسیم.
وی تصریح کرد: سالانه تنها 30‌درصد محصول کیوی گیلان به مصرف تازه خوری می‌رسد و 70 درصد راهی بازارهای جهانی می‌شود.
وی در پاسخ به گلایه‌های باغداران مبنی بر کم توجهی جهاد کشاورزی به محصول کیوی گفت: با توجه به اینکه کیوی تنها محصول صادراتی کشاورزی استان گیلان است برای ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در سال  1376 که کیوی به استان گیلان وارد شد مورد حمایت‌های خاص از جمله اعطای زمین در قالب طرح طوبی و اعطای تسهیلات کم بهره قرار گرفت و در حال حاضر ما با هدف تثبیت بازار‌های صادراتی کیوی از صاحبان صنایع بسته‌بندی و سورتینگ حمایت می‌کنیم.
ضمن اینکه با توجه به اینکه در پایان سال‌جاری تمام مسائل تولید، نگهداری و صادرات کیوی باید در سامانه سماک جهاد کشاورزی ثبت شود. جهاد کشاورزی آماده هرگونه همکاری با تولید کنندگان است و انتظار داریم که کشاورزان نیز همکاری لازم را نسبت به اجرای توصیه‌های علمی مروجین کشاورزی برای مصرف آب، نوع هرس ودیگر مسائل بهزراعی داشته باشند تا بتوانیم در جهت گسترش صادرات کیوی گام برداریم و جایگاه جهانی آن را حفظ کنیم.
وی خاطرنشان کرد: اگر کشاورزان در این راه به ما کمک نکنند تولید کیوی در استان با چالش مواجه خواهد شد؛ خوشبختانه کشاورزان به این واقعیت رسیده‌اند که برای حضور مداوم در بازار‌های جهانی باید تمام استانداردهای مورد نظر کشور‌های مقصد را رعایت کنند. وی همچنین از کشاورزان خواست در مصرف برخی کودها و هورمون‌های رشد که برای وزن‌گیری میوه استفاده می‌شود با جهاد کشاورزی مشورت کرده و از مصرف خودسرانه امتناع کنند تا لطمه‌ای به صادرات کیوی وارد نشود.
وی همچنین در خصوص انتقاد باغداران مبنی بر ممنوعیت صادرات کیوی از 15 تیر تا 15 مهرماه توضیح داد: براساس استانداردهای ملی و بین‌المللی، زمان وشاخص برداشت کیوی مشخص است و بر این اساس زمانی که قند محصول کیوی به ۶.۲ دهم برسد، این میوه آماده برداشت است و عمر انبارداری خوبی هم پیدا می‌کند. اگر کشاورزان قبل از این مرحله محصول را برداشت کنند هم عمر انبارداری کوتاه می‌شود و هم قابلیت صادرات ندارد.
 به گفته وی، برداشت زودتر محصول کیوی ممکن است بر بازار هدف و مدت نگهداری آن تأثیر بگذارد و عرضه محصول بی‌کیفیت موجب از دست رفتن بازارهای هدف در درازمدت شود.
وی افزود: پس از این زمان 65 واحد سردخانه استان آماده پذیرش محصول کیوی هستند. وی همچنین در خصوص صادرات کیوی شناسنامه دار هم افزود: با اجرای این طرح کاملاً مشخص می‌شود که محصول متعلق به کدام باغ است و حتی در کجا بسته‌بندی شده است و استقبال ما از اجرای این طرح سلامت کیوی ایرانی را تأیید می‌کند.
راه صادرات باز نشود تولید کیوی صرفه ندارد
«مختار میرزاده» باغدار کیوی در گیلان به «ایران» گفت: محصول کیوی با وجود اینکه سرشار از ویتامین است همانند سایر میوه‌ها در بازارهای ایران جا نیفتاده و اگر راه صادرات آن باز نشود تولیدکنندگان متضرر می‌شوند.
همچنین با وجود اینکه در این منطقه باغ های کیوی بسیاری وجود دارد اما متأسفانه ما با کمبود شدید صنایع تبدیلی و تکمیلی از جمله میوه خشک کنی مواجه هستیم. وی با اشاره به اینکه صادرات کیوی ازحدود 8 ماه گذشته با بهانه‌گیری و مداخله دلال ها متوقف شده است تصریح کرد: قبل از توقف صادرات، هر کیلو کیوی حداقل از 2 تا 5 دلار صادر می‌شد.
وی گفت: متأسفانه دولت از باغداران کیوی مانند دیگر باغداران حمایت نمی‌کند و ما برای گرفتن تسهیلات با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم.
«احمد جواهردشتی» عضو انجمن کیوی گیلان هم به «ایران» گفت: در سال گذشته به‌دلیل مشکل شپشک کیوی، صادرات ما به کشور هندوستان با مشکلاتی روبه رو شد و متأسفانه تولیدکنندگان کیوی در استان متحمل ضرر و خسارت زیادی شدند.
در این میان جهاد کشاورزی و سازمان حفظ نباتات هیچ اطلاع‌رسانی در خصوص شرایط اعلام شده از سوی هند نکرده بود که ما در این خصوص بسیار گلایه‌مند هستیم. وی تصریح کرد: صادرات کیوی از 15 تیر تا 15 مهر ماه به‌دلیل اینکه هنوز میوه کیوی رنگ نگرفته ممنوع اعلام شده و باغداران رودسر خواهان رفع این محدودیت و بازار صادراتی باثبات هستند. وی گفت: کیوی گیلان به 23 کشور صادر می‌شود ولی در سال گذشته با توجه به مشکلی که برای صادرات به کشور هند به‌وجود آمده بود دلالان از آب گل آلود ماهی گرفتند و کیوی گیلان را بسیار ارزان خریدند وصادر کردند. وی خاطرنشان کرد: هزینه تولید کیوی بالاست و اگر درهای صادرات باز نشود ما باید درختان خود را ببریم و با میوه‌های دیگر جایگزین کنیم.
«بیژن حکیمی» دیگر باغدار کیوی در رودسر هم گفت: کیوی تنها محصول ارگانیک است که به‌دلیل اینکه بیشتر باغداران از کود گاوی برای آن استفاده می‌کنند قابلیت صادرات به‌عنوان محصول سالم را دارد. وی افزود: باغداران از شناسنامه دار شدن محصول کیوی استقبال می‌کنند و آماده همکاری برای تسهیل صادرات کیوی هستند.
وی تأکید کرد: اگر مسئولان استان خواستار توسعه صادرات غیرنفتی گیلان هستند باید برای تثبیت بازار جهانی کیوی به ما کمک کنند.
وی یکی از مشکلات پیش روی صادرات کیوی را کمبود صنایع سورتینگ و بسته‌بندی اعلام کرد و افزود: با وجود وعده‌های مسئولان اما همچنان متقاضیان ایجاد این صنایع با مشکل مواجه هستند.