عرضه شکر و روغن زیر قیمت مصوب در بازار

امین محمودی
خبرنگار

طی یک ماه اخیر بازار کالاهای اساسی به‌ دلیل افزایش تولید محصولات کشاورزی و غذایی، واردات این محصولات و افزایش عرضه با کاهش محسوس قیمت‌ها روبه‌رو بوده و انتظار می‌رود این روند ادامه‌دار باشد، به طوری که مشاهدات میدانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و خرده‌فروشی‌ها حاکی از کاهش 15 درصدی قیمت انواع روغن و عرضه شکر با نرخ پایین‌تر از قیمت ستاد تنظیم بازار دارد. کارشناسان معتقدند پس از اصلاح ارز ترجیحی در کشورمان، روند قاچاق روغن به دیگر کشورهای همسایه قطع شده و مصرف شکر نیز به‌ دلیل کاهش صادرات صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات افت داشته است و فعالان این صنعت از رسیدن مصرف سالانه کشورمان به یک میلیون و 500 هزار تن همانند دوره قبل از تخصیص ارز ترجیحی به واردات روغن خبر می‌دهند. سرانه مصرف روغن خوراکی در ایران 21 کیلوگرم در سال است در حالی که سرانه جهانی مصرف این ماده خوراکی 12 کیلوگرم است و این مسأله می‌تواند عوارض خطرناکی برای سلامت افراد و جامعه به‌ دنبال داشته باشد، به همین دلیل بیشتر کارشناسان صنایع غذایی معتقدند اصلاح ارز ترجیحی بهترین تصمیم برای بازار این کالای اساسی بوده است.
همین عوامل سبب شده در حال حاضر مصرف بسیاری از کالاهای اساسی همچون شکر و روغن منطقی شده باشد، به طوری‌که میزان مصرف روغن در کشور قبل از تخصیص ارز 4200 تومانی کمتر از 5/1میلیون تن بوده اما بعد از تخصیص ارز 4200 تومانی افزایش یافته و به طور متوسط 2 میلیون و 200 هزار تا 2 میلیون و 400 هزار تن روغن در کشور تولید و توزیع شده است. از طرف دیگر میانگین مصرف شکر سال‌ گذشته حدود ۲‌میلیون و ۴۰۰‌ هزار تن بود اما با توجه به افزایش نرخ شکر و کاهش سرانه مصرف، میزان مصرف شکر در بازار داخلی کاهش شدیدی پیدا کرده است.
کارشناسان و فعالان صنعت قند و شکر معتقدند مصرف سالانه این محصول به 2 میلیون تن تا ۲‌ میلیون و ۱۰۰‌ هزار تن رسیده که از این میزان یک‌ میلیون و ۵۰۰‌ هزار تن آن از محل تولید داخل تأمین و مابقی آن وارد می‌شود. تخصیص ارز 4200 به واردات شکر سبب‌شده بود که سرانه مصرف این محصول در کشورمان نسبت به مصرف جهانی ۱۰‌کیلوگرم بالاتر برود به‌طوری که ایرانیان به ازای هر نفر ۲۹کیلوگرم شکر سالانه مصرف می‌کردند، هر چند پس از اصلاح ارز ترجیحی باید شاهد کاهش محسوس سرانه مصرف در کشور باشیم.
واردات روغن، دانه‌های روغنی و شکر در پنج ماهه نخست سال
با این حال علاوه‌ بر تولید روغن و شکر در کشورمان، دولت به منظور تنظیم بازار و جلوگیری از ایجاد هرگونه مشکلی از جمله گرانی و کمبود این کالا، اقدام به واردات این دو محصول به میزان مورد نیاز طی 5 ماهه گذشته کرده است، به طوری که آمارهای گمرک در پنج ماهه نخست سال‌جاری نشان می‌دهد 484 هزار و 14 تن روغن خام به ارزش 887 میلیون و 114 هزار دلار وارد کشور شده که این میزان نشان‌دهنده کاهش واردات این محصول نسبت به سال گذشته به‌ دلیل اصلاح ارز ترجیحی و مصرف منطقی روغن در کشور صورت گرفته است.
از طرف دیگر طی این مدت برای مصرف کارخانجات روغن‌کشی 20 هزار و 790 تن دانه‌های روغنی مختلف به ارزش 35 میلیون و 887 هزار دلار وارد کشور شده است. علاوه‌ بر این، برای تأمین و تنظیم بازار کالاهای اساسی طی این مدت 487 هزار و 390 تن شکر به ارزش 268 میلیون و 455 هزار دلار به کشورمان وارد شده است.
کاهش محسوس قیمت روغن و شکر در بازار
در این باره قاسمعلی حسنی، دبیرکل اتحادیه بنکداران موادغذایی اظهار کرد: اکنون قیمت مصوب هر کیلوگرم شکر بسته‌بندی ۲۳ هزار تومان است که شرکت‌های بسته‌بندی هر بسته ۹۰۰ گرمی را به  نرخ ۲۰ هزار و ۵۰۰ تا ۲۱ هزار تومان به فروش می‌رسانند. وی افزود: البته واردکنندگان شکر خام برای رقابت با یکدیگر و تحویل کالای چند ماه آینده، هر کیلوگرم از این محصول را ۱۰۰۰ تومان زیر قیمت به شرکت‌های فرآوری و بسته‌بندی ارائه می‌دهند. دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی گفت: با توجه به رکود بازار مجدداً شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی برخی اقلام روغن خوراکی در کشور هستیم.
شکر 3 هزار تومان ارزان‌تر از قیمت مصوب
 آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند قیمت شکر به 20 هزار و 500 تومان رسیده است، این در حالی است که براساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی قیمت مصوب آن 23 هزار و 230 تومان برای مصرف کنندگان تعیین شده بود.  علاوه بر این قیمت شکر در بازارهای جهانی به ازای هر تن 25 دلار کاهش یافته است که این امر نیز بر کاهش قیمت این محصول در بازارهای داخلی اثر گذاشته است. در این خصوص حسن افراشته‌پور، عضو هیأت مدیره قند ورامین در گفت‌و‌گو با «ایران» با بیان اینکه هیچ‌گونه کمبود شکری در بازار وجود ندارد، اظهار کرد: قیمت جهانی شکر با کاهش زیادی روبه رو بوده است و با توجه به افزایش واردات برای تنظیم بازار داخل شاهد کاهش قیمت این محصول در بازار هستیم. بنا به اظهارات افراشته‌پور، میانگین مصرف شکر سال گذشته حدود 2 میلیون و 400 هزار تن بوده است اما با توجه به افزایش نرخ شکر و کاهش سرانه مصرف پیش‌بینی می‌شود میزان مصرف شکر در بازار داخلی به 2 میلیون تن برسد.
غلامحسین بهمنی، دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص بازار شکر در کشور گفت: بازار شکر هم‌اکنون به تعادل رسیده است به طوری که با توجه به عرضه شکر داخلی و وارداتی محدودیتی در توزیع نداریم.
مصرف روغن در کشور بهینه شده است
مصرف روغن در کشورمان با کاهش محسوسی روبه‌رو شده است، از طرف دیگر به دلیل رقابت بین تولیدکنندگان و افزایش واردات این محصول، قیمت روغن در بازار کاهش یافته و هم‌اکنون فروشگاه‌های زنجیره‌ای روغن را با تخفیف به مشتریان خود عرضه می‌کنند. در این رابطه منصور عالی‌پور رئیس اتحادیه سراسری فروشگاه‌های زنجیره‌ای با بیان اینکه مصرف روغن در کشور بهینه شده است، افزود: تولید روغن روند متعادلی را به خود گرفته و به عبارت دیگر می‌توان گفت میزان تولید از مصرف پیشی گرفته است.
 به گفته وی، عرضه روغن به میزان نیاز صورت می‌گیرد و چالشی پیش روی کارخانه‌های تولیدی وجود ندارد. این فعال صنفی ادامه داد: بعد از اصلاح نظام یارانه‌ای و تغییر قیمت این محصول، توان خرید روغن از سوی مصرف کنندگان تقلیل پیدا کرد از این‌رو میزان تقاضا برای خرید آن کاهشی شد.