تعامل حداکثری در کانون سیاست خارجی ایران است

رئیس جمهور در سخنرانی خود در اجلاس شانگهای که جمعه گذشته انجام شد، تعامل و پیوستگی حداکثری با کشورهای منطقه از جمله اعضای سازمان شانگهای و بریکس و حضور مؤثر در ترتیبات منطقه‌ای و بین‌المللی را در کانون سیاست خارجی ایران دانست و گفت: «با حضور فعال و مؤثر ایران در فعالیت‌های سازمان شانگهای، این عضویت به‌عنوان یکی از تحولات مهم در تاریخ این سازمان ثبت خواهد شد.» رئیس جمهور امضای یادداشت تعهدات جمهوری اسلامی ایران در این نشست و عضویت در سازمان همکاری شانگهای را گام مهمی در عرصه سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران دانست و تأکید کرد: «مطمئناً با حضور فعال و مؤثر جمهوری اسلامی ایران در فعالیت‌های سازمان همکاری شانگهای، این عضویت به‌عنوان یکی از تحولات مهم در تاریخ این سازمان ثبت خواهد شد.»
آیت الله رئیسی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر چندجانبه‌گرایی اقتصادی و سیاسی مورد تهدید جدی قرار گرفته و دولت امریکا با قلدرمآبی تمام در صدد تحمیل خواسته‌ها و قوانین داخلی خود بر نظام بین‌الملل و کشورهای دارای حاکمیت و استقلال برآمده و استفاده گسترده از اهرم اجبار را در دستور کار خود قرار داده است، افزود: «سازمان همکاری شانگهای در مقابله با یکجانبه‌گرایی و تحریم‌های ظالمانه نیازمند اتخاذ راهکارهای نوین و تدابیر ویژه از آن جمله شکل‌دهی به تجارت پایدار میان اعضای این سازمان است که خود نیازمند توسعه مشترک زیرساخت‌ها در حوزه مبادلات مالی، تبادلات کالایی و مبادله داده‌ها میان کشورها است.» او در ادامه با اشاره به ضرورت تأمین مالی پروژه‌های لجستیکی و تسهیل کننده تجارت میان اعضای سازمان و اهمیت طراحی سازکار مبادلات بین بانکی و تأمین مالی سازمان همکاری شانگهای یادآور شد:«شتاب در انعقاد موافقتنامه‌های تجارت آزاد و نیز همکاری‌های گمرکی نقش مهمی در تسهیل تجارت در منطقه خواهد داشت.»
حوزه‌های مهم مواصلات و امنیت انرژی
رئیس جمهور همچنین حوزه‌های مهم مواصلات و امنیت انرژی را به‌عنوان دو حوزه کلیدی و مهم برای سازمان همکاری‌های شانگهای مورد توجه قرار داد و افزود: «ایران اولویت ویژه‌ای برای توسعه کریدور شمال - جنوب قائل است و سرمایه‌گذاری عظیمی انجام داده است. افزون بر آن، کریدور چین - آسیای مرکزی - غرب آسیا - دریای مدیترانه که از پتانسیل‌های بالایی برخوردار است در شرایط کنونی «بخش مهمی از راه‌حل» توسعه تجارت میان شرق و غرب اوراسیا محسوب می‌شود. با همکاری اعضای سازمان همکاری شانگهای می‌توان زمینه لازم برای اجرایی شدن این کریدور و بهره‌مندی اعضا از مزایای آن را فراهم آورد.» رئیسی شکل‌دهی به ترانزیت پایدار را نیازمند همکاری چندجانبه اعضا در توسعه زیرساخت‌های سخت و نرم دانست و تأکید کرد:«تأمین مالی مشترک زیرساخت کریدور شمال - جنوب و همچنین کریدور چین - غرب آسیا - دریای مدیترانه و نقش‌آفرینی مشترک در اجرایی کردن و مدیریت آنها را می‌توان به‌عنوان یک راهکار، در قالب سازمان همکاری شانگهای مطرح کرد.» او شبکه حمل‌ونقل و ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران و نیز ظرفیت‌های بندری آن در دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند را در خدمت تقویت مواصلات در سازمان همکاری شانگهای دانست.
الگوی امنیت نوین در آسیا
ضرورت طراحی الگوی امنیت نوین در آسیا بر پایه «توسعه مشترک و تعمیق چندجانبه‌گرایی بدون دخالت قدرت‌های خارجی» از دیگر ایده‌های پیشنهادی رئیس جمهور برای مقابله با چالش‌های پیش روی صلح و منطقه بود. او با بیان اینکه جمهوری اسلامی به‌عنوان کشوری که از مبانی اندیشه‌ای و فرهنگی غنی بر ضد افراط‌گرایی و تروریسم تکفیری برخوردار است، افزود: «تولید هنجارها و مقررات بین‌المللی در مبارزه با تروریسم، نباید توسط کشورهایی که خود تروریسم‌پرورند، انجام شود. جمهوری اسلامی ایران باور دارد که صلح پایدار در افغانستان، راه‌حلی جز تشکیل دولتی فراگیر که برآیند گفت‌و‌گوهای اصیل بین الافغانی و با مشارکت تمامی گروه‌ها، اقوام و مذاهب باشد، ندارد.»
نفی هرگونه تغییر در مرزهای شناخته شده
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان مهم خود پیگیری سیاست‌های ناتو به هر شکل را تهدیدی برای مناطق مختلف دانست و تأکید کرد که استقرار صلح و ثبات و امنیت در منطقه قفقاز برای جمهوری اسلامی ایران بسیار اهمیت دارد. او در این رابطه افزود: «ما همواره بر رعایت تمامیت ارضی، حاکمیت ملی و نفی هرگونه تغییر در مرزهای شناخته شده بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان تأکید کرده‌ایم. طرفین باید اختلافات خود را از طریق گفت‌و‌گو و به‌صورت مسالمت‌آمیز و بر اساس حقوق بین‌الملل حل و فصل کنند.»
دعوت رسمی سران کشورها از رئیسی
رئیس جمهور در پایان سفر خود و پس از ورود به تهران نیز با اعلام اینکه نتایج حاصل شده از سفر به ازبکستان نشان می‌دهد که تلاش دشمن برای به انزوا کشاندن جمهوری اسلامی ایران با تهدید و تحریم با شکست مواجه شده است، تأکید کرد که امروز همه کشورها علاقه‌مند به گسترش همکاری‌ها و روابط خود با ایران هستند. رئیسی به دعوت همتایانش از او برای سفر به کشورهایشان اشاره داشت و افزود:«سران کشورهای چین، پاکستان، هند و دیگر کشورها به شکل رسمی از بنده برای سفر دعوت به عمل آوردند که این سفرها در زمان مناسب انجام خواهد شد.»