روند نامشخص پرداخت شهریه دانشجویان تحت پوشش بهزیستی

سمیه افشین‌فر
خبرنگار

تحصیل در دانشگاه اگر برای هر جوانی راهی پر فراز و نشیب تلقی می‌شود برای جوانان دارای معلولیتی که با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم کرده‌اند راهی سخت‌تر و دشوارتر است، زیرا از ابتدای تحصیل برای داشتن فرصت برابر در تمام زمینه‌ها تلاش کرده و با مشکلاتی مثل کمبود منابع مناسب‌سازی شده، کمبود تجهیزات و امکانات یا حتی معماری ساختمان دانشگاه روبه‌رو بوده‌اند. سال‌ها است که در کشورمان بر مبنای قانون حمایت از حقوق معلولان، دانشجویان دارای معلولیت از حق تحصیل رایگان برخوردار هستند و می‌توانند در همه دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی کشور به‌صورت رایگان به ادامه تحصیل بپردازند، بر همین اساس سازمان بهزیستی کشور موظف به پرداخت شهریه این دانشجویان به دانشگاه‌ها است؛ وظیفه‌ای که به نظر می‌رسد بدرستی اجرا نمی‌شود و مشکلات متعددی را برای دانشجویان دارای معلولیت رقم زده است.
فاطمه قائدی دانشجوی کارشناسی ارشد است، او به «ایران» می‌گوید: «تا چند سال قبل بهزیستی با دانشگاه توافق داشت و بر مبنای آن توافق ما براحتی و بدون پرداخت شهریه ثبت‌نام می‌کردیم ولی از زمانی که قرار شد شهریه را به حساب دانشجو بریزند مشکلات‌مان شروع شد چون باید در زمان ثبت‌نام خودمان شهریه را می‌ریختیم و بعد بهزیستی شهریه را برای ما واریز می‌کرد، این در حالی بود که بسیاری از دانشجویان دارای معلولیت فاقد شغل هستند و از پس نیازهای ضروری خود هم به سختی برمی‌آیند مثلاً من خودم به لحاظ مالی توان پرداخت شهریه را نداشتم و مجبور شدم از کسی قرض کنم تا روند تحصیلم دچار مشکل نشود، به بهزیستی هم که مراجعه می‌کردم می‌گفتند پرداخت می‌کنیم. من الان باید برای ترم سه ثبت‌نام کنم و هنوز شهریه‌ای نریخته‌اند، می‌ترسم که اصلاً دانشگاه اجازه ثبت‌نام به من ندهد.»
علی اسکندری دارای معلولیت شدید جسمی-حرکتی دانشجوی ترم ۴ کارشناسی مهندسی نرم‌افزار به «ایران» می‌گوید: از بهمن ماه که شهریه را واریز کردم هنوز بهزیستی برای من چیزی نریخته اگر نتوانم شهریه را پرداخت کنم از تحصیل محروم می‌شوم. امروز هم انتخاب‌واحد ترم جدید بوده و هنوز شهریه دو ترم گذشته را دریافت نکردیم.
منصور هوشمند دارای معلولیت جسمی -حرکتی در شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان زندگی می‌کند، او که فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد است به «ایران» می‌گوید: «۹ میلیون بدهی به دانشگاه دارم، بهزیستی می‌گفت پرداخت کردیم و دانشگاه می‌گفت چیزی از طرف بهزیستی به حساب ما واریز نشده است، آخر هم مشخص شد که چیزی پرداخت نکرده‌اند، دانشگاه هم مدرکم را نگه داشته‌ و نمی‌دهد.»
موارد ذکر شده تنها گوشه‌ای از مشکلات دانشجویان دارای معلولیت بود. به‌دنبال پیگیری از سازمان بهزیستی کشور و مطرح کردن پرسش‌های دانشجویان، هیچ کدام از مسئولان سازمان حاضر به پاسخگویی نشدند و تنها به ذکر جوابیه‌ای مکتوب به «ایران» قناعت کردند که در آن آمده است: «در خصوص بحث شهریه دانشجویان تحت پوشش به استحضار می‌رساند، در حال حاضر با توجه به لیست دانشجویان دریافتی از حوزه فناوری سازمان دانشجویان ترم‌های مهر و بهمن سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ و تعدادی از جاماندگان سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به معاونت توسعه مدیریت سازمان معرفی و تمامی لیست مذکور از روز ۱۴ شهریور پرداخت گردید و ان‌شاءالله تا ۱۵ شهریور به حساب دانشجویان تحت پوشش منظور می‌گردد. ضمناً با توجه به این پرداخت، دانشجویان عزیز می‌توانند نسبت به ثبت‌نام ترم جدید اقدام نمایند و در سامانه سازمان دانشجویان بهزیستی کشور نیز ثبت‌نام و مدارک خود را بارگذاری نمایند و سازمان متعاقباً نحوه پرداخت شهریه و میزان آن را براساس اعتبارات و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های موجود اعلام خواهد نمود و در حال حاضر بحث دانشجویان به حوزه‌های تخصصی واگذار شده تا با هماهنگی با سایر حوزه‌ها تصمیمات لازم اخذ گردد.» پاسخ سازمان بهزیستی در حالی مطرح می‌شود که رئیس سازمان بهزیستی در آخرین نشست خبری خود وقتی در خصوص تأمین شهریه دانشجویان بهزیستی از او سؤال شد، گفته بود: «تحصیل افراد خصوصاً در دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت برخط از این هفته با تعامل با دانشگاه آزاد تحت کنترل خواهد بود و هر مددجو در هر رشته‌ای که بخواهد تحصیل کند به‌صورت بلاعوض می تواند از امکانات بهزیستی استفاده کند و مورد حمایت واقع می‌شود. این فرصت تحصیل رایگان، برای زنان سرپرست خانوار تمدید هم می‌شود.» این گسترده کردن جمعیت تحت پوشش دریافت امکان تحصیل رایگان برای زنان سرپرست خانوار در حالی مطرح شده است که دانشجویان دارای معلولیت با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند و متأسفانه پاسخ روشنی از سوی سازمان بهزیستی کشور به سؤال‌های این افراد وجود ندارد. هنوز دانشجویان بسیاری ازعدم واریز شهریه، روشن نبودن روند چگونگی پرداخت شهریه، چگونگی تسویه حساب‌های بدهکار و… گلایه‌مندند. به نظر می‌رسد که سازمان بهزیستی کشور باید به روشنی به این سؤال‌ها پاسخ دهد که چه تعداد دانشجو از خدمات رایگان شهریه بهره‌مند می‌شوند. اصلاً چه مقدار اعتبار و هزینه‌ برای اجرای این قانون در سازمان پیش‌بینی شده است و دانشجویان دارای معلولیت چگونه می‌توانند از امکان شهریه رایگان استفاده کنند؟