در گفت‌و‌گو با حسن روح الامین، نقاش مطرح شد

هنرمند و مجموعه‌دار، دو بال چرخه هنر هستند


سارا طاهری/ نمایشگاه «نقش راستان» مجموعه آثار حسن روح‌الامین 20 شهریور ماه در کوشک باغ هنر افتتاح شد و تا 5 مهرماه هم ادامه دارد. روح الامین از جمله هنرمندان جوانی است که این سال‌ها آثارش با مضامین و وقایع دینی به تبلور رسیده است و مورد توجه جامعه هنری و مخاطبان این هنر قرار گرفته است. گفت‌و‌گوی حاضر با روح الامین درباره «نقش راستان» است که با هم می‌خوانیم.
​​​​​​​ آثار شما تاکنون غالباً بر اساس مضامین و وقایع دینی و مذهبی تولید شده است. آیا این مضامین همچنان محور کارتان خواهد بود یا برنامه‌ای برای پرداختن به وقایع و مفاهیم دیگر هم دارید؟
بارها گفته‌ام هر هنرمندی به سوژه‌ای که مورد نظر و توجهش باشد و در ذهنش برجسته باشد، می‌پردازد. هر چه در این زمینه‌ها بیشتر کار می‌کنم، دست خودم را خالی‌تر می‌بینم و احساس می‌کنم کم کار کرده‌ام. در این مضامین هر چه بیشتر جلو می‌روم، بیشتر می‌دانم که کم کار شده و کارهایی که انجام شده و خودم انجام داده‌ام ناقص است و آنچه باید، نیست. البته در موضوعات دیگر هم کار کرده‌ام.
 وجه نمایشی و عینی در آثار شما با مفاهیم دینی غالب است و مورد اقبال هم قرار گرفته است، اما در آثار جدیدتر شما فضای ذهنی هم دیده می‌شود. آیا فضای ذهنی و انتزاعی در کارتان تداوم می‌یابد؟
نمی‌شود گفت همیشه در این قالب کار می‌کنم. وقتی قلم را روی بوم می‌گذارم، نمی‌دانم چه فضایی از آن تصویر پیش می‌آید. وقتی می‌خواهم یک بوم سفید را به اثر تبدیل کنم، انباشت ذهنی‌ام می‌تواند جلوه‌های مختلفی در کار داشته باشد. حس و حال موضوع و شرایط حال هنرمند است که مشخص می‌کند کار به چه سمتی برود. هیچ‌وقت نمی‌توانم به یقین بگویم که از ترس اینکه نتوانم یک فیگور را به‌خوبی کار کنم یا پرسپکتیو را بسازم به سمت انتزاع رفتم. هر وقت احساس کار، انتزاع را طلب کرده است، انتزاعی کار کردم حتی اگر کار ضعیف شود وقتی ضرورت کار ایجاب می‌کند، فیگوراتیو کار می‌کنم.
  شما در نقاشی و آثارتان با جریان‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که با هنر نیز در ارتباط است، چگونه مواجه ‌می‌شوید؟
عموماً جریان‌های فرهنگی دو رویکرد دارند؛ یا می‌خواهند از تو به نفع جریان خودشان سوء‌استفاده کنند یا اینکه تو را متوقف کنند، بگویند کار نکن. برای جبهه مخالف تفکرات ما بهترین حالت این است که بروی ایست بازرسی بایستی، بروی مسجد و بیایی خانه و کار نکنی. نهایت حرکتی که انجام می‌دهی یک راهپیمایی بروی. اما جریان‌های فرهنگی خودی هم گاهی دچار معضلاتی می‌شوند که تمام تلاش خود را می‌کنند تا کار نکنی. بهترین و مشوق‌ترین این جریان‌ها، جریان‌هایی هستند که با تو کاری ندارند. مرده یا زنده هم باشی برای آنها شاید اهمیت نداشته باشد. بنابراین بهترین حالت این است که هنرمند کار خودش را انجام دهد. ما از جریان‌های اقتصادی جداییم، یعنی از جریان‌های اقتصادی غافلیم. چون نه کاسبیم که به قصد فروش آثار کار کنیم و بدانیم چگونه کار کنیم که فروش داشته باشد. نه کارهایی که برای فرهنگ و اعتقادات تا الان انجام دادم بر اساس سفارش بوده است. بارها گفته‌اند و سفارش داده‌اند که درباره موضوعاتی کار کنم و در ازای آن مبلغی بگیرم اما رد کردم برای اینکه بگویم می‌شود برای اعتقاد کار کرد و پول نگرفت.
نمایشگاه نقش راستان بزرگ‌ترین مجموعه آثاری است که از شما نمایش داده شده است و مسیرکلی آثار شما را نشان می‌دهد اما نشانه‌ای از آغاز یک نگاه تا حدودی متفاوت هم در آثار شما دیده می‌شود.
این نمایشگاه مجموعه آثاری است که مؤسسه هنر هاتف سحر از من دارد. فارغ از بحث اعتقادی که خودم را در جایگاهی نمی‌دانم که درباره آن اظهارنظر کنم، چرخه هنر به همت هنرمند و مجموعه‌دار در حرکت است. چرخه هنر دو بال دارد که هنرمند و مجموعه‌دار است. اگر فقط هنرمند کار کند، تا یک جایی می‌رود و خشک می‌شود، بنابراین فعالیت مجموعه‌دار دانا در کنار هنرمند ضرورت دارد. درباره نمایشگاه «نقش راستان» هم این مؤسسه احساس کرده و تصمیم گرفته این مجموعه را به نمایش بگذارد. این نشان می‌دهد، مجموعه‌دار‌شأن کار را می‌داند و هدفش فقط این نیست که برای سود آثاری را خریداری کند. مجموعه‌داری که مکتبی باشد و فهم کار را داشته باشد،‌ شأن کار را می‌بیند و این ارزشمند است. اگر افرادی را که در گوشه و کنار به اهل‌بیت (ع) خدمت می‌کنند، فراموش کنیم، هم ظلم به آنهاست و هم ظلم به دیگران چون لازم است که این خدمات به‌عنوان راه درست گفته شود.
مضامین دینی تاریخی همیشه در جامعه می‌تواند مورد گفت‌و‌گو باشد. آیا مسائل امروز جامعه هم ممکن است مبنای آثار هنری شما باشد؟
معمولاً مواقعی که کار می‌کنم، می‌تواند دو دلیل داشته باشد؛ دلیل اول اینکه موضوع به ذهنم رسیده است و دلیل دوم اینکه اگر امروز جنگی در عراق یا سوریه اتفاق می‌افتد، فداکاری می‌شود، ابزارهایی برای انعکاس آنها وجود دارد، اما در جنگ سال 61 هجری که سید‌الشهدا به شهادت رسید، ابزاری برای بیان آن نبود. در آن زمان کشتند و محاصره کردند تا خبر این واقعه بیرون نیاید. به خاطر اینکه ابزاری برای انعکاس آن نبوده درباره آن وقایع کار و نقاشی می‌کنم. اما جنگ‌ها و ظلم‌هایی که در سوریه، فلسطین، لبنان و... در حال حاضر اتفاق می‌افتد، با ابزارهای متعددی منعکس می‌شود و فضای نقاشی چندان برای انعکاس آنها مناسب نیست.
 فضای کوشک هنر برای برگزاری نمایشگاه و برنامه‌های هنری چگونه است؟
بعضی فضاهایی که برای امور مختلف از جمله فضاهای فرهنگی و هنری ساخته می‌شود، اصولی نیست. سقف بلند ویژگی ممتاز کوشک باغ هنر است و با صرف هزینه‌ و نورپردازی مناسب می‌تواند وضعیت باکیفیتی برای برگزاری نمایشگاه و نمایش آثار هنری پیدا کند. در طراحی و ساخت هر مجموعه‌ای توجه به کاربرد آنها ضرورت دارد و یک فضای هنری نیز لازم است متناسب با کاربرد آن ساخته شود. مجموعه‌های دیگری مانند مؤسسه صبا هم هستند که قبلاً پارکینگ بوده، تغییر کاربری داده و به گالری تبدیل شده است. در دنیا هم تغییر کاربری برخی مکان‌ها برای گالری مرسوم است. مثل موزه اورسی پاریس که ایستگاه قطار با تغییر کاربری درست و اصولی و نورپردازی مناسب به گالری تبدیل شده است.
این نکته را باید بگویم که معمولاً در یک هیأت، مداح دیده می‌شود و افرادی که در پشت‌صحنه هیأت کار می‌کنند دیده نمی‌شوند. معتقدم هر کسی کاری کرده است خودش می‌داند و صاحبش.

آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/8011/15/627551/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها