همشاگردی سلام!

اکرم رضایی/ زنگ غنچه‌ها و شکوفه‌ها زده شد. حالا پس از آنکه دو سال تحصیلی کرونا نیمکت‌های مدارس و دانشگاه‌ها را به تسخیر درآورده بود، همکلاسی به همکلاسی رو در رو سلام می‌‌کند. امروز دوم مهرماه به صورت رسمی آموزش‌های حضوری در سال تحصیلی 1402-1401 کلید می‌‌خورد و این بازگشایی نوید پشت سر گذاشتن چالش‌هایی است که به دلیل کرونا، تعطیلی مراکز آموزش و پرورش و افت تحصیلی به همراه داشت. هرچند بعد از تعطیلات نوروز به همت دولت سیزدهم آموزش‌های حضوری به صورت کامل در دستور کار قرار گرفت و عملیاتی شد، اما شاید بتوان بازگشت به شرایط عادی قبل از کرونا را در این روزهای مهر احساس کرد؛ روزهایی که دیگر دانش‌آموزان تبلت‌ها و گوشی‌های تلفن همراه را کنار می‌‌گذارند، تلویزیون را خاموش می‌‌کنند و راهی مدرسه می‌‌شوند تا معلم، تخته، همشاگردی و نیمکت و... را بار دیگر بیازمایند. حالا دانش‌آموزان کلاس سوم ابتدایی با حال غریبی به مدرسه خواهند رفت. همان طور که دانشجویان سال سوم دانشگاه! پروتکل‌های بهداشتی نیز در این میان تغییراتی کرده است. با فروکش کردن موج کرونا و واکسیناسیون گسترده حالا بیش از هر چیز بر بهداشت فردی تأکید می‌‌شود. هر چند وزیر آموزش و پرورش گفته است سعی می‌‌کنیم بتدریج تراکم دانش‌آموزان را کم کنیم تا در هیچ کلاسی بیش از ۳۵ دانش‌آموز نباشد، اما همچنان برخی کلاس‌های درس با تراکم بالایی برگزار می‌‌شود که تهویه مناسب در کلاس درس نیز پروتکل مورد تأیید بعدی آموزش و پرورش است. هر چند ممکن است با توجه به تعطیلات هفته اول مهرماه آن شور و شوق حداکثری را در هفته دوم مهرماه شاهد باشیم اما محمدمهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش و رئیس ستاد پروژه مهر سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در گفت‌وگو با «ایران» درباره برگزاری کلاس‌های درس در هفته اول مهرماه بیان کرد: کلاس‌های درس در هفته اول مهرماه برقرار است و به هیچ وجه صحبتی درباره اینکه غیبت دانش‌آموزان منظور نشود، نداشته‌ایم. دوم مهرماه اولین روز از آغاز سال تحصیلی برای همه دانش‌آموزان است.
وی در ادامه تأکید کرد: مدارس کل کشور از هفته اول حضوری است و دانش‌آموزان باید به صورت حضوری در کلاس درس شرکت کنند. در عین حال ممکن است دانش‌آموزی روز دوشنبه برای زیارت حرم امام رضا(ع) به مشهد برود، از این رو می‌تواند طبق روال گذشته بر اساس آیین‌نامه اجرایی مدارس یک روز غیبت موجه داشته باشد. این طور نیست که دانش‌آموزی سر خود غیبت کند و غیبت آن منظور نشود، بلکه گفته‌ایم به دلیل بهره‌مندی بیشتر از مراسم ایام شهادت امام رضا(ع) در مشهد ممکن است دانش‌آموزی به سفر زیارتی برود که می‌تواند به مدرسه اعلام کند.
رئیس ستاد پروژه مهر سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در ادامه تأکید کرد: مدارس کاملاً حضوری هستند، ولی آموزش مجازی نیز می‌تواند برای تکمیل آموزش مورد استفاده قرار گیرد. زیرا تولید محتوای گسترده‌ای در فضای شبکه شاد صورت گرفته است به گونه‌ای که شاد در ایام تابستان هم مورد استفاده دانش‌آموزان بود، بنابراین شبکه دانش‌آموزی شاد مکمل فرایند یادگیری و یاددهی است.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش درباره تمهیدات بهداشتی مدارس برای جلوگیری از شیوع مجدد کرونا توضیح داد: ضوابط مربوط به رعایت پروتکل‌های بهداشتی هفته گذشته از سوی وزارت بهداشت به آموزش و پرورش اعلام شد و ما هفته گذشته آن را به استان‌ها ابلاغ کردیم. طبیعتاً پروتکل‌های جدید با پروتکل‌های سابق تفاوت دارد. بر اساس پروتکل‌های جدید رعایت بهداشت فردی و استفاده از ماسک تأکید شده و ملزم شدیم که بحث تهویه را در مدارس داشته باشیم.
وی در پاسخ به این سؤال که همه مدارس کشور تهویه مناسب ندارند، گفت: تهویه‌ها در برخی مدارس نصب شده ولی برای مدارسی که تهویه ندارند سازمان نوسازی باید اقدامات لازم را انجام دهد. ضرورت دارد تأمین اعتبار در زمینه تهویه مدارس از سوی سازمان برنامه و بودجه صورت گیرد. ما هنوز به فصل سرما نرسیده‌ایم ولی تمهیدات لازم برای تهویه باید اجرا شود.
لزوم بهره‌گیری از آموزش ترکیبی
31 شهریورماه نیز جلسه بررسی مسائل مربوط به شروع سال تحصیلی جدید به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد و در آن بر لزوم بهره‌گیری از روش‌های «آموزش ترکیبی» و استفاده از فضای مجازی و آموزش حضوری، تأمین اعتبار برای برچیده شدن مدارس کانکسی، تصمیم‌گیری برای نرخ سرویس مدارس در جلسات مشترک بین شهرداری‌ها، آموزش و پرورش و وزارت کشور تأکید شد. در این جلسه که وزیر آموزش و پرورش، رؤسای سازمان برنامه و بودجه، اداری استخدامی و همچنین مسئولان سایر دستگاه‌های مربوطه حضور داشتند، وزیر آموزش و پرورش گزارشی از آخرین آمار دانش‌آموزان، مربیان و معلمان در کشور، فضای مورد نیاز برای احداث اماکن آموزشی و تجهیزات مورد نیاز مدارس و هنرستان‌ها ارائه کرد.
در ادامه نیز با اشاره به اقدامات صورت گرفته درخصوص رسیدگی به بازماندگان از تحصیل، گزارشی از بازگشت ۱۶۴ هزار دانش‌آموز به تحصیل بویژه در استان سیستان و بلوچستان با کمک خیرین و گروه‌های جهادی ارائه شد.  استفاده از روش‌های «آموزش ترکیبی» و  بهره‌گیری از فضای مجازی و آموزش حضوری برای تأمین نیازهای آموزشی و همچنین تعیین «روستا مرکزی» در مناطقی با پراکندگی جمعیت بالا و اتخاذ تمهیدات لازم برای سرویس ایاب و ذهاب از دیگر موضوعات مورد تأکید در این جلسه بود و مقرر شد اعتبارات لازم تا پایان سال‌جاری برای برچیده شدن مدارس کانکسی بویژه بالای ۱۰ نفر با کمک وزارت آموزش و پرورش، خیرین و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) اختصاص یابد و ۵۸۰۰ چشمه سرویس بهداشتی و آبخوری با کمک خیرین در مدارس ایجاد شود.
در ادامه نیز گزارشی از کمبودها در دانشگاه فرهنگیان در سال‌جاری از جمله فضای خوابگاهی، آموزشی، کمک‌آموزشی، رفاهی و اداری ارائه شد و در مورد انجام اقدامات لازم برای تخصیص فضاهای جدید و اعتبارات لازم برای ساخت مدارس و دانشگاه فرهنگیان بحث، بررسی و تصمیم‌گیری شد.
بحث و بررسی درخصوص نرخ سرویس مدارس نیز از دیگر موضوعات این جلسه بود و مقرر شد قیمت‌گذاری و تعیین نرخ بر اساس مصوبات و جلسات بین نمایندگان شهرداری‌ها، آموزش و پرورش و وزارت کشور تعیین شود. نیروی انتظامی نیز گزارشی از اقدامات انجام شده درخصوص تسهیل ترافیک در آغاز سال تحصیلی ارائه و تأکید کرد که پلیس راهور، سازماندهی‌های لازم برای تسهیل رفت‌و‌آمد و جلوگیری از ترافیک در معابر و خیابان‌های هر منطقه را همزمان با آغاز سال تحصیلی انجام داده است. حالا روزی است که اشتیاق در چشمان دانش‌آموزان با دیدن همکلاسی‌ها موج می‌‌زند و باید به این اشتیاق سلامی از روی مهر کرد.
تعطیلات هفته اول مهرماه برخی دانشگاه‌ها را مجازی کرد
در این میان آغاز سال تحصیلی برای دانشگاه‌ها کمی متفاوت رقم می‌‌خورد. با توجه به امکان استفاده مؤثرتر دانشجویان از فضای مجازی آموزشی و تعطیلات در هفته اول مهرماه و اینکه بسیاری از دانشجویان از شهرهای دیگر برای تحصیل به دیگر شهرها می‌‌روند، برخی دانشگاه‌های کشور با ارسال پیامک به دانشجویان اعلام کردند که کلاس‌های درس در هفته اول مهرماه به دلیل تعطیلات یک روز در میان در هفته اول مهرماه، به صورت آنلاین برگزار می‌شود. در اطلاعیه معاونت آموزشی دانشگاه تهران آمده است: نظر به تعطیلات پیش رو و در اجرای دستورالعمل آموزش ترکیبی مصوب مورخ  29/05/1401 کلیه کلاس‌های دانشگاه تهران در مقاطع مختلف تحصیلی از روز شنبه دوم تا پنجشنبه هفتم مهرماه سال ۱۴۰۱ به صورت الکترونیکی (آنلاین) برگزار خواهد شد. علاوه بر این، دانشگاه شهید بهشتی نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد؛ به دلیل دو روز تعطیل رسمی در هفته آینده و مشکلات رفت و آمد دانشجویان، کلاس‌های درس در هفته دوم نیمسال جاری از طریق سامانه مدیریت یادگیری (http://uv.sbu.ac.ir) برگزار خواهد شد. همچنین دانشگاه سوره نیز در اطلاعیه‌ای  برگزاری مجازی آموزش در هفته اول مهرماه را اعلام کرده است. دانشگاه‌های دیگری نیز در سراسر کشور این اعلام را کرده‌اند تا عملاً و به صورت رسمی از هفته دوم مهرماه آموزش‌های حضوری در دانشگاه‌ها کلید بخورد.
قاسم عموعابدینی معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با «ایران» درباره وضعیت آموزشی دانشگاه‌ها و برگزاری کلاس‌های درس در هفته اول مهرماه در دانشگاه‌های سراسر کشور بیان کرد: در حال حاضر دانشگاه‌ها برگزاری ترم جدید را آغاز کرده‌اند. البته ناگفته نماند که همواره در آغاز سال تحصیلی یک‌سری تغییرات را در بین‌التعطیلی‌ها برای برگزاری کلاس‌های درس داشتیم.
وی در ادامه بیان کرد: به هر حال کلاس‌های آموزشی برقرار است؛ لازم به ذکر است که همه این مقررات و قوانین آموزشی برای شروع سال تحصیلی جدید سر جای خودش هست، در صورت حضوری بودن کلاس‌های درس، غیبت دانشجویان طبق قانون دانشگاه محاسبه می‌‌شود و اگر غیبت‌ها از سه مورد بیشتر شود و استاد آن را گزارش کند، دانشجو موظف به حذف درس خواهد بود. بنابراین همه قوانین و مقررات در آموزش در حال برقراری است. وی در واکنش به حضور رئیس جمهور در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگا‌ها بیان کرد: زمان‌بندی به گونه‌ای بسته می‌شود که ایشان هم در کشور حضور داشته باشند. برخی مواقع برنامه آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ اولی‌ها در هفته دوم و سوم برگزار می‌شود.