خطر زمستان سخت در کمین شرق اروپا

زهره صفاری/ ارتش روسیه در سنگین‌ترین حمله موشکی خود از آغاز عملیات ویژه نظامی در شرق اروپا، تأسیسات انرژی و سیستم‌های گرمایشی اوکراین را هدف قرار داد و با تخریب زیرساخت‌ها بیش از 1.5 میلیون خانوار را در مناطق این کشور ساعت‌ها در خاموشی فرو برد. این در حالی است که تنها ساعاتی پیش از این حمله، موشک‌های اوکراینی شهر شبکینو در منطقه بلگورود را زیر آتش موشکی گرفتند که دست‌کم دو غیرنظامی کشته و 12 نفر نیز مجروح شدند.
به گزارش نیویورک تایمز بنا به اعلام مقامات اوکراینی، آژیرهای خطر در ساعت 7 و 30 دقیقه صبح به وقت محلی در کی‌یف به صدا درآمدند و یک جنگنده روسی نیز در آسمان کی‌یف مشاهده شد. گرچه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین مدعی انهدام بسیاری از موشک‌ها شده است اما کارشناسان این حمله موشکی را شدیدترین عملیات روسیه از 24 فوریه تاکنون خوانده‌اند. در این شرایط به اذعان مقامات اوکراینی در پی دو حمله اخیر به زیرساخت‌های انرژی اوکراین با تخریب نزدیک به یک سوم ایستگاه‌های برق و ژنراتورهای انرژی، تنها 30 درصد تأسیسات انرژی و برق‌رسانی در سراسر این کشور فعال بوده و کارشناسان پیش‌بینی زمستانی سخت را برای اوکراینی‌ها کرده‌اند. در عین حال شرکت برق اوکراین اعلام کرده است که درصدد بازیابی سیستم‌ها است، اما به دلیل کمبود انرژی در بسیاری از مناطق مانند کی‌یف با معضلاتی روبه‌رو است.
براساس اعلام شهردار کی‌یف، نزدیک به 1.5 میلیون خانوار پس از حمله صبح شنبه روسیه در خاموشی فرورفتند و این شرایط در برخی مناطق تا عصر برطرف شد. زلنسکی پس از این حمله با رجزخوانی برای روسیه گفت: «این حمله بسیار گسترده بود و مناطق غرب، مرکز، جنوب و شرق را در برگرفت. گرچه ما نتوانستیم صد درصد موشک‌ها را منهدم کنیم، اما بزودی با کمک شرکای‌مان می‌توانیم بیشترین پاسخ را بدهیم.»
در حال حاضر علاوه بر کی‌یف، زیرساخت‌های شهر خملنیتسکی در غرب، اودسا در جنوب و همچنین ریونی و لوتسک در شمال‌غرب نیز در این حملات آسیب دیده‌اند.
تخلیه ضربتی خرسون و سناریوی غربی
در حالی که چند هفته‌ پس از اعلام الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه، تنش‌ها در این مناطق بالا رفته است، روز شنبه همزمان با حمله گسترده موشکی مسکو به زیرساخت‌های انرژی اوکراین، دولت حامی کرملین در خرسون در پیامی تلگرامی به دلیل تشدید تنش‌ها در خطوط مقدم و جدی شدن خطر بمباران منطقه توسط نیروهای اوکراینی، دستور تخلیه فوری غیرنظامیان را صادر کرد.
این در شرایطی است که به نوشته شبکه خبری الجزیره، ولادیمیر پوتین روز پنجشنبه دستور آماده‌باش نیروی دریایی در مناطق مختلف برای انجام عملیات‌های انتقامجویانه علیه اوکراین را داده است.
دولت حامی روسیه در خرسون پیش‌تر نیز برنامه تخلیه نیروهای روس و حدود 60 هزار غیرنظامی از مسیر رودخانه را اعلام کرده بود و گفته می‌شود تاکنون بیش از 25 هزار نفر خاک این شهر را ترک کرده‌اند. کریل استرموسوف، یکی از مقامات روسی حاضر در خرسون معتقد است: «دلیل تخلیه فوری شهر این است که در حال حاضر اولویت نجات جان مردم است.»
به رغم این موضع‌گیری اما مقامات غربی و اوکراینی همچنان از این اقدام ابراز نگرانی و سناریوهای گروگان‌گیری غیرنظامیان یا جایگزینی شهر با ساکنان جدید را مطرح کرده‌اند. این فرضیه‌ها در حالی از سوی غرب مطرح شده که به نوشته تاس، واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل معتقد است: «کشورهای غربی درصددند تا تظاهر کنند برخی موارد نیاز به اثبات ندارد، اما مسکو همچنان در انتظار فهرست قربانیان عملیات پرچم جعلی اوکراینی در بوچا است و آنها هنوز نتوانسته‌اند اتهاماتی را که به روسیه وارد کرده‌اند در این باره نیز ثابت کنند.»

نگاه
هشدار مدودف به شورای امنیت
دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه در اظهاراتی خطاب به سازمان ملل و غربی‌ها هشدار داد، هر گونه تغییری در ترکیب اعضای شورای امنیت سازمان ملل، این نهاد را با بحران سیستماتیک و به‌تدریج به سرنوشت جامعه ملل دچار می‌کند.» این تهدید روسیه همزمان با گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال ایجاد تغییراتی در حق وتوی اعضای این شورا اعلام شد