اضافه شدن «محیطبانی» به رشته‌های هنرستانی

اکرم رضایی ثانی
خبرنگار

آموزش و پرورش در سال تحصیلی جاری رشته‌هایی را متناسب با تقاضای برخی دستگاه‌ها طراحی کرده که از سوی آنها وعده به‌کارگیری دانش آموزان پس از فارغ‌التحصیلی نیز داده شده است. علاوه بر این، اقدام به‌روز کردن و همچنین حذف برخی رشته‌های بدون کاربرد کرده است. در عین حال تجهیزات فرسوده و قدیمی هنرستان‌ها یکی از مشکلات آموزش و پرورش و دفتر فنی و حرفه‌ای و کار و دانش است که تعمیر و خرید تجهیزات به‌روز از جمله ضروریات این رشته است. عباس بیات مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش در گفت‌وگو با «ایران» درباره رشته‌های جدید که متناسب با درخواست برخی دستگاه‌ها طراحی شده است، بیان کرد: رشته‌ای که امسال برای اولین بار اجرا می‌شود رشته محیطبانی است که با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست در برخی هنرستان‌های کشور اجرا خواهد شد و در حال حاضر دو هنرستان هستند که رشته محیطبانی را آموزش خواهند داد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: رشته دیگر خدمات پس از فروش خودروها است که با همکاری سایپا و ایران خودرو صورت خواهد گرفت. در حال حاضر دو رشته محل در تهران و البرز و یک رشته محل هم در دست پیگیری است. رشته دیگری که به تازگی ایجاد شده رشته دستیار تمرین فوتبال است که برای اولین بار در شهر تهران اجرا خواهد شد.
بیات در پاسخ به این سؤال که آیا دستگاه‌هایی که درخواست این رشته‌ها را داده فارغ‌التحصیلان رشته‌های مذکور را جذب بازار کاری خود خواهد کرد، گفت: دانش آموزان رشته‎‌هایی از جمله خدمات پس از فروش به دلیل اینکه از سوی بخش خصوصی مطرح شده‌اند، می‌توانند در مؤسسات وابسته آن فعالیت داشته باشند.
مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش درباره دوران خدمت سربازی دانش آموزان رشته محیطبانی گفت: در رشته محیطبانی هم سازمان حفاظت محیط زیست و هم ما دنبال تسهیلاتی هستیم که خدمت سربازی دانش آموزان با کمک ستاد کل نیروهای مسلح و قرارگاه مهارت‌آموزی که در آنجا شکل گرفته، در همان حوزه اتفاق بیفتد. وی افزود: همچنین با توجه به نیاز خیلی زیادی که کشور به حوزه محیطبانی دارد و ما رشته تخصصی در این حوزه نداشتیم امکان جذب فارغ‌التحصیلان رشته مذکور به صورت بالا وجود دارد. در هر صورت این دانش آموزان باید فرایند تحصیلی خود را ادامه دهند تا زمینه برای استخدام آنها فراهم شود.
مدیرکل دفتر فنی و حرفه‌ای آموزش و پرورش درباره حذف برخی رشته‌ها و فروش تجهیزات آنها بیان کرد: رشته‌هایی که ممکن است در یک منطقه اشتغال آن رشته مورد نیاز نباشد و دانش آموزان رغبتی به آن نداشته باشند، قاعدتاً بتدریج حذف یا به‌روز خواهند شد. باید برای استفاده بهینه از تجهیزات دو اقدام صورت بگیرد؛ یا باید تجهیزات به مناطق هم جوار یا استان‌هایی که نیاز دارند ارائه شود یا زمانی که عملاً وسایل مورد استفاده نیست بهتر است تجهیزات و وسایل آن به فروش رسیده و تجهیزات جدید خریداری شود.
وی در پاسخ به این سؤال که چه تعداد رشته از رده خارج شده در شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش وجود دارد، گفت: رشته‌های ما عمدتاً به‌روز می‌شوند و با توجه به تغییراتی که در بازار کار اتفاق می‌افتاد محتوای برخی رشته‌ها قدیمی بودند و با تغییراتی که رخ می‌دهد فقط محتواها به‌روز می‌شود. اما درخصوص رشته‌هایی که حذف می‌شوند، باید گفت که در چند سال گذشته رشته نقشه‌کشی معماری را در فنی و حرفه‌ای داشتیم که امسال سال آخر تدریس و آموزش آن بود و دیگر حذف شد.
مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش اضافه کرد: با توجه به اینکه بازار کار این رشته در حد دیپلم نیست و وقتی نظام مهندسی در بازار کار به یک دیپلمه اجازه طراحی نمی‌دهد، از این رو رشته نقشه‌کشی معماری در سطح دیپلم از مجموعه رشته‌های فنی و حرفه‌ای حذف شد اما رشته جدیدی مثل معماری داخلی که درباره دکوراسیون منزل است و بازار کار بیشتر داشته و کاربردی‌تر است، جایگزین شد و اتفاقاً مورد استقبال قرار گرفته است.
بیات در پاسخ به این سؤال که ما در فنی و حرفه‌ای رشته‌های سختی مانند نرم‌افزار داریم اما چرا بعضاً این تصور وجود دارد که دانش آموزان هنرستانی از استعداد کمتری در آموزش برخوردار هستند، گفت: این انگاره درست نیست ما اکنون هنرستان استعداد درخشان داریم یعنی هنرستان‌هایی که با برند استعداد درخشان کار می‌کنند. رشته‌های گرافیک، نرم‌افزار و... در این هنرستان‌ها فعال هستند که البته درخواست و متقاضیان زیادی هم در این حوزه داریم.
وی تأکید کرد: یکی از تقاضاهایی که ما داشتیم تغییر رشته‌هایی است در استعداد درخشان که برای هنرستان‌ها در نظر گرفته شده. هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای ما عمدتاً در همان اوایل ثبت نام با دانش آموزان معدل ۱۹ در رشته‌های مختلف پر می‌شود. برخی رشته‌ها در فنی و حرفه‌ای به آن استعداد تحصیلی خیلی بالا یا ضریب هوشی ریاضی نیاز ندارد اما نیاز به هوشی مهارتی و توانایی مهارتی دارد که دانش آموز باید در آن کوشا باشد.